Kuzey Irak gezisinden notlar aktarmaya devam ediyoruz. Kerkük’teyiz. Bölgenin en gergin ve tartışmalı şehrinden ilk izlenimimiz, inanılmaz bir yoksulluk, belki günlerdir toplanamayan çöpler ve tüm bunlara rağmen hissedilen Ramazan telaşı.

Kerkük’ün statüsü konusundaki belirsizlik, şehirde yaşayan herkesin öncelikli gündem maddesi.

Türkmen Adalet Partisi Başkan Yardımcısı Hasan Turan, bu belirsizliğin ortaya çıkardığı sorunlara değinirken, kendilerinin ‘Özerk yönetime sahip bir Kerkük’ istediğini belirtiyor. Başka bir ifadeyle Kerkük’ün bölgesel Kürt yönetimine bağlanmasını istemiyorlar.

Irak Türkmenleri, özellikle genel seçimlerde yaşadıkları hayalkırıklığının ardından geçmişte yapılanları ciddi ölçüde sorgulamaya başlamışlar. Mesela görüştüğümüz Türkmenlerin pek çoğu, Türkiye’nin geçmişte izlediği hatalı politikalar yüzünden bugün büyük sıkıntılar yaşadıklarını ifade ediyor.

* * *

Kerkük Valisi Abdurrahman Mustafa, inanılmaz sıcak bir günde bizi evinde kabul ediyor. Vali heyetimize yakın bir ilgi gösteriyor ve ‘Bölgede yaşayan farklı topluluklar arasında ciddi bir sorun olmadığını, asıl gerginliğin siyaset ve yöneticiler eliyle ortaya çıktığını’ ifade ediyor. Kerkük Valisi bir Kürt. Ancak bölgedeki Kürt gruplarla mesafeli görünmeye dikkat ediyor. İl Meclisi’nde çok sayıda Türkmen de bulunuyor.

Yaşanan ağır sorunların Kerkük’ün durumu netleşmeden çözülmesi mümkün değil. Bölgesel Kürt yönetiminin desteklediği Kürt göçü, şehirde sadece siyasi atmosferi değil, alt-yapı sorunlarını da etkilemiş, artırmış.

Erbil’den Kerkük’e giderken, araba değiştirmek zorundayız. Çünkü Kerkük’te ciddi güvenlik sorunları var. Adam kaçırmalar, peşpeşe yaşanan patlamalar. Nitekim bizim Kerkük’te olduğumuz saatlerde şehre bir havan mermisi düşüyor. Ardından sokaktaki bir patlamada 6 kişi hayatını kaybediyor, onlarca yaralı var. Bunları şehri gezerken değil, akşam haberlerinde öğreniyoruz.

Bize gezi boyunca eşlik eden Cihan Haber Ajansı Irak Temsilcisi Alihan Hasanoğlu, ‘Bunlar artık her gün olan işler. Sizi telaşlandırmamak için bir şey söylemedik’ diye açıklıyor olup biteni.

Kuzey Irak’ta CHA’nın önemli bir haber ağır var. Özellikle Erbil-Kerkük-Süleymaniye hattında olup biteni yakından izleyen ve bölgeyi iyi tanıyan bir ekibe sahipler.

* * *

Süleymaniye, şaşırtıcı ölçüde düzenli ve temiz bir şehir. Celal Talabani’nin Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin ağırlıkta olduğu bu şehirde, yoğun bir inşaat faaliyeti dikkat çekiyor. Ancak şehrin etrafında göçlerin getirdiği çarpık bir yapılaşmanın da arttığı gözleniyor.

KYB’nin basın sorumlusu Azad Cindiyani, Türkiye medyasının bölgeyi görmezden gelmesinden yakınıyor. Biz de onları Türkiye’de belli bir medya grubuyla fazla yakın olmakla eleştiriyoruz. ‘Geleceğe bakalım’ temennisiyle ayrılıyoruz.

* * *

Öncelikle Erbil merkezli Kürt yönetimi, Türkiye’yle yaşanan gerginliklere rağmen, sadece ticari ve kültürel değil, siyasi anlamda da iyi ilişkiler kurmak istiyor. Aslında başka çıkış yolları da yok. Türkmenlerin bir bölümü Kürt yönetimiyle birlikte hareket ediyor. Uyum sorunları yaşansa da, bu tecrübe önemsemek gerekiyor.

Yukarıda değindim. Türkiye’nin geçmişte izlediği Türkmen politikası, ne yazık ki onları güçlü kılmak bir yana, aralarındaki çatışmayı derinleştirmiş.

Mutlaka yeni bir bakış açısı geliştirmek ve her bakımdan Türkiye’ye ihtiyaç duyan bölgeyle daha yakın ilişkiler kurmanın yollarını aramak gerekiyor.

Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’ndan bir heyetle yaptığımız ziyareti böylece noktalıyoruz.