Çin, gittikçe gelişerek, ABD gibi, diğer kıt’alara nüfuz etmek hevesine kapıldı. Taivan ve Singapur, keza Çince konuşan zengin devletlerdir. 99 yıl İngiliz sömürgesi zengin Hong Kong ve 5 asır Portekiz sömürgesi Makao da artık Çin’dedir. Çince yanında Hong Kong’da İngilizce ve Makao’da Portekizce konuşulur. Çin’in dünyaya açılmış pencereleridir. Çin’in birleşmek istediği Taivan’ın Çin’de açık ve kapalı yarım trilyon dolara yakın yatırımı bulunduğu söyleniyor. ABD, Endonezya, Okyanusya devletlerinde önemli Çin kökenliler yaşıyor. ABD ve Batı’daki Çinliler temsil edilmiş durumdalar.
Çin’in başka problemleri de var: Doğu Türkistan Uygur Türkleri ve Tibet, kesinlikle ayrılmak istiyor. Moğollar sakin. Mançular adapte olmuş. Nüfus ve ayrılıkçılık problemlerine, iki büyük sorun daha eklemek gerekiyor: Komünist rejim ve demokrasiye geçebilmek.
Küba’da Castro bile “komünizm olmadı!” deyip iflâsını ilân ettiği halde Çin’de, liberal ekonomiyi kalkınmasının temeli yapan, Marx’ın kemiklerini sızlatacak bir komünizm sürüp gidiyor. Yönetimin kendi halkına baskısı, dünyayı ayağa kaldırıyor. Ülkeyi yönetenler, komünizmden demokrasiye geçildiği takdirde çok katı otoritelerini kaybedeceklerinden, bunun da ekonomik gelişmeyi engelleyeceğinden korkuyor olabilirler. Zira demokraside insan hakları öne çıkacağı için, vatandaşın ekonomik istekleri, Çin’in anormal büyümesini engelleyebilecek.
Çin, muhtemelen ABD’den sonra dünyada en büyük dolar stokunun sahibi devlettir (ister misiniz Türkiye’den sonra TL stokunda da dünya ikincisi olsun?). Yunanistan’a finans desteği vererek Avrupa Birliği’ne hulûl etti (ister misiniz Brüksel’deki akl-ı evveller Çin’i Türkiye’den önce AB üyesi yapsınlar?).
Türkiye’nin Çin’le ekonomik ilişkilerinin gelişmesi, -ne satacağımızı bilmiyorum ama- elbette olumludur. Demirel’in, Özal’ın hayali İstanbul-Pekin demir yolunu Erdoğan gerçekleştirebilir. Japonya, Kore, ABD gibi Çin de bize nükleer santral kurmak teklifi yaptı. Bu atılım ve açılımı Sayın Erdoğan’dan bekliyoruz. Birkaçını birden başlatacak formülü bulacağından eminim. Zira nükleerde pek çok geciktik, çok gerilere düştük. Üstelik bitirilmesi yıllar alıyor. Özetle: Çin, coğrafyamıza ayak bastı.