Yolculukta namaz IV

5- Müslüman kardeşlerine karşı anlayışlı ve hoşgörülü olmalı, her gördüğü olumsuz davranışa müdahale etmemelidir.

6- Haccın, İslâm kardeşliğinin en fazla kendini göstermesi gereken yerlerden biri olması gereği göz önüne alınarak diğer Müslümanlarla selamlaşma, iletişim kurma ve kaynaşma cihetine gitmelidir. Müslümanın, kardeşine tebessümü bile bir sadakadır.

7- Hac, farklı ülke ve bölgelerden gelen kardeşlerin tanışma yeridir. Herhangi bir ülkenin hacıları, diğer ırk ve ülke hacılarına karşı üstünlük taslamamalıdır. Bu, cahiliyye âdeti olup, İslâm tarafından kesinlikle yasaklanmıştır. Arabın arap olmayana, arap olmayanın da araba üstünlüğü yoktur. Üstünlük, ancak takva iledir.

8- Hacda başkalarını hakir görme gibi bir anlayıştan şiddetle sakınmalıdır. Çünkü kişiye, Mü'min kardeşini hakir görmesi günah olarak yeter. Hacca giden kardeşlerimizin dikkat etmeleri gereken hadîs-i şeriflerden birisi de şudur: Abdullah b. Abbas (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) Efendimiz:

"Arapları üç sebebden dolayı seviniz: Çünkü ben arabım, Kur'an-ı Kerim arapçadır ve cennet ehlinin cennetteki konuşma dili arapçadır." (Hakim, Müstedrek, 4/87; Taberânî, el-Mu'cemül-Kebir, 9/387, el-Mu'cemul-Evsat, 12/319) buyurdu.

Bu hadîs-i şerifi tekrar tekrar okumalıyız. Okumalıyız da, Kâbe'de, Ravza'da, sokaklarda ve evlerde pek çok çeşit insanlarla karşılaşıldığında dikkatli ve tedbirli olmalıyız. Herhangi bir arabın hata ve kusurunu görünce bütün arapları kötüleyip günaha dalmamalıyız. Bir büyüğümüz ne güzel söylemiş:

"Dil uzatma, el uzatma ehline ol beldenin,

Toz gibi bir demde mahv eyler Cenâb-ı Hak seni."

Şu halde bir arabın veya birkaç arabın kusurunu bütün arap camiasına maletmek hiç doğru olmaz. Hz.Peygamber (S.A.V.) Efendimizin arap soyundan geldiğini, kitabımız Kur'an-ı Kerim'in arab dili ile geldiğini ve cennette konuşma dilimizin arab dili olacağını düşünüp peşin fikirler veya olaylar karşısında arap düşmanı olmadığımız gibi, Resûlullah (S.A.V.) Efendimizin: "Arapları seviniz!" emrine uyarak seveceğiz. Cenâb-ı Hakkın "Mü'minler kardeştirler" hükmü ilahisi gereğince kıbleye dönen ve namazını kılan her Mü'min, kardeşimizdir. Mü'min kardeşler; sevilir, sayılır, hürmet edilir, ülfet edilir, yardımlarına koşulur ve hayır duada bulunulur.

9- Diğer Müslümanları tenkit etmekle meşgul olmak yerine kendi eksikliklerini ve kusurlarını telafi etmeye yoğunlaşmalıdır.

10- Hacda olumlu düşünmeye, uyum göstermeye ve uyumlu hareket etmeye özen göstermelidir.

11- Kardeşleri hakkında hüsn-ü zan sahibi olmalı, su-i zandan şiddetle sakınmalıdır.

12- Kul haklarına riayet etmeye ayrı bir özen göstermelidir. İnsanlarla eşit olunması gereken bir ortamda, kendisi için birtakım ayrıcalıklar aramak haccın ruhuyla bağdaşmaz.

13- Hacda îsar yani başkalarını kendisine tercih ahlâkına sahip olmalıdır. Bencil davranışlardan sakınmalı, diğer hacılara öncelik verip yardımcı olmalıdır.

14- Kendisi için istediğini başkası için de istemeli, kendisi için arzulamadığını başkaları için de arzulamamalıdır.

15- Küçüklere sevgi, büyüklere saygı göstermeli, yaşlı, özürlü ve yardıma muhtaçların yardımına koşmalıdır.

16- Mütevazi olmalı, kibirden, enaniyetten ve gururdan sakınmalıdır.

c- Sağlık hakkında

Türkiye'den yola çıkan hacı adayları bir aya yakın bir süre ülkemizde alışık olmadıkları iklim şartlarında, oldukça sıcak bir iklimde yorucu ve çetin bir yolculuk yapmaktadırlar.