Birkaç gün önce enteresan bir mesaj aldım..
Mesaj, İstanbul’un Bakırköy İlçesinden, soyadını açıklamayan Aysel isimli bir hanım okuyucumuzdan geliyor..
Yazılarımızı devamlı takip ettiğini ifade ediyor Aysel Hanım.. Selâm kelâm faslından sonra şöyle devam ediyor;
"Ben iki çocuk annesiyim.. Gazetenizi eşimle birlikte yıllardır okuyorum.. Futbol meraklısı olan eşim ve çocuklarımla birlikte hafta sonu lig maçlarını da televizyondan seyrediyorum.. Ancak ne kadar seyredersem seyredeyim, futbolun kurallarını doğru dürüst bilmiyorum.. Sadece heyecanıyla yetiniyorum.. Aklıma siz geldiniz Sami Bey!.. Sizin futbol oyununu en iyi bilenlerden olduğunuza inanıyorum.. Sizden rica ediyorum, lütfen futbolu bana kurallarıyla anlatın!.. Beni dikkate alıp da yazarsanız mutlu olurum.. Size ve gazetenize başarılar diliyorum"..
Aysel Hanımın mesajı böyle.. Bilgiyi doğru kaynaktan öğrenmek istediği için teşekkürlerimi sunuyorum.. Aslında böyle bir yazı yazmayı düşünmüştüm.. Kısmet bugüneymiş..
Futbol izleyicileri gerek sahada gerekse de evlerinde maçları heyecanla izlerler.. Ancak çok kişinin futbol kurallarından haberi yoktur.. Sadece kulaktan dolma şeylerle iktifa edilir.. Bu sebeptendir ki bizim ülkemizde herkes hakemdir, herkes futbolcudur, herkes futbol kuralını en iyi bilendir.. Kısacası, herkes her şeyi en iyi bilendir..
Neyse, uzatmayalım ve futbol nedir, nasıl oynanır, sizlerle paylaşayım..
Futbol 18 maddelik bir oyundur.. Maddeler halinde sıralayacak olursak;
1-Oyun Alanı, 2-Top, 3- Oyuncuların Sayısı, 4-Oyuncuların Giysi ve Gereçleri, 5-Hakem, 6-Yardımcı Hakemler, 7-Oyun Süresi, 8-Oyunun Başlaması ve Tekrar Başlaması, 9-Topun Oyunda ve Oyun Dışında Olması, 10-Gol yapma yöntemi, 11-Ofsayt, 12-Fauller, 13-Serbest Vuruşlar, 14-Penaltı Vuruşu, 15-Taç Atışı, 16-Kale Vuruşu, 17-Köşe Vuruşu, 18-Hakem Taktiri (Resmi olmayan kural)..
Gelelim futbolun nasıl oynandığına..
Futbol 11'er kişilik iki takım arasında oynanır ve kendine özgü kuralları vardır.. Oyunun amacı, ayakla topu rakip kaleye sokmaktır.. Topu elle ve kolla oynamak kesinlikle yasaktır, ama kafa ya da kurallara uygun olarak bedenin herhangi bir yeriyle topa vurulabilir.. Sadece kaleciler belirlenmiş bir alan içinde topu elle tutabilirler.
Futbolcular kendi takımının simgesi olan formaları giyerler.. Her oyuncunun forması üzerinde farklı bir numara yazılıdır.. Kaleciler, öbür oyunculardan kolayca ayırt edilebilmeleri için farklı renkte forma giyerler.. Futbolcular, oyun için uygun biçimde üretilmiş özel ayakkabılarla maça çıkarlar..
Futbol alanı dikdörtgen biçimindedir ve uzunluğu 90-120 metre, genişliği ise 45-90 metredir.. Ancak uluslararası maçlarda bu ölçüler, uzunluk 100-110 metre, genişlik ise 64-75 metre olarak da değişebilir.. Uzun kenarlara taç çizgisi, kısa kenarlara kale çizgisi denir. Futbol sahasında taç çizgisi kale çizgisinden daima uzun olmalıdır. İki taç çizgisi arasında uzanan ve alanı tam ortasından ikiye bölen çizgiye ise orta çizgi adı verilir. Orta çizginin tam ortasında 9,15 metre yarıçapında bir çember bulunur ve bu çembere de orta yuvarlak ya da santra yuvarlağı denir.. Karşılaşma bu çemberin içinden yapılan vuruşla başlar. Karşılaşma başlamadan önce oyuncular, kendi yarı alanlarında yer alırlar. Kale çizgilerinin tam ortasında birer kale bulunur. Kale, iki kale direği ve bir üst direkten oluşur. İki direk arası 7,32 metre, üst direğin yerden yüksekliği ise 2,44 metredir. Futbol topunun çevresi 68-70 cm, ağırlığı ise 410-450 gram arasında değişir..
Kale önlerinde kale çizgisine bitişik olmak üzere 40,32x16,50 metre boyutlarında ceza alanı bulunur.. Kalecilerin topu elle tutabildikleri tek yer burasıdır.. Bu alan içinde, kalenin hemen önünde 18,32x5,50 metre boyutlarındaki başka bir alana da kale alanı (altıpas) denir. Ceza alanı içinde rakip oyuncuya yapılan fauller ve kaleci dışındaki futbolcuların elle topa dokunmaları dahil 9 kusurlu hareket olarak nitelendirilen hareketler "penaltı"yla cezalandırılır. Penaltı atışı, ceza alanı içinde kale çizgisinin ortasından 11 metre uzaklıktaki penaltı noktasından yapılır.. Kaleci, top penaltıyı atan oyuncunun ayağından çıkmadan öne doğru hareket edemez, yalnızca kale çizgisi üzerinde sağa sola hareket edebilir..
Hakem, kuralları çiğneyen takımı serbest vuruş kararıyla da cezalandırabilir.. Serbest vuruşlarda, rakip takımın oyuncularının topa vuruş noktasından en az 9,15 metre uzakta durmaları gerekir. Eğer bir oyuncu rakip oyuncuyu sakatlayacak ölçüde sert ve kasıtlı faul yaparsa, orta hakem bu oyuncuyu sarı ya da kırmızı kartla cezalandırır.. Kırmızı kart gören oyuncu oyundan çıkarılır ve takımı eksik oyuncuyla oyunu sürdürmek zorunda kalır.. Üst üste iki sarı kart gören oyuncu da kırmızı kart görmüş durumuna düşer.. Futbol oyununda bir başka ceza atışı da "ofsayt"tır.. Top hücuma geçen takımın oyuncusuna atıldığı sırada, o oyuncu ile kale arasında, kaleci dışında karşı takımdan en az bir oyuncu yoksa ofsayt kararı verilir. Ofsayt yalnızca karşı takımın oyun alanı içinde gerçekleşir..
Top, hücumdaki takımının oyuncusunun ayağından aut çizgisi dışına çıkarsa aut olur. Bu durumda top altı pas içinden yeniden oyuna sokulur. Top, savunma halindeki takımın oyuncusuna çarparak aut çizgisinden dışarı çıkarsa korner olur. Bu durumda, hücum etmekte olan takım tarafından, topun çıktığı bölümdeki köşeden kaleye korner ya da köşe atışı denen bir atış yapılır. Top, taç çizgisi üzerinden oyun alanının dışına çıkarsa taç olur ve top karşı takımın oyuncusu tarafından dışarı çıktığı noktadan oyuna sokulur. Taç atışı elle yapılır.
Futbol, dört hakemin yönetiminde ve gözetiminde oynanır. Bir orta, iki de yan hakem bulunur.. Oyunu orta hakem yönetir ve verdiği kararları kesin olarak uygular. Taç çizgisi üzerinde görev yapan yan hakemler ise, topun oyun alanının dışına çıkışını, ofsaytları işaret etmenin yanı sıra faullerde, elle oynamalarda, golü belirlemede, oyuncu değişikliklerinde orta hakeme yardımcı olurlar.. Oyun alanının yarısından sorumlu olan yan hakemler, orta hakemi ellerindeki küçük bayraklarla uyarırlar.
Futbol karşılaşması, her biri 45'er dakikalık iki devrede oynanır.. İki devre arasında 15 dakikalık ara verilir.. Oyun içinde çeşitli nedenlerin yol açtığı duraklamaların süresi dördüncü hakem tarafından belirlenir ve bu süreler her devrenin sonuna eklenir.. Eleme maçları berabere bittiğinde oyuna 15’er dakikalık iki devre daha eklenir.. Uzatma devrelerinde de maç berabere biterse, penaltı atışlarıyla oyun sonuçlandırılır..
Aysel Hanım, umarım futbol oyununu anlatabildim..
Siz yine de bu yazıyı kesip arşivlerseniz daha iyi olur.