Lübnan’da iç anlaşmazlık krize dönüşürse, İsrail’e yeni kapılar açar. İran ile Suriye’nin de Lübnan üzerinden menfaat sağlamaya hevesli oldukları âşikârdır. Suûdî Arabistan ise, bu etkilere girecek bir Lübnan istememekle beraber, pek de aldırmıyor.
Ancak 6 Körfez Arap Monarşisi de, Ürdün de, Mısır ve Arap âlemi de, İran’ın Lübnan’daki Hizbullah yollu tahakkümünden hiç mi hiç hoşlanmadıklarını belli ediyorlar.
Türkiye ve Fransa ile Amerika, Lübnan barışı için çalışacaklardır, zaten çalışıyorlar. Ancak Lübnan’da yeniden iç savaşın hortlaması hâlinde, şartlar da şu veya bu ölçüde değişebilir. Afganistan’da savaş sürerken ve Irak’ta dengelerin oturması için daha epey vakit gerekiyorken, Orta Doğu coğrafyası bir de Lübnan iç savaşını kaldırabilir mi?
Zor kaldırır. Gerçekten zorlanır. Hele bu savaş, çeşitli devletlerin müdahaleleri ile içinden çıkılamaz halde kronikleşirse... Orta Doğu öyle bir coğrafya ki, birtakım silâhlı Müslüman örgütler, terör kuruluşları ilân edilmelerine rağmen, meşru devletler gibi iddia sahibidir.
Şu anda Lübnan boşluktadır. Bekliyor. Dramatik bir bekleyiştir. Biribirine yan bakan, hattâ karşıt din ve mezhepler, Arap kavmine mensup bulundukları, hepsinin ortak dili Arapça olduğu halde, iktidarı ve yönetimi paylaşmakta aciz göstermişlerdir. Ülkede Suriye ve güney şeridinde İsrail işgali sona ermiştir. Çok uzaklarda kalan İran’ın açık bir talebi yoksa da, Suriye’nin müttefiki ve silâhlı örgütlerin sahibidir. Mârûnîler, üçe bölünmüş (Sünnî, Şîî, Dürzî) Müslümanlar ve daha küçük gruplar (Gregoryen Ortodoks, Katolik, Protestan Ermeni ve Ortodoks, Katolik, Protestan Rum, Mûsevi, Türk...) vardır. Birleşip bu şartlar içindeki bir devleti yönetmekte özen gösterememişlerdir. Çok uzayıp giden iç savaşta biribirlerini kıyasıya öldürmüşlerdir.
Ancak liberal demokrasi ile yönetilmesi mümkün bu yapıdaki küçücük devlete komünistler, aşırı ve milliyetçi sosyalistler ve benzerleri de musallattır. Lübnan’da Türkiye’nin birliği bulunuyor. Dünya, İran ve Tunus’tan Irak ve Afganistan’dan fırsat bulduğu nisbette Lübnan’la da çok ilgilidir.