Ahmet Varol

Ahmet Varol

Fas’ta Yeni Anayasa

Fas’ta Yeni Anayasa

Bu ülkenin resmi adı Mağrib Krallığı'dır. Tarihte Mağrib, Kuzey Afrika'nın batı bölgesinin tümüne deniyordu. Bu bölge de bugünkü Tunus, Cezayir, Fas ve Moritanya'nın tümünü kapsıyor. İslâm coğrafyasının en batısında yer aldığı için böyle isimlendirilmişti. Fas ise bugünkü Mağrib Krallığı'nın kuzeyinin orta kesimlerinde yer alan bir şehirdir. Ülkenin Fas olarak adlandırılması tahmin ediyorum sadece Türkiye'ye mahsus bir galattır. Türkiye'ye Kayseri demek gibi bir şey. Biz de maksadın anlaşılabilmesi için zorunlu olarak galat-ı meşhuru kullanıyoruz. Fakat başlıkta maksat anlaşıldıktan sonra yazının içeriğinde doğru ismi kullanmamıza izin vermenizi rica ediyorum. Belki galatın düzeltilmesine katkımız olur.
Bu ülkede kral, resmiyette "emiru'l-mü'minin" olarak nitelendirilir ve görünüşte şer'î hukuk uygulanır. Gerçekte ise kralın söylediği ve onayladığı yasadır. Reddettiği ise hangi temel hukuka dayanırsa dayansın geçersizdir. Kâğıt üzerindeki yasalar parlamento tarafından çıkarılır ama kralın onları da veto ve iptal etme yetkisi var. Şu anki kral da genç yaşta tâcı babası II. Hasan'dan miras alan VI. Muhammed'dir.
Baba kral yani II. Hasan görünüşte İKÖ bünyesinde oluşturulan Kudüs Komitesi'nin başkanıydı. Gerçekte ise siyonist işgal devletiyle perde arkasında çok sıkı münasebetler içindeydi. İşgal devletini, 600 bin Mağribli yahudinin işgal altındaki Filistin topraklarına göç etmesine izin vererek siyonist işgalcilerin demografik dengeyi kendi lehlerine değiştirecek insan potansiyeline en çok ihtiyaç duydukları dönemde bu yönden besledi. Üstelik göçmenlerin Mağrib'deki maslahatlarının kaybolmaması için bu ülkedeki vatandaşlıklarını da ilga etmedi. Camp David Anlaşması'nda da görücülük görevini II. Hasan'ın yaptığı hadiselerin sırlarından haberdar muhtelif şahıslar tarafından dile getirilmiştir. Kudüs Komitesi bünyesinde ise tahmin ediyorum Türkçeye de tercüme edilen bir adet araştırma kitabı yayınlamanın ötesinde bir şey yapmadı.
Ülkede göstermelik bir çoğulcu düzen var. Ama partiler sadece kralın çalışma komitesi niteliği taşıyan hükûmeti oluşturmak ve yine krala teklifler sunmanın ötesinde bir iş yapamayan parlamento üyelerini belirlemek için siyaset alanına girebiliyorlar. Ülkedeki İslâmî oluşumları temsil eden partiler de var.
Son dönemde tüm dünyada yankılanan Arap ayaklanmaları Mağrib Krallığı'nı telaşlandırdı. Fakat Kral VI. Muhammed diğer Arap diktatörlerden akıllıca davranarak bir reform atağı başlatmak istediğini söyledi. Bunun için de önce Anayasanın değiştirilmesine ihtiyaç olduğunu söyleyerek yeni bir Anayasa taslağı hazırlattı. Yeni Anayasanın halkın onayına sunulması için bir referanduma gidilmesini kararlaştırdı. İki haftadan beridir de yeni Anayasanın halk tarafından kabul edilmesi için yoğun bir propaganda ve yeni Anayasanın ne gibi yenilikler getirdiği hakkında bilgilendirme çalışmaları yürütüyordu. Dün yani 1 Temmuz 2011 Cuma günü de referandum gerçekleştirildi. Halk ayaklanmalarının sürdüğü Arap ülkelerinde her Cuma yeni bir eylem günü olarak özel isimle zikredilirken Mağrib Krallığı'nın da 1 Temmuz'u "Referandum Cuması" olarak seçmesi dikkat çekiciydi.
13 milyon kişinin oy kullanması beklenen referandumda, ülkenin en büyük siyasi partisi olarak bilinen ve iktidarı elinde bulunduran, son seçimlerde de iktidarını koruyan İstiklal Partisi halktan "evet" oyu vermesini istedi. Mağrib'in İstiklal Partisi'ni Türkiye'nin İnönü dönemi CHP'sine benzetmek mümkündür. Kendini rejimin bekçisi sayan Batı yanlısı merkez sol bir partidir.
Yorumlardan anlaşıldığına göre yeni Anayasanın getireceği en önemli yenilik kralın yetkilerini sınırlandırmak, fert sultasına son vermek, kralın yetkilerinin bir kısmını parlamentoya ve başbakana devretmek olacak. Dolayısıyla yasaları veto etme değil iade etme yetkisi olacak ve kesin onaylananları reddedemeyecek. Fakat sistemde köklü değişiklik gerçekleştirmesi beklenmiyor.
Yeni Anayasa taslağının referandumda kabul edilmesi ihtimalinin yüksek olduğu tahmin ediliyor. Biz şimdilik içeriğinden sadece özetle söz ettik. Referandumda kabul edilmesi durumunda inşallah ayrıntısı, ne gibi yenilikler getirdiği, siyasi oluşumların beklentileri hakkında ayrıca bilgi vermeye çalışacağız.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Ahmet Varol Arşivi