İstanbul’da bir araya gelen Türkiye-Irak-Suriye dış işleri bakanları, “stratejik” işbirliği üzerinde mutabakata vardılar. Stratejik, epey iddialı bir tanımlama. Zorluklar var, ama ümitler de mevcut. Böyle bir anlaşma, Basra Körfezi ile Akdeniz ve Karadeniz’le Arabistan Çölü arasındaki coğrafyayı barış cenneti hâline getirebilir.
Asırlar boyu mevcut bu birlik 1918 sonunda dağıldı. 1949 Şam ve 1958 Bağdad ve çok kanlı askerî darbeleri ile her iki Arap ülkesinde de Türk husûmetine dayalı Arap nasyonal (milliyetçi) sosyalizmi ideolojisi ve rejimi egemen oldu. Bu rejime bugün Irak’ta lânet ediliyorsa da, şimdi Irak cumhurbaşkanı da, başbakanı da, genel kurmay başkanı da Kürt, hem de Kürt milliyetçisidir.
Suriye’ye gelince, Türkiye, bu komşusunun rejimi yumuşatmak, ülkeyi dışarıya açmak için, cesur bir hamle yaptı. Takdir beklemek hakkımızdır. Ancak bu Arap açılımımız, epey eleştiriye hazır bulunmalıdır.
Mısır ile Suudi Arabistan, Türkiye’nin Arap ülkelerine yol haritası çizmek şöyle dursun, demokrasiye yaklaştırmak, sorunlarının çözümünü desteklemek yaklaşımına bile karşıdır. Kültürel yakınlaşmalara bile sınır koymuşlardır. Osmanlı’yı hatırlatacak her teşebbüsten ürküyorlar.
Daha önemlisi, Birleşik Amerika’nın, vizeleri kaldırmak derecesinde Türk-Suriye yakınlaşmasını, nasıl karşılayacağıdır. Zira Türkiye NATO üyesi, ABD’nin fiilen müttefiki, AB üye adayıdır. Ama Washington’ın, Türkiye üzerinden Suriye ile yumaşamaya gitmek gibi bir niyeti varsa ve Ankara buna paralel davranıyorsa, bizim bu konuda henüz bilgimiz yoktur. Zaten Başbakanımız, Washington’da bekleniyor. Irak’ı tehlike olmaktan çıkaran İsrail’in henüz Suriye ile kavgalı bulunduğunu da unutmuyoruz.
Filipinler’in 2001’den beri hanım devlet başkanı 62 yaşındaki Gloria Arroyo, Sayın Cumhurbaşkanımız’ı özel ziyaret ederek, ülkesinin (89 milyon nüfus) 6 milyon Müslüman azınlığı için arabuluculuk istedi, babası da 1961-65’te başkandı. Türkiye gerçekten dünyaya açıldı. Bu kazanım pas geçilemez.