Yılbaşları vardır, hicri ve miladi diye ayrılır. Bir de mali yıl başı vardır. İlkinde insan bir sene daha büyür veya daha doğru ifadeyle yaşlanır. Miladi yıl başları, aslından çıkmış Hıristiyan kültürde çılgın eğlencelerle yaşanır. İnsan, kendini gece yarısında alkolle, dansla, haykırışlarla dağıtarak ömür karşısında, ölüm karşısında unutmaya çalışır, o ân bir deve kuşu gibidir. Toprağın ayakları altında kaydığının farkındadır, trenin hızla mâvera kapısına koştuğunu görmektedir.
Bir de hicri yılbaşları var. Hicri yılbaşı, Hicret Hadisesinin olanca vakarından, ıstırabından izler taşır. Müminler, Sevgili Peygamberimizin -aleyhi's salatü ve's selam- zorluklarla dolu ama gerçekteyse bir armağan olan Hicret Seferini bir kere daha yaşarlar. Aşk kalblerde bir kere daha alevlenir. Süraka, müşrik takibi, mağara, mağara arkadaşı, tasavvufa ilk aralanış kalbi talim, güvercin, ağ, yakıcı sıcak ve Medine halkının coşkun karşılama merasimi, Ay Doğdu Üstümüze/Taleal Bedrü Aleyna şiirinin "nerde kaldın sevgili gözlerimiz yoruldu?" mısralarıyla çağlayışı.
Mali yılbaşı, bir hesap kitap işidir. Vergi mükellefi olan hakiki ve hükmi şahsiyeti alakadar eder. Mali müşavirler, muhasebeciler, vergi memurları, müfettişler, şirketler, bakanlık, hazine, bütçe, devlet. Bu bir para hareketidir. Bir ticari seyirdir.
Bir de mânevi yıl başı vardır:
Mânevi yıl başı doğrudan ve bizzat kişiyi alakadar eder. Her Berât gecesi bir mânevi yıl başıdır. O kutlu gece, Şaban ayının 14'ünü 15'ine bağlayan gecedir. Gecenin karanlığı, sanki rahmetten nura döner. İslam takviminde dört müstesna geceden biridir. Bu gecelerde rahmete açılan âli kapı kanatları, ardına kadar yaslanır. Dualar, kusurlara rağmen kabul görür. Kur'an-ı kerim, Peygamberimizin şahsında insanlığa indi. Fakat daha evvel de işte bu gece Levhil Mahfuz'a inmişti. Yüceler yücesi, görklüler görklüsü Allahü teâlâ, bu gece merhametiyle lutfeylemektedir:
Af bekleyenin niyazını, rızık isteyenin dileğini, dertli olanın yalvarışını, murat sahiplerinin arzusunu beklemektedir. Mesele kalbi uyanıklık ve elbette zihni şuurda. Sahibimiz Allah, gelen dilekler üzerine acıyacak ve affedecektir.
Kişinin işlemiş olduğu ameller bu gece görevli melekler tarafından Cenabı Hakka sunulur, öleceklerin tesbiti yapılır, doğacaklar belli olur, rızıklar tayin edilir.
Peygamberler Peygamberi, Kadir gecesiyle Berat gecesini kıyaslarlar.
Birincisinin hangi gece olduğu kesin belli değildir.
Berat gecesi ise şeksiz ve şüphesiz bellidir.
Bu gece kula düşen Ferman Sahibi'nden Berat alabilmektir. O Berat duvarlara asılmaz, o Berat kalbdedir, gönüldedir. En ilk ve en üstünün ümmetinden olmanın hatırıyla Ferman Sahibi'nden Berat alabilen ne kadar bahtiyardır. Onlar kârdalar. Hesabını bilen, yılı ziyanla kapamaz.
Hayat bir muhasebedir.