SORU: Ramazan ayının başlangıcında bir aylık oruca birden niyet etmek caiz midir? Oruca niyet nasıl olur?

Cevab: Bismillâhirrahmanirrahim.

Ramazan ayının her bir günü için ayrı ayrı niyet etmek mutlaka lâzımdır. Çünkü araya geceler girmekte ve her günün orucu da başlı başına bir ibadettir.

Diğer ibadetlerde olduğu gibi oruca da esasen kalb ile niyet edilir. Çünkü asıl niyet, insanın kalbindedir.

Oruç tutmak üzere sahura kalkmak ta bir nevi niyettir. Bununla beraber dil ile niyetlenmek, yani dili ile: Ramazan-i şerifin yarınki orucuna niyet ettim; demek, mendubtur.

Ramazan orucuna niyet: Hemen iftardan sonra veya bu andan itibaren ertesi gün kuşluk vaktinin sonuna kadarki müddet içerisinde herhangi bir anda yapılabilir. Meselâ: Akşamdan oruca niyetlenmeyen ve sahura da kalkamayan bir kimse, uyandığı zaman orucu bozucu bir şey yapmamak şartıyla niyetlenir ve orucunu tutar. Zamanı tayin edilmiş adak oruçları ile nafile olarak tutulan oruçların niyeti de böyledir. Fakat oruca geceden niyetlenmek daha faziletlidir. Ramazan orucunun kazasına, keffaret oruçlarına, nafile olarak başlanılıp bozulan orucun kazasına ve zamanı tayin edilmemiş olan adak oruçlarına ise ancak: Akşam iftardan itibaren imsak vaktine kadarki müddet içerisinde niyet edilebilir. Ondan sonra edilemez.

ORUÇLUNUN KAN VERMESİ

Soru: Oruç tutan kimse kan verebilir mi?

Cevab: Bismillahirrahmanirrahim.

Oruç tutan kimse kan verebilir. Ancak zayıf düşürme ihtimali bulunduğu zaman kan aldırmak mekruh olur.

ORUÇLU İKEN, GÖZE İLAÇ DAMLATMAK

Soru: Göze ilaç damlatmak orucu bozar mı?

Cevab: Bismillâhirrahmanirrahim.

Göze ilaç damlatmak orucu bozmaz. Göze sürme çekmek te orucu bozmamaktadır Enes b. Malik (R.A.) den rivayete göre Hz.Peygamber (S.A.V.) Efendimize bir adam geldi de:

- Gözüm ağrıyor, oruçlu olduğum halde sürme çekebilir miyim? dedi. Hz.Peygamber (S.A.V.) Efendimiz:

“Evet, buyurdu.

ORUÇLU İKEN, UNUTARAK YEMEK-İÇMEK

Soru: Abdestten sonra biraz su içmek adetimdir. Oruçlu iken yine bu adet üzere oruçlu olduğumu unutarak biraz su içtim. Sonradan hatırladım. Orucum bozuldu mu?

Cevab: Bismillâhirrahmanirrahim.

Hatırlayınca bırakmak şartıyla, oruçlu olduğunu unutarak bir şeyi yemekle veya bir şeyi içmekle oruç bozulmaz. Ebû Hureyre (R.A.) den rivayete göre Hz.Peygamber (S.A.V.) Efendimiz

“Oruçlu kimse oruçlu olduğunu unutup ta yediği ve içtiği zaman, orucunu bozmayıp tamamlasın. Çünkü o oruçluya ancak ALLAH Teâlâ yedirmiş ve içirmiştir,” buyurdu.

Görülüyor ki oruçlu iken unutarak yemek-içmek, ALLAH Teâlâ tarafından oruçlu kullar hakkında müstesna bir fazl ü ihsânıdır. Bir kolaylaştırma ve zorluğu gidermedir. Çünkü unutmak bir zarurettir. Ancak hatırlanınca derhal bırakmak şarttır. Bırakılmayıp yeme-içmeye devam edilirse oruç bozulur.

Oruçlu olduğunu, unutarak yemek yiyen bir kimseyi görenler: Eğer bu kimse oruç tutmaya kudreti olan, sıhhatli bir kimse ise, ona oruçlu olduğunu derhal hatırlatmalıdırlar. Yok zayıf, aciz ve orucu tamamlamaya kudreti olmayan birisi ise hatırlatmayacaklardır.

GIYBET ORUCU BOZAR MI?

Soru: Oruçlu iken gıybet yapmak orucu bozar mı?

Cevab: Bismillâhirrahmanirrahim.

Oruçlu iken gıybet etmek, yalan konuşmak, koğuculuk yapmak ve benzeri cahilce davranışlarda bulunmak orucu bozmaz. Fakat bu gibi davranışlar oruçtan elde edilecek olan sevabı büyük ölçüde azaltır, oruçtan beklenen kemâl ve faziletin meydana gelmesini engeller. Çünkü Ebû Hureyre (R.A.) den rivayete göre Hz.Peygamber (S.A.V.)Efendimiz:

“Her kim yalan, iftira, gıybet, koğuculuk, küfür ve lanet gibi kötü sözleri söylemeyi ve onunla iş görmeyi terketmezse. ALLAH Teâlâ’nın onun yemesini, içmesini bırakmasına hiç ihtiyacı yoktur,” buyurdu.

Hadis-i şerifte: Oruçlu olduğu halde dil ile veya bedenen işlenebilen her türlü kötülüğü, günahları terketmeyen kimsenin aç ve susuz kalmasına ALLAH Teâlâ’nın bir ihtiyacı olmadığı bildiriliyor.

Bundan da maksad: Bu durumda olanların oruçlarının makbul olmayışıdır. Çünkü oruçtan maksad:

Sadece aç-susuz kalmak değildir. Nefsi terbiye etmek ve şehvetleri kırmaktır.

Yalan, iftira, gıybet, koğuculuk, küfür ve lanet gibi kötü sözler, esasen oruçlu-orucsuz herkes için haram kılınmışken, oruçlunun bu gibi kötü davranışlardan sakındırılması, oruçlu için bunların daha çok kötü olduğunu ve orucun kemâli, ancak bu gibi davranışlardan sakınıldığında hasıl olacağını tembih içindir.