Hafta sonu Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker ile Diyarbakır’daydık.
Devletin tarımsal üretim ve tarımsal sanayiye desteğini yerinde görme fırsatımız oldu.
Bakan Eker, memleketinde önce Diyarbakır Tarım Reformu Bölge Müdürlüğü’nün açılışını yaptı.
Ardından Dicle Üniversitesi’nde düzenlenen Tarımsal Sanayi Tesisleri Toplu Açılış Töreni’ne katıldı.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın 2006 yılında başlattığı Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı çerçevesinde son 5 yıl içinde yüzde 50 devlet desteği ile 81 ilde tam 3005 adet tarım tesisi kurularak, faaliyete geçti.
Son 5 yıl içinde kurularak faaliyete geçen bu 3005 tesis için toplu açılış töreniydi bu.
Bakan Bey’in verdiği bilgilere göre, bu 3005 tarımsal sanayi tesisi ile 30 bin kişi iş sahibi oldu.
Ve bu 2 milyar TL’lik yatırım anlamına geliyor.
“Bunlar da birer fabrika sayılır” diyen Bakan Eker, 2011-2015 arası hedeflerini de açıkladı:
“3 bin tarımsal sanayi tesisi daha kuracağız.”

Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı, yüzde 50 devlet desteği içeriyor.
Program, Kırsal alanda ekonomik ve sosyal gelişmeyi sağlamak için, gerçek ve tüzel kişilerin ekonomik faaliyete yönelik yatırımları ile basınçlı sulama sistemleri konularında yapacakları öz sermayeye dayalı proje yatırımlarını teşvik etmek amacıyla hibe desteği verilmesini öngörüyordu.
Bu kapsamda gerçek kişi başvuruları için 150 bin TL’lik proje toplam tutarının yüzde 50’si yani 75 bin TL’si hibe desteği olarak devlet tarafından karşılandı.
Aynı şekilde tüzel kişi başvuruları için 600 bin TL’lik yatırımın 300 bin TL’si hibe desteği ile devlet tarafından sağlandı.
Basınçlı sulama sistemi projelerine ise 600 bin TL’lik proje toplam tutarının yüzde 75’i yani 450 bin TL’si devlet tarafından hibe ile karşılandı.
Bu şekilde 2006 yılında başlanan program çerçevesinde bu güne kadar 81 ilde tam 3005 tarımsal sanayi tesisi projesi tamamlanarak, faaliyete geçti.
Bu projelere devlet tarafından toplam 915 milyon TL hibe desteği sağlandı.
Projelerin toplam tutarı yaklaşık 2 milyar TL.
915 milyon TL’si, yani yaklaşık yarısı devletten. .
Dedik ya, yeter ki yatırım yapmak iste.
Devlet büyük kolaylıklar sağladığı gibi hibe desteği sağlıyor bir de.

Bu kapsamda Türkiye genelinde faaliyete geçen 3005 tesisin bazıları Diyarbakır’da.
Bunlardan bir kaçını Bakan Eker ile birlikte gezdik.
Örneğin Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulan Dura Karacadağ Süt Fabrikası.
15 kişi çalışıyor.
Ayran, yoğurt üretiminin yapıldığı bu tesis projeye ek yatırımlarla birlikte 2 milyon TL’ye malolmuş.
Bunun 750 bin TL’sini devlet vermiş.
Karşılıksız, hibe olarak yani.

Yine aynı bölgede Sürgüç Gıda adlı tesiste cevizli sucuk üretimi yapılıyor.
Burası da 500 bin TL’ye malolmuş, 250 bin TL’si devletten.
Burada da 10 kişi çalışıyor.

Bunların Türkiye geneli toplamı 3005.
Kimisi 10 kişi için ekmek kapısı olmuş, kimisi 15…
Toplamda 30 bin kişiye iş imkanı sunan bu tesisler ülke için önemli bir yatırım demek.

Bakan Eker’in verdiği bilgilere göre, devlet desteğinden Et Balık Kurumu da payını fazlasıyla aldı.
EBK bugün 8 yıl önceki halinden çok farklı.
Önceki dönemlerde özelleştirme kapsamına alınan EBK Kombineleri bir bir satılmıştı.
Erzurum, Bingöl, Van, Diyarbakır, Adana, Sincan(Ankara) ve Adapazarı kombineleri alıcı çıkmayınca elde kalmıştı.
AK Parti döneminde bu kombineler önce özelleştirme kapsamından çıkarıldı.
Sonra bu kombinelere toplam 85 milyon TL yatırım yapıldı.
Bakan Eker, göreve geldiklerinde içler acısı halde olan Et Balık Kurumu’nun 85 milyon TL yatırımla bugün günde 100 ton eti rahatlıkla karşılayabilen bir kurum haline geldiğini söylüyor.
Eker, “EBK neydi ne odlu”yu da şöyle ortaya koyuyor:
“Et Balık 2002’de et ihtiyacının ancak 2 bin tonunu karşılayabiliyordu. 2010’da bu miktar 51 bin ton olarak gerçekleşti.”

Tarım Bakanlığı şimdi de EBK'nın mağaza sayısını artırmayı planlıyor.
Çalışmalar başladı.
EBK isim hakkı verecek, mağazayı yine vatandaş işletecek.
30’u Ankara’da olmak üzere Türkiye genelinde 100 EBK mağazası.
Vatandaş için kaliteli, güvenilir ve makul fiyattan et ve et ürünleri demek bu.
Ne diyelim, vatandaş bu mağazalara biran önce kavuşur inşallah.

Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Diyarbakır gezimiz esnasında hayvancılar için müjdeli bir haber daha verdi.
Devlet, kestirecekleri hayvan adedi kadar yerine hayvan alımı yapmaları halinde besicilere hayvan başına belli bir miktar hibe yardımında bulunacak.
Bu şu anlama geliyor:
Kestiğinin yerine hayvan koy, devletten desteği al.
Hayvan başına belli bir ücret ödeyecek devlet.
Örneğin, 100 büyükbaş hayvanın var.
Götürüp bunları kestiriyorsun.
Yerine aynı sayıda yani 100 adet buza, dana, süt hayvanı alıyorsun.
Tabi bunları belgeliyorsun devlete.
Yaptın mı bunları, bu 100 hayvan için devlet sana hayvan başına örneğin 100 TL hibe desteği sağlıyor.
Devlet bunu niçin yapıyor…
Besiciler daha çok kazanmak için, ellerindeki hayvanları kestirmeyip, bekletebiliyor.
Bu onlar için riskli de.
Masrafın artması demek bu.
Devlet bu hibe ile bu riski ortadan kaldırmış oluyor.

Bakın bunların dışında hayvancılık sektörüne 2 yıl ödemesiz 5 yıl taksit ödemeli toplam 7 yılda ödenmek üzere faizsiz kredi imkanı sunuyor devlet.
Bu destekle binlerce kişi hayvancılığa yatırım yaptı.
3.6 milyar kredi dağıtıldı sektöre, eski parayla 3.6 katrilyon TL.
Bunun 1.5 milyar TL’si besicilik için alındı.
2.1 milyar TL kredi ile 24 bin kişi hayvancılık yatırımı yaptı.
Hayvancılığa, tarıma devlet desteği böyle.
Çok ciddi destek rakamları bunlar.
Gerisi işletmeciye kalıyor.
“Devlet Baba” daha ne yapsın?
Haftaya görüşmek dileğiyle, hoşçakalın.