Kötü ağız kokusu, birçok insanın yaşamını etkileyen, kişisel ve iş ilişkilerini sınırlayan, her dört kişiden birinde görülen bir sorundur.


 
Ağız kokusu kişinin özgüvenini kaybetmesine neden olan, toplumdan dışlanmasına hatta evli çiftlerin boşanmasına kadar giden sosyo psikolojik bir sorundur. Toplumumuzda ise sayıları azımsanmayacak kadar çoktur. İlgili kişiye kendi ağzının kokusu gelmez, sadece karşı taraftaki  kişi tarafından belirlenebilir. Toplumumuz ise ağız kokusunun varlığını söylemeyeceğinden hasta kişiden uzak durmayı tercih eder. Bu sorun zamanla kişinin yalnızlığa itilmesine neden olur.

Ağız Kokusu  Nedenleri

Sinüzit denilen yüz kemiklerinin içindeki boşluklarda bulunan iltihap, sarı-yeşil ve kalın kıvamda bir tür akıntının genize akmasına yol açar. Bu geniz akıntısının iltihaplı oluşu kişinin nefesine hoş olmayan bir koku verebilir.

Ağız bölgesinde oluşan bademcik iltihapları bademcik döküntüsüne yol açarak kişilerde ağız kokusu belirti verebilir.

Diş ve diş eti hastalıkları da ağız kokusuna yol açabilir. Mutlaka diş doktoruna görünerek ağız kokusu nedenlerini ortadan kaldırmak gerekir.

Protez kullanımında eğer protez  temizliğine dikkat edilmezse ağız kokusu riski yüksektir. Ayrıca protez ağıza tam uymuyorsa, gıdaların takılma olasılığı da daha yüksektir.

Ağız kuruluğu ağız kokusunun en önemli sebeplerinden bir tanesidir.  Tükürük, vücudun bakterilerle savaşında  önemli silahlarımızdan biridir. Hastalık ya da kullanılan ilaçlar gibi herhangi bir nedenle ağız kuruluğu sorunu yaşıyorsanız, bu durum aynı zamanda ağız kokusunu da yol açabilir. Örneğin uykuda daha az tükürük salgılanır ve bu nedenle sabahları oluşan ağız kokusu  şikayeti daha yaygındır.

Mide ve bağırsak sistemi hastalıkları da ağız kokusuna yol açabilir. Özellikle reflü hastalığı bulunan kişilerde ağız kokusu oluşabilir. Bu hastalık midedeki asit içeriğinin özellikle geceleri yemek borusundan yukarıya hareket etmesine, mideden çıkmasına ve boğazın arka duvarını, ses tellerinin giriş yerini ve gırtlağı tahriş etmesine neden olur.

Karaciğer yetmezliği ve benzeri karaciğer hastalıkları ağız kokusuna neden olabilir.

Ağzınızda aseton kokusuna benzer bir ağız kokusu varsa bunun muhtemel sebebi şeker hastalığıdır.

Böbrek yetmezliği rahatsızlığı balık kokusuna benzer bir ağız kokusuna neden olabilir.

Bazı durumlarda dil kökündeki mantar enfeksiyonları da ağız kokusuna neden olabilir.

Uzun süre bir şey yememek ve su içmemek, hem ağız kuruluğuna hem de ağız içindeki mikroorganizmaların faaliyetinin artmasına neden olur.

Yediğimiz bazı yiyecekler de (soğan, sarımsak, et, balık, peynir vb.) nefesimizin kötü kokmasına neden olabilir.

Dişlerin ve dilin temizlenmesi ile bu koku ortadan kalkmaz. Kokuya neden olan yiyecek vücuttan bütünüyle atılana dek koku devam edecektir.

Tütün ürünleri ve alkol de ağız kokusuna neden olurlar.

Ağız kokusu nasıl önlenir?

Ağız kokusunun nedenleri arasında en baş sırada ağız temizliğinin ihmal edilmesi gelir.  Ağız kokusunun % 90 oranında ağız içindeki sorunlardan kaynaklandığı belirlenmiştir. Ağızdaki bakteriler dil üzerine, dişlerin arasına, diş etlerine ve boğaza saklanıp gelişir. Eğer ağız bu bakterilerden arındırılmazsa, bakteriler diş çürümesine yol açabilir. Diş çürümesi de başlı başına, başka bir ağız kokusu nedenidir.

Yemek yediğimizde, gıdalar doğal olarak ağzımızda yaşayan bakteriler tarafından parçalanır. Gıdaların parçalanmasıyla ortaya kötü kokulu gazlar çıkar. Yediklerimizi yuttuktan sonra, dişlerin arasına sıkışan yiyecekler bozulmaya başlar ve bakteriler tarafından bu artıklar da parçalanmaya devam eder. Diş temizliğine önem verilmezse dişlerdeki yiyecek artıkları ağız kokusuna uzanan süreci başlatmış olacaktır.

Gerektiği gibi bir ağız temizliği yapıldığı takdirde, ağızdaki tüm kötü koku kaynakları engellenecektir. Diş fırçalamak ağız kokusunu engellemek için yeterli olmayabilir. Dişlerin yanı sıra diş etleri ve en önemlisi dil de mutlaka fırçalanmalıdır. Diş fırçanızı en geç üç ayda bir değiştirin ve dişlerinizi sabah akşam düzenli bir şekilde fırçalamayı ihmal etmeyin.  Dişleri yemek artıklarından arındırmak için diş ipi kullanmak da faydalı olacaktır. Ağız kokusundan, yaklaşık olarak % 90 oranında, dil üzerindeki bakteriler sorumludur. Diş fırçalamanın dışında ağız içi temizliği için gargara kullanmak hem bakterileri yok etmeye hem de nefesi ferahlatmaya yardımcı olur.

Su sağlığımızla ilgili her konuda olduğu gibi ağız kokusunu gidermede de gerçek bir kurtarıcıdır. Günde 2,5 - 3 litre su içmek idealdir ve bu miktar tükürük salgısının artmasını sağlayarak ağız kokusunu önlemeye yardımcı olur.

Ağız kokusunun nedenlerinden biri de ağız kuruluğudur. Tükürük salgısını çoğaltmak ve ağız kokusunu yok etmek için çinkolu sakız çiğneyin.

Tarçın ağız içi bakterilerle mücadelede önemli bir silahtır. Yiyecek ve içeceklerinize mutlaka tarçın koyun. Tarçınlı şekersiz sakızlar da hem kuruluk hem de bakterilerle mücadelede fayda sağlar.

Yeme içmeyle ilgili tüm faaliyetlerin sona erdiği uyku öncesinde, dişlerin fırçalanması ağız hijyeninin olmazsa olmazıdır. Fırçalama dışında, alkolsüz ağız gargaralarını kullanmak da kokuyu önler.

Sinüzit ve burun tıkanmasına neden olan tüm rahatsızlıklar nefesin ağız yoluyla alınmasına neden olur. Bu durum ağzı ve boğazı kurutur. Bakterilerin üremesi için ideal bir ortam oluşturur. Temiz bir nefes için açık bir burun şarttır.

Karaciğerde ve kanda parçalanan alkol ve tütün, akciğerlerden geçer. İzledikleri bu yol, her ikisinin de nefesimize yansıyacağı anlamına gelir. İşte bu yüzden içki içtikten bir gün sonra bile, bir kişinin nefesi hala alkol kokuyor olabilir.

Sigara içmekse, ağızdan akciğerlere kadar tüm solunum sistemini olumsuz bir şekilde etkilediğinden ağız kokusuna yol açması şaşırtıcı değildir. Duman ve katran, hava yollarındaki hücrelere zarar verir ve bu da ağızdan dışarı üflenen havanın kokusunu, kötü yönde etkiler. Sigara içenlerin diş eti hastalığı veya kötü kokuya neden olabilecek diğer diş sorunlarından muzdarip  olma riski de daha yüksektir. Sigara içenlerde ağız kokusu  şikayeti, içmeyenlere oranla oldukça yüksektir.

Sabahları oluşan ağız kokusunun nedeni genellikle açlık tır.  Ağız kokusunun önüne geçmek için aç kalmamaya dikkat edin.

Diyet ağız kokusu başlangıcını önleyebilir. Ağız kokusunu önlemek için ilk kural ağız kokusuna neden olan gıdalardan kaçınmaktır. Doğal gıdalar açısından zengin ve  uygun bir diyet, vücut sıvıları arttırmak ve kabızlık sorunu önlemek için bir yoldur . Bazı araştırmalar, B vitamini eksikliğinin ağız kokusuna neden olabileceğini göstermiştir . Bu vitamini içeren gıdalar yemek ağız kokusunu önlemede  yardımcı olabilir.

Grup B vitaminleri içeren gıdalar : Tam tahıl (buğday , yulaf , arpa , vb), Kuru meyve (fındık, badem, fındık), Sebzeler (lahana, karnabahar, ıspanak, turp, hindiba, marul, bira mayası).

Beyaz un, beyaz şeker, glukoz /früktoz şurubu ile tatlandırılmış tüm hazır gıdalar ağız içindeki bakteriler için uygun bir ortam oluştururlar. Bakteriler bu tür şekerleri çok kolay kullanarak hızla çoğalırlar. Basit şekerler diş çürüklerine neden olur ve ağız sağlığını büyük bir süratle bozarlar. Bunun için basit şeker tüketiminizi azaltmalısınız.

Bitkiler veya baharat ile ağız kokusunu maskelemek mümkündür.  Ağız kokusu gizlemek için maydanoz uygundur.

Yemek sonunda bir miktar maydanoz çiğnemek ağız kokusunu önlemede yardımcı olur. Birçok baharat kokuyu maskelemek için yardımcı olabilir .  Tüm bunlar arasında kötü nefesi ortadan kaldırmak için kakule, rezene, anason tohumlarını çiğnemek iyi bir çözüm olabilir.
 
Ağız kokusuna karşı bitkisel çay ve limon kullanmak iyi sonuç verir. Ağız kokusunu önlemek için biberiye çiçeklerini sıcak suda demleyerek içine limon sıkarak hazırlayabilirsiniz. Bunu sabahları aç karnına ve yemeklerden sonra içebilirsiniz.

Yoğurt ağız kokusuna sebep olan hidrojen sülfür kokusunu yok etmekte etkilidir.

Klorofil açısından zengin gıdalar ağız kokusunu önler . Klorofil ağızı canlandırır ve iyi bir koku sağlar .

Elma, doğal bir diş macunudur . Eğer dişlerinizi fırçalamak için elinizde bir diş fırçası  yoksa, bir parça elma çiğneyebilirsiniz..

Ağız kokusu nasıl tedavi edilir?

Tedaviye başlamadan önce kokunun kaynağının bulunması gerekir. Burada hastaları değerlendirmede diş hekimi, KBB uzmanı, gastroenteroloji uzmanı gibi ekiplerin beraber çalışması mutlaka tedavinin başarısını arttıracaktır.

Ağızda oluşan koku sıklıkla diş tedavisi  gerektirir. Ağız kokusu tedavisinde etkili metot ağız temizliğine ve temel diş-dişeti bakımın yapılmasıdır.