Terör niçin bu derecede azdı? Sebeplerden biri, her devletin teröre karşı olduğu iddiasına rağmen, gereklerini yerine getirmemesidir. “Bana dokunmayan yılan bin yaşasın!” aşağılık davranışı sürüp gidiyor.
Bazıları orta çapta devletler derecesinde askerî, hattâ siyasî ve malî güç kazanan terör örgütlerini, hasım veya rakip ülkelere karşı el altında bulundurmak illeti, devam ediyor. İnsan hakları diye yeri göğü inletenler, bu huylarından vazgeçmediler. Millî politikaları hâline getirenler var.
Norveç, dünya devletleri arasında “mükemmellik” tasnifinde 1. sıraya konmuş petrol zengini bir denizci devlettir. İnsanlarını en çağdaş imkânlarla eğitmiştir. Hiçbir şeyi eksik değildir.
Ama asrın teröristi Norveç’ten çıktı. Acaba Viking kanı mı depreşti? Böylesine bir tipin nasıl oluştuğu uzun boylu konuşulacak, yazılıp çizilecektir. Ama sonuç şudur: Hiçbir ülke terörden masûn değildir. Zira Norveç’teki eylem, polisiye bir suç değil. İdeolojik bir cinayet. Kaatil, Hristiyanlığı yücelttiği, azılı düşman saydığı Müslümanlara karşı savunduğu, uyardığı inancında. Nazi zihniyeti, ortadan kalkmış değil. Bu husus zaten Almanca seçim sisteminde Avrupa’ya göre yüksek tutulan oy barajından da anlaşılıyor. Yabancı düşmanlığı aldı yürüdü.
Norveç, mükemmel bir meşrûtî krallık, taçlı demokrasi. 1814-1905 arasında İsveç-Norveç birleşik krallığı olarak tek devletti. İsveç kralı, aynı zamanda Norveç kralı idi. 1905’te ayrılıp ayrı krallık oldu. Ama kralını İsveç hanedanından değil, 1814’ten önce hükümdarları Danimarka hanedanından seçti. Norveççe, İsveççe’ye değil, Danca’ya daha yakın bir Germen-İskandinav dilidir. Norveçliler, Orta Çağ’da denizlerde dehşet saçan Vikingler’in torunlarıdır. Halk Lüteryen (Reforme) Protestan’dır. Birleşik Amerika’da 1.5 milyon nüfus Norveç asıllıdır. Norveç’te yüz bin kadar Müslüman arasında Türkler de var.
Norveç terör eyleminin yankıları büyük olacak.