Haberi ilk okuduğumda şaka sandım.
Başkomutanlığını yaptığı ordu savaş hâlinde. Pakistan topraklarında pilotsuz uçaklarla sık sık katliamlara imza atıyor. Savaşın boyutlarını büyütmek için Afganistan’a asker yığıyor. Irak’ta durum ortada. Guantanamo bir utanç anıtı gibi öylesine orada pis pis suratımıza sırıtıyor...
Ama 2009 Nobel Barış Ödülü ABD'nin ilk Afrika kökenli Başkanı Barack Hüseyin Obama’ya veriliyor.
ABD ile Müslüman dünya arasında gerilim hattını oluşturan hangi konuda bir çözüme imza attı Obama? Filistinlilerin hangi hakkı iade edildi? İsrail sorunu ortada. İstanbul ve Kahire konuşmalarında çizdiği yol haritasında bir mesafe alınabilmiş mi?
Bu sorulara verilecek cevaplar maalesef hep olumsuz.
Bütün bunlara rağmen, Obama’ya Nobel Barış Ödülü dünya barışına yaptığı hangi katkılardan dolayı verildi?
Nobel Ödülü, yapılan bir iş gerekçe gösterilerek değil, ilan edilen bir niyete binâen verilmiş oldu. Sanırım bu bir ilk.
Çiçeğini burnundan çekeli ne kadar oldu ki? Topu topu 9 ay oldu Beyaz Saray’a taşınalı. Hâlâ ABD’nin başkanı gibi değil, başkanlığa ısınan bir aday politikacı profili çiziyor. Bundan olsa gerek barışçıl retoriklerde çok cömert ama icraata gelince çok cimri. Bu arada ABD ise işgal politikalarından vazgeçmiş değil.
Şu âşikâr ki, bu ödül barışçıl retoriğine istinaden kendisine verilmiş oldu. Sadece retoriğe...
Nobel Komitesi açıkça Obama’ya, Amerikan halkına ve diğer halklara bu ödül üzerinden bir mesaj vermiş durumdadır. Bu da bir güç merkezinin Nobel Ödülü’nü siyasi amaçları doğrultusunda kullandığını bir kez daha göstermiştir.
Nobel Komitesi'nden yapılan açıklamaya göre, ödül, Obama'ya, uluslararası diplomasiyi ve halklar arasındaki işbirliğini güçlendirme konusundaki olağanüstü çabalarından, dünyada nükleer silah stokunun azaltılması çağrıları ve dünya barışı için çalışması nedeniyle verilmiş.
10 milyon İsveç Kronu değerindeki ödül, 10 Aralık’ta Oslo'da yapılacak bir törenle takdim edilecekmiş Obama’ya. Barış ödülünün yeni sahibi ise bunu kabul edeceğini açıkladı.
Bir şey daha açıkladı Obama.
Şimdiye kadar bu ödülü alanların yanında zikredilmeyi haketmediğini. (To be honest, I do not feel that I deserve to be in the company of so many of the transformative figures who've been honored by this prize.) İşin garabetinin o da farkında yani.
İran Dışişleri Bakanı Muttaki, ödülün, işgalci ABD askerlerinin Irak ve Afganistan’dan çekilmeden verilmesini aceleci buldu, haksız mı? Bu meyanda büyük bir şaşkınlık yaşıyor dünya. Beklenmiyordu çünkü.
Peki, bu ödül iddia edildiği gibi Obama’yı dünya barışına katkıda bulunmaya teşvik edecek mi? Doğrusunu isterseniz, pek sanmıyorum.
Bir siyasetçiyi büyük misyonlara motive eden unsurlar vardır, maddi veya manevi. Siyasetçi, bunlar için risk alır, gecesini gündüzüne katarak yılmadan çalışır. Büyük engeller bu tür motive eden unsurların gücüyle aşılır.
Bu bağlamda Obama’nın kendisini motive eden bir Nobel Ödülü rüyası vardıysa eğer, ki küresel çapta her siyasetçinin kariyerini Nobel Barış Ödülü’yle taçlandırmak istemesi kuvvetle muhtemeldir, bundan sonra o da yoktur.
Obama, risk bile almadan ödüle ulaştığına göre, azmini ateşleyecek bir tutkudan da mahrum kalmış demektir.
Bundan dolayı iddia edildiği gibi bu ödül onu dünyada nükleer silah stokunun azaltılması veya risk alarak Müslüman dünya ile ABD arasındaki tansiyonu düşürecek barışçıl atılımlara teşvik etmeyecek.
Nobel Ödülü’nün veriliş gerekçesi yeni barış güvercininin kanatlarına ağır gelecektir. ABD siyasetinde başkanın geniş yetkilere sahip olduğunu biliyoruz elbette. Ancak bu, müesses nizama rağmen değildir. Guantanamo meselesinde Obama’nın vaatleri neye takıldı sanıyorsunuz?
Merak ediyorum, bundan sonra da içi boş vaatler ödüle layık görülecek mi?