Kur’an, Efendimiz’in (s.a.v) ahlâkının “muhteşem bir ahlâk” olduğunu beyan etmektedir. Kalem sûresinde geçen istisnai bir ifade ile ilahi kelam, içerisinde adı anılan tüm peygamberlerden sadece Efendimiz (s.a.v) için böyle bir nitelendirme kullanması, üzerinde durulmaya değer bir konudur. Efendimiz’in (s.a.v) kendisinin muhteşem bir ahlâka sahip olmasının yanında, gönderiliş gayesinin de, böyle bir ahlâkın inşa edilmesi olduğunu beyan etmekte; “Ben güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim” demektedir. Gönderiliş amacı güzel ahlâkı inşa etmek olan Efendimiz (s.a.v), özelde 23 yıllık Nübüvvet hayatında, genel de ise tüm hayatında böyle bir gayret içerisinde olduğunu, siyeri az çok okuyan herkesin büyük bir vefa duygusu ile itiraf edeceği bir konudur.
Efendimiz (s.a.v) hayatının tamamında, ahlâkın bir alanında değil; başta ferdi/bireysel ahlâk olmak üzere, aile, sosyal, devlet ve din ahlâkının tüm alanlarında insanlığa model olabilecek bir hayat ortaya koymuş, çağlar üstü bir mesaj ile son güne kadar da bu alanların hepsinde en ideal kametin/duruşun ne olduğunu göstermiştir.
Bu noktada o kadar çok şey söylenebilir ki, ama gelin isterseniz daha fazla sözü uzatmadan siyerin bazı önemli tablolarını bu gözle okumaya ve siyerin mesajı içerisindeki ahlâk eğitiminin nasıl olduğunu tespit etmeye çalışalım.
- Hılfu’l-Fudûl: Zalime karşı, mazlumdan yana olma ahlâkı
- Busrâ ve Şam ziyaretleri: Ticaret ve iş ahlâkı
- Hz. Hatice ile olan evlilik: Aile, eş ve baba ahlâkı
- Kâbe’deki hakemlik: Hüküm verme ve meselelere yaklaşım ahlâkı
- Hira: Varlık sancısı ve arayış ahlâkı
- Darü’l-Erkam: Eğitim ve öğretim ahlâkı
- Şib-i Ebi Talib: Yokluk ve fakirlik ahlâkı
- Taif: Davet ve tebliğ ahlâkı
- İsra ve Miraç: Mükâfat ve yücelme ahlâkı
- Akabe: Biat ve sadakat ahlâkı
- Sevr: Tedbir ve tevekkül ahlâkı
- Hicret: Yol ve yolculuk ahlâkı
- Medine: Devlet ve iktidar ahlâkı
- Muâhât: Kardeşlik ve paylaşım ahlâkı
- Kıble: Mekân ve yön ahlâkı
- Suffa Mektebi: İlim ve ihtisas ahlâkı
- Bedir: Galibiyet ve zafer ahlâkı
- Uhud: Mağlubiyet ve yenilgi ahlâkı
- Beni Kaynuka: Mukaddesata saygı ve bunları korumanın ahlâkı
- Beni Nadir: İhanet ve sadakatsizliğe karşı sergilenecek mümin ahlâkı
- İfk Hadisesi: İftira ve asılsız haberlere karşı olması gereken Müslüman ahlâkı
- Hendek: Sabır ve direniş ahlâkı
- Beni Kureyza: Muhalefet ve ihtilaf ahlâkı
- Hudeybiye: Barış ve antlaşmaya sadakat ahlâkı
- Kaza Umresi: Tevazu ve izzet ahlâkı
- Hayber: Savaş ve mücadele ahlâkı
- Mute: Emir sahiplerine itaat ve teslimiyet ahlâkı
- Mekke Fethi: Fetih ve kuvvet ahlâkı
- Huneyn: Güç ve sayı ahlâkı
- Evtas ve Taif: Mal ve ganimet ahlâkı
- Tebuk: İnfak ve zorluk ahlâkı
- Veda Haccı: Hac ve hüzün ahlâkı
- Vefat: Ölüm ve ayrılık ahlâkı
İşte siyerin her tablosu, bu muhteşem hayatın sahibi olan Efendimiz (s.a.v) tarafından, bu şekilde ahlâkın hep farklı bir alanın adeta inşası için vesile olarak kullanılmıştır.
İşin birde talebeler kısmı olan Sahabe nesli var; sizce Efendimiz (s.a.v) hangi sahabîyi, hangi ahlâkın abidevileşmesi için istihdam etmiştir? Bunu da inşallah bir dahaki yazımızda ele alalım.