EVET sosyolog Prof. Sencer Ayata’dan bahsediyorum. CHP’de ‘Bilim Araştırma Kurulu Başkanı’ olmasını başlı başına önemli sayıyorum.
Hatta çok önemli, çünkü Ayata faktörü, artık CHP’nin bir bakıma “göklerden yerlere inmek” ve ayaklarını toplumsal gerçeklere basmak istemesinin bir simgesidir.
Deniz Baykal, doktora tezi olan Siyasal Katılma adlı kitabında CHP’nin bakış tarzını herkesten iyi anlatmıştı: CHP “toplumun ihtiyaç ve talepleri nedir?” diye bakmaz, merkez sağ partiler böyle bakar... CHP “toplum nasıl olmalıdır?” diye bakar!
Tek Parti devrinde oluşturulmuş çok güçlü bir alışkanlıktır bu.

‘Gardırop’tan topluma
Prof. Sencer Ayata’yı oraya getiren faktör, CHP’de Kılıçdaroğlu ile başlayan “toplumun ihtiyaç ve taleplerini” anlama çabasıdır.
Ayata’nın akademik önemi yaptığı çalışmalardan bellidir. “Sermaye Birikimi ve Toplumsal Değişim” konulu çalışması, Anadolu’daki büyük değişimin incelenmesidir.
Ayata “göklerden” bakıp “yeşil sermaye” diye damgalamamış, aksine Anadolu’daki sermaye birikimini bir modernleşme süreci olarak incelemiştir.
“Gardırop devrimcisi” nin bakışı değil, sosyoloğun bakışıdır bu...
Ayata’nın “orta sınıf” kavramını çok vurguladığını farketmişsinizdir. Bu kavramı Nur Sertel’lerden, Necla Arat’lardan hiç duydunuz mu?
Canat Arıtman’dan duydunuz mu diye sormam zaten!
Kılıçdaroğlu’nun Sertel ve Arat’larla değil, Ayata ile çalışması da artık “toplum nasıl olmalı?” diye değil, “toplumun ihtiyaç ve taleleri nedir?” diye bakma çabasının bir ifadesidir.
Sertel’lerin, Arat’ların, Arıtman’ların bu değişime karşı çıkmasında şaşılacak bir taraf yoktur.

Değişimin teorisi
Prof. Ayata’nın türban raporu önümüzdeki günlerde açıklandığında eleştirebilirim; hatta yetersiz bulacağımdan eminim. Bu konuda Kılıçdaorluğu’nun tereddütlü davrandığı da açık.
Ama ne olursa olsun, CHP’de değişim başlamıştır ve bundan sonra “toplum ne istiyor?” düşüncesi gittikçe ağır basacaktır.
Elbette toplumların tek tip isteği olmaz, çelişkili istekler de gelir toplumdan. Demokatik bir parti, sağ veya soldaki yerine göre, bu taleperden çoğunu karşılayarak iktidara gelmenin yolunu arar.
CHP de bunu yapmak istiyorsa, türbanın üniversitelerde serbest bırakılması gibi halkın yüzde 70’den fazlasının bu talebini asla ihmal edemez.
CHP’nin bakış açısını daha toplumsal ve daha demokratik yönde değiştirmeye başlaması olumlu bir gelişmedir. Bu konuda Kılıçdaroğlu’nu desteklemek ve teşvik etmek gerekir.
CHP gibi kemikleşmiş reflekslerin güçlü olduğu bir partide değişim kolay değildir; elbette gel-gitler olacaktır, biz de günlük tavırlarını eleştireceğiz veya onaylayacağız.
Ama CHP’nin yıllardır oturduğu “göklerden” nihayet “yerlere” , halka inmek istemesi demokratik açıdan da sosyolojik açıdan da iyidir.
Galiba eski “Ortanın Solu” hareketinde merhum Turan Güneş Hoca’nın yaptığı teorisyenliği, bu defa Ayata yapacaksa ben başarılar dilerim.
Buna ihtiyaç da var. Perakende politikalar koatik bir görüntü verebilir, değişimin toplu fotoğrafını ortaya koymak için teori lazımdır.