Şirketler diğer kişilerle ya da diğer şirketlerle ticari işlemler yaparlar. Şirketlerin ticari işlemlerinde bir mal veya hizmeti piyasa değerinin üzerinde veya altında bir fiyatla almaları, satmaları veya borç-alacak işlemlerinde bulunmaları zaman zaman görülebilen uygulamalardandır. Bu şekilde şirket kazancının tamamen veya kısmen örtülü olarak dağıtılması söz konusu olabilmektedir.

Örtülü kazanç aktarımı, sermaye piyasası hukuku alanında son zamanlarda sıklıkla işlendiği görülen ekonomik suçlardandır. 

Sermaye piyasasının sağlıklı ve düzgün bir şekilde işlemesinde kamu yararı mevcuttur. Küçük, orta ölçekli veya büyük tasarrufların ülke ekonomisine katkısının artırılması sermaye piyasası yoluyla gerçekleşir. Piyasa işlemlerine güven duyulması, piyasanın sağlıklı işlemesinin olmazsa olmazlarındandır. Örtülü kazanç aktarımı uygulamalarının suç sayılması ve yaptırıma bağlanması, doğru bir tercihtir.

Örtülü kazanç aktarımı suçu, sermaye piyasası alanında işlem gören ortaklıklar ve kolektif yatırım kuruluşları bünyesinde işlenebilecek olan bir suçtur. Bu suç çok sofistike yöntemlerle işlenir. Sermaye piyasanın etkinliğini ve derinliği bu suçun işlenmesiyle zedelenir. Hileli hareketlerle işlenen bu suç, dolandırıcılık fiilinin özel bir türü olarak da nitelendirilebilir.

Halka açık anonim ortaklıklar ve kolektif yatırım kuruluşları ile bunların iştirak ve bağlı ortaklıkları bu suçun yaygın olarak görülebileceği yerlerdir.

Halka açık anonim şirketler ve yatırım kuruluşları; yönetim, denetim veya sermaye bakımından ilişkili bulundukları başka şirketlere veya kişilere emsallerinden farklı fiyat, ücret veya bedel uygulamak suretiyle örtülü şekilde kârlılığını veya mal varlığını azaltamaz. Bu yasağa aykırı davranış, cezai yaptırımlara maruz kalma riskini de beraberinde getirir.

Ekonomik suçlarla mücadelede “suç sayma” ve “cezai yaptırımlar öngörme”, belli bir oranda suçun işlenmesini caydırıcı etki doğurabilir. Ancak, bu etki fevkalade sınırlı olabilir. Netice itibariyle, ticari suçları hoşgörüyle karşılayan bir toplumsal kültür atmosferi içerisinde yaşamaktayız.

Örtülü kazanç aktarımı suçunun yaygınlaşması ve bu suçla etkin mücadele edilmemesi, sermaye piyasasının gelişmesini engeller. Sermaye Piyasası Kurulu, denetim sorumluluğunu aktif olarak yerine getirerek bu suçun işlenmesini azaltabilir.

İstikrarlı gelişmenin sağlanmasında sermaye piyasalarının sağlıklı ve güvenli çalışması çok önemli bir etkendir. Etkin bir denetim ve yaptırım sistemi, sermaye piyasasında faaliyet gösteren kişi ve kurumların sebep olabileceği zararları önceden önleyebilir. Aksi durum, genel olarak ülke ekonomisine zarar vereceği gibi, toplumun bütün bireylerini bu zarardan doğrudan veya dolaylı olarak etkilenmesine sebep olacaktır.

Örtülü kazanç aktarımı, bilgi suiistimali (içeriden öğrenme ticareti) ve piyasa dolandırıcılığı (manipülasyon) gibi suçların ülkemizde işlenme sıklığına ilişkin net kanaat oluşturmaya yeterli araştırma mevcut değildir. Alan araştırması eksikliği, mevcut denetim düzeneğinin etkinliğini ölçebilme imkanını önemli ölçüde sınırlamaktadır.

Sermaye piyasasının büyütülmesi arzu ediliyorsa halka açık şirketlerin ve yatırım kuruluşlarının haksız kâr transferlerinin önüne geçilmesi gerekir.

Kârları kaçıran, kârları dağıtmayan, dağıtsa da derhal sermaye artırımıyla dağıttığı paraları geri alan şirket yapıları, küçük yatırımcıların birikimlerinin heba olmasına yol açmaktadır. 

Sermaye piyasası güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işlemelidir. Sermaye piyasasının gelişiminin sağlanması, yatırımcıların hak ve menfaatlerinin korunması, ancak bu şekilde mümkün olabilir.