Kuzey Irak’tan notlar
Gazeteciler Yazarlar Vakfı’ndan bir heyetle üç gündür Kuzey Irak’tayız. Araştırmacı-yazar Altan Tan, Bilgi Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ferhat Kentel ve vakfın Genel Sekreteri Salih Yaylacı’yla, Erbil-Kerkük-Süleymaniye hattında ziyaretlerde bulunuyoruz.
İlk gün Kürdistan Demokrat Partisi Dış İlişkiler Daire Başkanı Sefin Dızai bizi ağırlıyor. Dızai, uzun yıllar KDP temsilcisi olarak Ankara’da görev yapan ve Türkiye’yi yakından tanıyan bir isim.
Zengin iftar sofrasıyla başlayan sohbet, güzel bir bahçede çay eşliğinde devam ediyor. Sefin Dızai, sıcak sohbete rağmen, kullandığı her kelimeyi özenle seçiyor. Türkiye ile Kuzey Irak’taki federe yönetim arasındaki ilişkilerin gelişmesi konusunda da hayli umutlu. Burada hemen herkes az ya da çok Türkçe biliyor. Ama programımızı düzenleyen ve bölgenin en önemli gazetecilerinden olan Rebwar Kerim, tercüme konusunda da bizi yalnız bırakmıyor.
***
Erbil’de ciddi bir hareketlilik göze çarpıyor. Devam eden inşaatlar, alt-yapı çalışmaları, biraz da bölgenin imkanları yüzünden ağır aksak ilerliyor. Ramazan nedeniyle gündüzleri durgun olan şehir, geceleri caddelere akın ediyor. Yeni açılan ve marka ürünlerin de yer aldığı alışveriş merkezleri halkın büyük ilgisini çekiyor. Birkaç alışveriş merkezinin daha peşpeşe açılacağını öğreniyoruz.
Kuzey Irak’ta şehir merkezlerinde, yol boylarında her yerde Türkiye’den gelen mallar satılıyor. Bazı sektörlerdeki Çin malları istilası burayı da içine almış. Yine de Türk mallarının, özellikle tekstil sektöründe ciddi bir itibarı var. Kalite olarak beğenilmese de İran’dan gelen ürünler de pekçok yerde bulunuyor.
***
Erbil Valisi Nevzat Hadi, heyetimizi kabul ediyor. Türkiye’deki entellektüel ve yazarların bölgeyi bizzat görerek değerlendirmesinin önemini vurguluyor. Türkiye’yle kendi bölgeleri arasında demiryolu hattının yapılması gerektiğini söylerken çok dikkat çekici bir tespitte bulunuyor:
‘Biz içinde Türkiye’nin olmadığı hiçbir stratejik adım düşünmüyoruz. Bu iyi anlaşılmalı.’
***
Yine Erbil’de bulunan Selahattin Üniversitesi’nin Rektörü Muhammed Sadık’ı ziyaret ediyoruz. Prof. Sadık, ‘Dünyanın çeşitli ülkelerinden 70 üniversiteyle karşılıklı anlaşmamız var. Ama henüz Türkiye’deki üniversitelerle bu alanda bir adım atamadık’ bilgisini veriyor.
Bu arada üniversite yönetiminden önemli bir haber alıyoruz. Edebiyat Fakültesi bünyesinde bu yıl Türkçe bölümü açılmış ve iki hafta sonra öğrenci almaya başlıyor. Bölümün Türkçe eğitim verecek hocaları çoktan gelip Erbil’e yerleşmiş.
Türkçe bölümün açılmasına, bölgedeki Türk okullarının önemli katkı ve destek sağladığını öğreniyoruz. Nitekim bölgesel hükümette yer alan Türkmen Sanayi Bakanı Vedat Arslan da yaptığımız ziyarette bu desteğe dikkat çekiyor.
Bölgedeki Türk okullarının Genel Müdürü Talip Büyük ve arkadaşları, gezinin her aşamasında bize yardımcı oluyor. Hemen tüm bölgede çok ciddi bir ilişki ağına sahipler ve çaldıkları her kapı onlara sonuna kadar açılıyor.
1994 yılında Erbil’de açılan okulun ardından, şu anda üç şehirde tam 10 okul faaliyet gösteriyor. Daha da önemlisi bu yıl itibarıyla Işık Üniversitesi’nin açılışı tamamlanmış. Yaklaşık 400 öğrenciyle 2008-2009 öğretim yılında bir Türk üniversitesi Kuzey Irak’ta öğretime başlıyor.
Kuzey Irak’ta valilerden bakanlara kadar üst düzeydeki her ismin ya çocuğu ya da yakını bölgedeki Türk okullarında eğitim görüyor. Okullardaki toplam öğrenci sayısı 3000’in üzerinde.
Kuzey Irak notlarına Kerkük ve Süleymaniye hattında devam edeceğiz.