Fark­lı si­ya­si gö­rüş ve et­kin­leş­miş ha­re­ket tarz­la­rı­nın kes­kin­leş­miş kar­şıt­lı­ğı ve ay­rış­ma­sı ola­rak ta­rif edi­len ku­tup­laş­ma­nın; de­re­ce ve kap­sa­mı iti­ba­riy­le art­tı­ğı­nı, si­ya­si ve top­lum­sal iç et­ki­le­şim­le­rin “k­ri­ti­k” eşik­le­re da­yan­dı­ğı­nı ra­hat­lık­la söy­le­ye­bi­li­riz. Tür­ki­ye­’de iyi­den iyi­ye kes­kin­le­şen ku­tup­laş­ma ve ay­rış­ma et­ki­le­ri, ma­kul se­vi­ye­le­ri aş­mış ve en kı­sa sü­re­de aşıl­ma­sı şart bir en­gel ha­li­ne gel­miş­tir. 

Çev­re coğ­raf­ya­mız­da ya­şa­nan ra­di­kal sis­tem ve sı­nır de­ği­şik­lik­le­ri, bu de­ği­şik­lik­ler­den ötü­rü iç ve dış po­li­ti­ka­la­rı­mı­zı blo­ke eden et­ki­le­şim­ler, uzun sü­re­li ik­ti­dar tec­rü­be­si­nin ya­şan­dı­ğı ül­ke­ler­de sık­ça gö­rü­len mu­ha­le­fe­tin ik­ti­da­ra ik­ti­da­rın­da mu­ha­le­fe­te aza­lan ta­ham­mül­le­ri so­nu­cu or­ta­ya çı­kan et­ki­le­şim­ler, et­ni­si­te ve mez­hep kay­nak­lı so­run­lar, son za­man­lar­da ye­ni­den alev­le­nen la­ik-din­dar has­sa­si­yet­le­ri et­ra­fın­da­ki ek­sen­leş­me­ler, ni­met-kül­fet den­ge­si­nin bo­zul­ma­sı, eko­no­mik kir­li­li­ğin yay­gın­lı­ğı, sert bü­rok­ra­tik uy­gu­la­ma­lar, med­ya hâ­ki­mi­ye­ti ve sı­nır­lan­dır­ma­la­rın­dan kay­nak­la­nan ek­sen­leş­me­ler, si­ya­si par­ti­ler ci­he­tin­de ar­tan ek­sen­leş­me­ler, si­ya­si ik­ti­da­rı den­ge­le­mek ve de­net­le­mek is­te­yen ba­ğım­sız ku­rum ye­te­nek­le­ri­nin si­ya­si ik­ti­dar ta­ra­fın­dan ıs­ka­tı ve bun­dan kay­nak­la­nan ku­rum­sal ek­sen­leş­me­ler hem si­ya­si ve top­lum­sal ku­tup­laş­ma­yı hem de bu ku­tup­laş­ma­nın yol aç­tı­ğı risk­le­ri art­tır­mak­ta ve so­mut­laş­tır­mak­ta­dı­r…

Sos­yo­lo­jik bir ka­ide­dir; ku­tup­laş­ma­lar­da kar­şı­lık­lı grup­la­rın sa­yı­sı azal­dık­ça ku­tup­laş­ma­nın şid­de­ti ar­tar, ku­tup­lar ara­sı me­sa­fe ya­kın­la­şır, en risk­li for­ma­ta dö­nü­şe­bi­lir. Şu an­da yu­ka­rı­da say­dı­ğım “ca­ri­” ne­den­ler­den ötü­rü, Tür­ki­ye­’de fark­lı yel­pa­ze­ler­de­ki ek­sen­leş­me­ler, hat­ta yan ya­na dü­şü­nü­le­me­ye­cek ki­şi, ku­rum, klik, par­ti, or­ga­ni­zas­yon ve­ya ser­ma­ye grup­la­rı bir ara­ya ge­le­rek cep­he­le­şi­yor!

İş­te bu bir ara­ya ge­len ve cep­he­le­şe­rek ay­rı­şan ki­şi, grup, ku­rum ve or­ga­ni­zas­yon­lar, içe­ri­sin­de cid­di teh­dit­ler ba­rın­dır­sa da bu teh­dit­le­re al­dır­ma­dan ku­tup­laş­ma­nın içe­ri­sin­de ba­rın­dır­dı­ğı “fır­sat­la­ra­” göz di­ki­yor­lar! Si­ya­si ku­tup­laş­ma­la­rı kö­rük­le­yen ne­den­le­rin ba­şın­da iş­te bu ge­li­yor. Bil­has­sa tem­sil ka­bi­li­yet­le­ri­ni art­tır­mak adı­na se­çim sü­reç­le­rin­de ku­tup­laş­ma­lar içe­ri­sin­den rı­za ve meş­ru­iyet ara­yış­la­rı ar­tı­yor! “Ta­raf ol­ma­yan ber­ta­raf olu­r” mec­bu­ri­yet­le­riy­le bes­le­nen tek ta­raf­lı­lık art­tık­ça ve teş­vik edil­dik­çe, ik­ti­da­rın­dan mu­ha­le­fe­ti­ne ka­dar kul­la­nı­lan si­ya­set di­li de git­gi­de çir­kin­le­şi­yor. Ta­raf­lar “saf­la­rı sağ­lam tut­ma­k” için “Ey düş­ma­nım sen be­nim ifa­dem­sin, hı­zım­sın; gün­dü­ze ge­ce­ye muh­taç, ba­na da sen lâ­zım­sın..!” mi­sa­li mo­ti­vas­yon­lar­la ku­tup­laş­ma­nın şid­de­ti­ni art­tı­rı­yor! 

Biz; geç­miş­te si­ya­si ku­tup­laş­ma­lar ve top­lum­sal ay­rış­ma­la­rın ne­le­re mal ol­du­ğu­nu, ge­nel si­ya­si iş­le­yi­şi na­sıl or­ta­dan kal­dır­dı­ğı­nı, olu­şan oto­ri­te boş­luk­la­rı­nın ide­olo­jik ça­tış­ma ve şid­det alan­la­rıy­la na­sıl dol­du­rul­du­ğu­nu ve en önem­li­si bu akı­be­tin hu­kuk-ku­rum-me­ka­niz­ma-ge­le­nek gi­bi iş­le­yiş­le­ri na­sıl dev­re dı­şı bı­rak­tı­ğı­nı acı bir şe­kil­de tec­rü­be et­miş bir ül­ke­yiz! 

Ge­li­ne aşa­ma­da bı­ra­kın si­ya­sal gö­rüş fark­lı­lık­la­rın­dan kay­nak­la­nan re­ka­bet ve tar­tış­ma­la­rı, ay­rış­tık­ça ken­di­ni gü­ven­de his­se­den top­lum ol­ma­ya doğ­ru sü­rük­le­ni­yo­ruz! Ku­rum­sal si­ya­set ze­mi­ni aşı­rı za­yıf­la­ma­ya, en kö­tü­sü ise üs­tün­lük hat­ta mev­zi­i ka­zan­mak için si­ya­se­tin kon­so­li­das­yon ye­ri so­ka­ğa ta­şın­ma­ya baş­lan­dı! Son gün­ler­de çı­ka­rı­lan sert yar­gı ve gü­ven­lik pa­ket­le­ri sa­de­ce ma­nev­ra ala­nı da­ra­lan ki­şi ve ku­rum­la­rın ar­tan taz­yik­le­ri bas­kı­la­ma­la­rı için de­ğil, yu­ka­rı­da de­ğin­di­ğim ku­tup­laş­ma ve ay­rış­ma­la­rın kit­le­vi şid­de­te doğ­ru git­me­si­ne kar­şı çı­ka­rı­lı­yor! Ya­şa­nan ge­ri­lim­le­rin ka­de­me ka­de­me ta­ba­na doğ­ru ya­yıl­dı­ğı, ik­ti­da­rın­dan mu­ha­le­fe­ti­ne ka­dar kim­se­nin olan bi­te­nin so­rum­lu­ğu­nu üst­len­me­di­ği, en önem­li­si ay­nı ge­mi­de yol alın­dı­ğı­nın unu­tu­lup fark­lı dü­men­ler tu­tul­du­ğu bir ül­ke­de bu gü­ven­lik ted­bir­le­ri ça­re ol­maz!

Hü­la­sa

Top­lu­mun ta­ma­mı­na ya­kı­nı­nın Müs­lü­man ol­du­ğu bir ül­ke­de, Müs­lü­man­la­ra bir­bir­le­ri­ne kar­deş ol­mak­tan baş­ka se­çe­nek sun­ma­yan bir di­nin avan­taj­la­rı­nı si­ya­sal kül­tü­rü­mü­ze yan­sı­ta­ma­dı­ğı­mız sü­re­ce bu so­run­la­rı ya­şa­ya­ca­ğız!