Pakistan’da partilerin ve liderlerin zıtlaşmasını engellemek için ordunun müdahalesine ramak kaldı. Tehlikeyi sezen cumhurbaşkanı Zerdâri, talepleri yerine getirerek darbeyi önledi (Zerdâri, katledilen Benazir Butto Hanım’ın eşidir).
İngiliz askerî düzeninde yetişmiş Pakistan ordusu, Asya kıt’asının en güçlü silâhlı kuvvetlerindendir. Böylesine bir ordunun ikide birde darbe yapması, Pakistan’da demokrasi kurulmasını önledi. Halbuki aynı yıl (1947) İngiltere’den ayrılan Hindistan, umulmadık şekilde demokrasiyi muhafaza etmeyi başardı.
Şu sırada bir askerî darbe, el- Kaide ve Tâlibân adlı dehşet saçan iki terör örgütünün işine yarayacaktı. Pakistan’ın müttefikleri Amerika ve İngiltere bundan korkuyorlardı.
Madagaskar’da ise ordu, yumuşak bir darbe yaptı. Başkanı iktidardan düşürdü. Madagaskar dünyanın en büyük adalarındandır: 587.041 km2 ve 20 milyon nüfus. Fransa sömürgesi idi (1896-1960). Anormal nüfus artışı felâketi yaşıyan yoksul Afrika ülkelerinden biridir (p.c. 1.000 dolar). Bu tip Afrika devletlerinin ehemmiyetsiz çaptaki orduları sık sık müdahale ve darbe yapıyorlar. Bu sebeple, Güney Afrika Birliği dışındaki hiçbir Afrika devletinde demokrasi kurulamadı. Bu devletlerden çoğu Müslüman ve Afrika kuzeyindeki 7’si Arap’tır. Madagaskar halkı, diğerleri gibi Zenci değil, Malay asıllıdır.
İddialı motiflerle gerçekleşmelerine rağmen silâhlı kuvvetlerin darbesi, hemen hiçbir devlette olumlu sonuçlar vermemiştir. İmparatorluk Türkiye’sini çok zayıflatıp felâketlere sürükledi. 27 Mayıs 1960 müdahalesi ise, komünizmi getirdi, Atatürk Cumhuriyeti’nin temellerini yıktı, ağır aksak da olsa ilerleyen demokrasinin yolunu kesti. 12 Mart 1971 ve 12 Eylül 1980 darbeleri de öyle... İmparatorluk dönemindekiler gibi Cumhuriyet dönemi darbeleri de ordumuza büyük zararlar verdi...
Kışlaya, camiye, okula politika sıçramamalıdır. Savaşmak için yetiştirilmiş subayın siyasete heveslenmesi, bütün dengeleri alt üst eder. Ancak böyle durumlara sivil otoritelerin hatalı ve yetersiz tutumlarının zemin oluşturduğunu da belirtmem gerekiyor.