Dünyanın tüm ülkelerinin büyükelçiliklerinde genellikle "Müşavir", bazen de "Konsolos" sıfatıyla istihbarat elemanları görev yapar. Ancak "Wikileaks belgeleri", ABD'nin bu işi çok ileri götürdüğünü, büyükelçilerin bile istihbaratçılığa yönlendirildiklerini ortaya koyuyor.
Dünyanın tüm ülkelerinin diplomatları başkentlerine görev yaptıkları ülkedeki hükümet yetkilileriyle, bürokratlarla, sivil toplum temsilcileriyle, işadamlarıyla ve de meslektaşlarıyla görüşmelerinin notlarını iletir. Ancak "Wikileaks belgeleri" ABD'nin bu işi de sokak dedikodularını bile resmi yazılara koyacak kadar ileri taşıdığını gösteriyor.
Dünyanın tüm ülkelerinin diplomatları görev yaptıkları ülkelerin liderlerinin, bakanlarının ve ileri gelenlerinin özelliklerine ilgi duyar ve başkentlerine bilgi notu olarak iletir. Diplomasinin vazgeçilmez bir koşulu, diplomasi tarihinin de en zengin malzemesidir bu notlar. Ancak "Wikileaks belgeleri", ABD'nin bu konuyu da nasıl "People" düzeyine indirgediğini adeta gözümüzün içine sokuyor.
Tabii yüzbinlerce (Not: Tam olarak söylemek gerekirse, 251.287 adet) belgeden açıklanan ilk partinin içeriğinden edindiğimiz izlenim bu.
Ve tabii, bu ilk parti belgelerde çok ama çok önemli gizli bilgiler de yer alıyor. Ancak onlar için de İtalya Dışişleri Bakanı Franttini'nin yaptığı "Wikileaks belgeleri diplomasinin 11 Eylül'ü olacak" yorumuna katılmıyoruz.
Yani Mısır ile Hitit devletlerinin birbirlerine elçi göndermeleriyle başlayan 3300 yıllık uluslararası diplomasinin geleneklerinin, kurallarının temelden değişeceğini, devletler arasındaki ilişkilere şeffaflık geleceğini hiç mi hiç sanmıyoruz.
Tam tersine, bundan böyle diplomatik yazışmaların, kriptoların, bilgi notlarının daha da kalın bir esrar perdesine büründürüleceğini düşünüyoruz.
Nasıl mı? Cevap, Virginia eyaletindeki CIA karargâhının girişindeki anıtta gizli. Bir başka yazıda öyküsünü anlatacağımız "Kryptos" (Not: Eski Yunanca'da "Sır" anlamına geliyor) adlı bu anıt, bir tür kitabe. "S" harfi biçimindeki kitabe dört bölümden oluşuyor. Ve her bölümde heykeltrax Jim Sanborn'un CIA şifrecisi Ed Scheidt'in yardımıyla hazırladığı dört uzun şifreli cümle yer alıyor. 1989'da CIA karargâhının önüne yerleştirilen anıtın şifrelerinden ilk üçü uzun uğraşlardan sonra çözülebildi. Ancak 21 yıldır dördüncü bölümü bırakın çözmeyi, şifresinin mantığını, sistematiğini yakalayan bile çıkmadı. Hayatlarını "Kryptos"un şifresini çözmeye adayan yüzlerce, hatta binlerce Amerikalı neredeyse kafayı yemek üzere.
Bundan böyle ABD büyükelçiliklerinin Washington'a gönderecekleri tüm gizli yazılar, notlar raporlar da, birer "Kryptos" şaheseri olacak.