Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliği yolundaki çalışmaları iyice yavaşlamış durumda. Bizimle aynı tarihlerde AB ile üyelik müzakerelerine başlayan Hırvatistan, müzakereleri tamamlayıp “üye”lik anlaşmasını imzalarken, Türkiye-AB münasebetlerinin nasıl ilerleyeceği ise belirsiz.
Yeri geldiği için tekrarlamakta fayda var: Avrupa Birliği’nin ortaya koyduğu ekonomik ve siyasî hedeflere ulaşmak Türkiye’nin de menfaatinedir. Eksikleri ve hataları olmakla birlikte o hedefte; daha fazla hak, daha fazla hukuk ve daha fazla adalet vardır.

Türkiye’nin “Avrupa Birliği’ne üye olma kararı” bir “devlet kararı” olarak ilan edilmiş ve o hedefe ulaşmak için de çalışmalar yapılmıştır. Ancak bu çalışmaların “iki ileri, bir geri” şeklinde olduğu söylenebilir. AB’ye üye olmak isteyen başka ülkelerin bir iki yılda yaptığı, yapabildiği değişiklikleri ve kararlılığı maasef biz on yılda, yirmi yılda ortaya koyamamışız. Zaman olmuş hızla ilerlemişiz, zaman olmuş “Acaba?” diyerek yerimizde saymışız. Tabiî ki bu bocamanın faturasını da bütün bir millet olarak ödedik ve ödemeye devam ediyoruz.
Türkiye’nin AB üyesi olmasının önündeki engellerin başında, ‘vesayet sistemi’ anlayışı geliyor. Sistemin temelindeki bu anlayış değişmediği sürece AB’ye üye olmamız mümkün değil. Türkiye’yi idare edenler de ne hikmetse bu vesayetçi sistemi değiştirmeyi her erteliyor ya da öteliyor. Dünün ‘komünist ülkeleri’ kısa sürede AB üyesi olabilirken, Türkiye’nin bunu başaramaması başka nasıl izah edilebilir ki?
Ülkemizin ‘küçük’ değil, ‘büyük bir ülke’ olduğu, bu sebeple AB’ye üyelik görüşmeleri uzamış olduğu söylenebilir. Fakat temel problem bu değildir. Bir yanlış yaklaşım da, AB ülkelerinin maddî sıkıntıya düşmesine sevinmemiz... Malûm, başta komşumuz Yunanistan olmak üzere çok sayıda AB üyesi (İtalya gibi) ciddî krize girmiş durumda. Topluluğun diğer üyeleri bu sıkıntıyı aşmak için çalışıyor, ama kriz henüz aşılabilmiş değil. Türkiye’yi idare edenler de “Bakın, AB krizde. Biz çok rahat durumdayız. O halde AB’ye üye olmak için gayret sarfetmeye gerek yok” demeseler de bu mânâları ima etmeye başladılar.
AB üyesi ülkelerin krizde olduğu doğru, ama bu bizim ‘zengin’ olduğumuz anlamına gelmez. Şunu unutmayalım ki onların ‘kriz hali’ bizim ‘sağlam halimiz’den kötü değil. Hem, onların krizde olması dolaylı olarak bizi de krize sürüklemez mi? Dünya artık bir köy haline geldiğine göre, komşularımızın krizde olmasına nasıl seviniriz? Onlar krize girip daha az tüketmeye başladığında bizim üreticilerimiz de sıkıntıya girmez mi? Onlar fakirleştikçe biz zenginleşebilir miyiz?
Şunu da unutmamak lâzım ki, Türkiye sadece maddî refah düşüncesiyle AB üyeliğini istememeli. AB üyeliği, maddî refahın yanı sıra ve belki de daha öncelikli olarak sosyal ve siyasî refah için talep edilmeli. “Oh, AB batıyor, AB dağılıyor, bundan sonra üye olmamız için onlar bize yalvaracak” anlayışı şık değil...
Hedefimiz; bütün insanlığın baskılardan, zulümlerden ve dayatmalardan kurtulması olmalıdır. Başkalarının fakirliği üzerinde yükselen bir zenginlik, kalıcı olmaz.
Türkiye, başkaları istiyor diye değil; “bu ülkede yaşayanlar daha iyilere lâyıktır” düşüncesiyle AB üyeliği hedefinde ısrarcı olmalı. “Ankara kriterleri” ile yolların bitmediğini hatırlatırız...