Kerime Yıldız

Kerime Yıldız

GÜL EYYÂMIDIR, BAŞKA SÖZE NE HÂCET

GÜL EYYÂMIDIR, BAŞKA SÖZE NE HÂCET

Kasım günlerinin sona erdiği, hızır günlerinin başladığı aydır Mayıs.  Rengarenk çiçeklerin kokuları arasında, yakıcı yaz günlerine yumuşak ve ılık bir geçiş zamanıdır  Mayıs.  Tevfik  Fikret'in deyimiyle, "saf u dilber, şuh u sevdakâr bir köylü kızdır" Mayıs. En mühimi, gül vaktidir Mayıs.

Şeyhülislam Yahya Efendi'ye göre gül vaktinde, çemene gitmek varken başka işler ile meşguliyet olmaz.

Evrâk-ı bahârı görelim sahn-ı çemende

Gül mevsimidir deftere dîvâna bakılmaz

Anadolu’da, Mayıs havası için “ Dışarıda gül üşümüyor. “denir. Gül üşümüyorsa insan da üşümez. Artık, soğuk fırtına endişesi  biter.

RUMELİ'NİN EN GÜZEL TÜRKÜLERİ MAYIS'DA SÖYLENİRDİ

Şimdi Bulgaristan sınırlarında kalan Kızanlık, Osmanlı zamanında gül bahçeleri ile meşhurdu. Mayıs gelince, gülsuyu ve gülyağı çıkarılacak güller toplanmaya başlanırdı. Gülleri, genç kızlar toplar; çıkımcı denilen delikanlılar onlara küfelerle eşlik ederdi. Sonra, toplanan güller gülâbhânelere taşınırdı.Bu esnâda, genç kızlar ve erkekler, en güzel türkülerini söylerlerdi. 93 Harbi'nde, İstanbul'a gelen Kızanlık muhâcirleri, ne iş bildikleri sorusuna "gülcülük" cevabını verince Isparta mâceraları başladı. Artık türküleri gül değil, buram buram Rumeli hasreti kokmaktaydı.

Ecdâdımızın fethettiği yerlere çiçekleriyle gittiğini bilir misiniz? Anadolu kapıları 1071'de Türk milletine açılınca lâleye de yurt oldu. Rumeli'ye geçişin çiçeği ise şebbûdur. Şimdiki adıyla şebboy.  Evlâd-ı fâtihân, Anadolu'yu  hatırlattığı için bu mis kokulu çiçeğe "ana kokusu"  adını verir. Geriye dönüş başladığında, Kızanlık muhâcirleri için  ana kokusu, artık güldür.

HIDIRELLEZ

Hz .Hızır ile Hz.İlyas’ın  yeryüzünde bir araya geldiği gün olarak inanılan  Hıdırellez, 5 Kasım’a kadar süren hızır günlerinin başlangıcıdır.  İnancımıza göre Hz.Hızır,  dolaştığı yerlere bolluk ve bereket bırakır. Bu yüzden Hıdırellez gecesi ve gündüzü( 6 Mayıs)  yeryüzüne bolluk bereket geldiğine inanılır ve bir çeşit bahar bayramı olarak kutlanır.Gecesinde, bereketten mümkün olduğu kadar istifâde için bazı gelenekler uygulanır. Evlenecek yaştakilere baht açma törenlerinden, gül fidanı altında dilek tutmaya kadar bir çok âdeti vardır. Pencere önlerine, kırmızı bez ya da keseler içinde bereket paraları asılır. Gündüz ise hıdırlık denilen yerlerde yemekli kutlama yapılır.

MAYIS ÇİÇEKLERİ

Her ne kadar gülün gölgesinde kalsalar da, Mayıs ayında tabiat birbirinden güzel kokan rengârenk çiçeklerle bezenir. Leylak, mor salkım, şebboy,karanfil ,süsen ve daha bir çok çiçek  yüzünü gösterir. Bazısı kokusuyla , bazısı görüntüsüyle mest eder.  Şebboy (aslı "şebbu"dur ve gece kokusu manasına gelir)  gibi akşam kokanı vardır; leylak gibi her dâim kokanı vardır.   Mor salkım  ve leylak gibi salkım salkım olanı;  süsen gibi tek başına dimdik olanı vardır.Hepsi de güzeldir de yine de bir gül aşığının dediği gibi,

Vazgeçme bû-yi  gülden koklama sen süseni

Geçme nâmert köprüsünden ko aparsın su seni

Hayatınızdan gül kokusu eksik olmasın. Şeyhülislam Yahya Efendi'nin sözüne kulak verin. Gül mevsimini doya doya  hissedin.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
2 Yorum
Kerime Yıldız Arşivi