Son günlerde siyasetçiler birbirleri hakkında “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçundan suç duyurusunda bulunmaya başladılar. Bu suç duyuruları üzerine savcılar tarafından soruşturma işlemleri de başlatıldı. Halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçunun oluşması için gerekli unsurlar nelerdir?

Bu suçla korunan hukuki değer, halk kitlelerinin birbirine girmesi ve toplum içerisinde kargaşa çıkması tehlikelerini engellemek, dolayısıyla kamu barışını korumaktır. Devlet, vatandaşları arasında, bir kesiminin diğer kesimi aleyhine kin ve düşmanlığa, öç almayı gerektirecek şiddetli nefrete yönlendirilmesine seyirci kalamaz. 

Kalkınmanın ve gelişmenin temel dinamiği, düşün­ceyi açıklama ve yayma hürriyetinin mevcudiyetidir. Kişilerin düşündüklerini hür bir ortamda söyleyebilmeleri, demokratik toplumun var­lığı için zaruridir. Ancak, halkı kin ve düşmanlığa tahrik eden söz, yazı veya eylemler ifade özgürlüğünün koruma alanı dışında kalır. 

Bu suçun faili, herkes olabilir. Bu suçun mağduru, toplumu oluşturan bireylerin tamamıdır.

Halkın sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimini, diğer bir kesimi aleyhine kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmekle suç oluşur. 

Fiilin suç teşkil etmesi için “ağır” ve “yoğun” bir tarzda kin ve düşmanlığa tahrikin var olması gerekir. Failin fiili, adet ve şahıs olarak muayyen olmayan toplum kesimi üzerinde kin ve nefret duygularının oluşumuna veya mevcut duyguların pekişmesine etkide bulunmalıdır. 

Kin ve düşmanlık; “husumet beslenen konuya karşı tasarlayarak zarar vermeye, öç almayı gerektirecek şiddette nefret duymaya yönelik hareketlerin zeminini oluşturan psikolojik bir hâl” olarak açıklanabilir.

Yakın zamanda bu suç soyut tehlike suçu olmaktan çıkarılmış, somut tehlike suçu hâline getirilmiştir. Bu suretle, çağdaş hukuktaki soyut tehlike suçlarını azaltma yönündeki eğilim dikkate alınmış, ifade özgürlüğünün kapsam alanı genişletilmiştir. Bu yeni düzenleme çerçevesinde sadece “şiddet içeren ya da şiddeti tavsiye eden tahrikler” suç olarak değendirilebilir. 

Anılan suçun oluşması için, kamu güvenliğinin bozulması tehli­kesinin somut olgulara dayalı olarak varlığı gerekir. Gerçekleşmesi gereken tehlike, somut bir tehlikedir. Fai­lin söz ve davranışlarının neden olduğu tehlike neticesinin gerçekleşmesi gerekir. 

Yargılama yapan hâkim, kullanılan ifadeler dolayısıyla tehlikenin gerçekleşip gerçekleşmediğini, dayanak noktalarını göstermek suretiyle belirlemelidir. Mahkumiyet kararı verilebilmesi için kişinin söz ve davranışlarının kamu güvenliğini bozma açı­sından yakın bir tehlike oluşturduğunun tespit edilmesi gerekir. 

Yapılan konuşma veya öne sürülen düşünceler toplum açısından “açık ve mevcut bir tehlike” oluşturduğu takdirde cezalandırılabilir. Böyle bir tehlikenin varlığı somut olarak, açıkça tespit edilmedikçe anılan suçtan dolayı cezalandırma yoluna gidilemez.