Başlığı açan bir soruyla başlamak istiyorum. Magazin sever misiniz, izler misiniz, okur musunuz? Soruya cevap, kelam ile olursa hayır, yok fiil ile olursa evet galip çıkar sanıyorum. Yayınlanan programların reytingleri, satılan gazetelerin tirajları, internet sitelerinde en çok tıklanan haberler bu kanaatimi doğruluyor.
Soruyu kendime sorarsam, benim cevabım da kocaman evet olur. Ben bütün gazetelerin önce ilavelerini okurum, son zamanlarda sayıları azalmış olsa da magazin programlarını izlerim yani magazin gündemini takip ederim.
Nedeni basit, ülke gündemini takip edebilmek için muhakkak magazin gündemini hakkında fikir sahibi olmak gerekiyor. Bazen, atılan bir manşeti, yazılan bir köşe yazısını, magazinel bilgiye sahip olmadan kavramak mümkün olmuyor. Bazı durumlarda da hiç istemeseniz de genel ülke gündemini takip ederken bu bilgileri mecburen öğrenmiş oluyorsunuz. Hiç izlemediğim bir dizinin kahramanlarının isimlerini öğrenmiş olduğuma ben bile hayret ediyorum. En azından gündelik konuşmaları dinlerken, dahil olurken elzem bilgi halinde magazin.
Bu konuya alaka öyle boyutta ki reyting planlayıcıları en ciddi olması gereken alanlarda dahi ya magazinel bir içerik ya da magazinel bir üslup geliştiriyorlar belki de mecbur kalıyorlar. Son, en önemli örnek Muhteşem Yüzyıl dizisi. Fragmanlarını görür gibi oldum, hiç ilgimi çekmedi. Dekor, kast bana hitap etmedi. Saray, saray değil; dizinin adında geçen muhteşemden emare yok. Ama öyle bir fırtına esti ki mecburen dizi hakkında ne var, ne yok kim yazmış, hangi siyasi ne demiş öğrendik. İkinci bölümde icbar olunan merakın da katkısıyla izlenme oranı daha da arttı. Siyasi gündemin en önemli malzemesi oldu, diziden çıkıp siyasi figüre dönüştü adeta.
Tartışmalar bana çocukluğumda TRT de izlediğim Dördüncü Murat dizisini hatırlattı. Dizide çok alkol alan padişah içkiyi yasaklıyor; satanı, içeni cezalandırıyor ama ne gariptir kendisi alkolden ölüyordu. Dirayeti, gücü zaafıyla gölgelenmiyordu. Osmanlı ile özdeşleşen azamet, heybet ekrandan izleyene geçiyordu. Tarih derslerinde, yükselme devri padişahı olmadığı için pek de üzerinde durulmadan işlenen Dördüncü Murat’ın sevilmesinde, bilinmesinde bu dizinin fevkalade katkısı olmuştur. Oysa şu an yayında olan diziyi izleyen çocuğun, sınıfta hadi ‘sülümana’ çalışalım demesi tartışmasız, hepimiz için, iç acıtıcı olmalı. Muhteşem Süleyman bu konuma istenmeyerek de olsa indirgenmemeli.
Üslup, her işte önemlidir. Ne söylendiği, her daim nasıl söylendiğine göre şekillenir.