Tecessüs, İslâm’ın kesin olarak yasakladığı kötü bir ameldir. Peki, başkasının gizlisini gayri meşru yollarla sesli ve görüntülü olarak kaydedip sonra da şantaj yapmak amacıyla kullanmanın, kumpas kurmanın hükmü nedir? Önce tecessüs nedir? Tecessüs, casus kelimesiyle aynı kökten türetilmiş bir kavramdır. Anlamı ise, gizli şeyleri öğrenmeye çalışmak, bir şeyin içyüzünü açığa çıkarmak üzere araştırmaktır. Bir de aynı kök kelimeden türetilmiş tehassüs vardır, o da araştırmak manasına gelir. Tehassus kişinin kendisi için yaptığı araştırma iken tecessüs daha çok başkası adına yapılan araştırmadır.

Evvelemirde insanların mahremini, gizlisini araştırmanın bir ahlâkî zaaf olduğunu belirtelim. Hele başkalarının kusurlarını araştırıp bunlarla onları itibarsızlaştırmaya çalışmak yahut şantaj yapmak, istemedikleri bir eyleme zorlamak büyük günahtır. Hem bu dünyada hem de âhirette cezası vardır. Allah’ın (c.c) güzel isimlerinden birisi de Settar’dır; ayıp ve kusurları, günahları örten manasında. Tecessüs yapan kişi settar ahlâkıyla ahlâklanmayan, ondan nasiplenmeyen kişidir.

Bir hadiste Efendimiz (sas) buyurdular ki: “Kim bir ayıp görür ve onu örterse, diri diri toprağa gömülmüş bir kız çocuğunu ihya etmiş gibi olur.” (Ebu Davut: 4/424, hn. 4893) Yani dinimizde aslolan ayıpları örtmektir, ifşa etmek değil. Bugün değerli okuyucularımı dinimizin bu konuyla ilgili hükmünü ortaya koyan seçtiğim bazı nasları nazarınıza sunmak istiyorum. Telekulak skandalının yaşandığı bir demde bunu İslâm adına yapanlara işledikleri cürmün büyüklüğünü de böylece hatırlatmış olalım.

Umulur ki, insanları gizlice dinlemek yerine kutsal metinleri dinlerler.. Efendimiz (sas) şöyle buyurdular: “Zandan kesinlikle kaçınınız. Zira zan, sözlerin en yalanıdır. Haber koklamayın, tecessüs etmeyin, rekabet etmeyin, hasedleşmeyin, birbirinize buğzetmeyin, birbirinize sırt çevirmeyin. Ey Allah’ın kulları, Allah’ın emrettiği şekilde kardeş olun. (Buhari: 8/19, hn. 6066; Müslim: 4/1985, hn. 2563) “Müslüman müslümanın kardeşidir. Ona (ihânet etmez), zulmetmez, onu mahrum bırakmaz, onu tahkîr etmez. Kişiye şer olarak, müslüman kardeşini tahkir etmesi yeterlidir. Her müslümanın malı, kanı ve ırzı diğer müslümana haramdır…” (Müslim: 4/1985, hn: 2563) Abdullah b. Ömer (ranhuma) anlatıyor: “(Bir gün) Resûlullah (sas) minbere çıkıp yüksek sesle şöyle buyurdu: “Ey diliyle müslüman olup da kalbine iman nüfuz etmemiş olanlar! Müslümanlara sıkıntı vermeyin, onları kınamayın, kusurlarını araştırmayın. Zira, kim müslüman kardeşinin kusurunu araştırırsa, Allah da kendisinin kusurlarını araştırır. Allah kimin kusurunu araştırırsa, onu, evinin içinde, mahreminde bile olsa rüsvay eder.”

İbnu Ömer bir gün Ka’be’ye bakarak: “Şânın ne yüce, hürmetin ne yüce! Ancak müminin Allah indindeki hürmeti senden de yüce!” dedi. (Tirmizi: 4/378, hn. 2032) Efendimiz (sas) bir hadisde de şunu bildirdi: “Mîrac gecesinde, bakır tırnakları olan bir kavme uğradım. Bunlarla yüzlerini (ve göğüslerini) tırmalıyorlardı. ‘Ey Cebrâil! Bunlar da kim?’ diye sordum: ‘Bunlar, dedi, insanların etlerini yiyenler ve ırzlarını (şereflerini) payimal edenlerdir’ dedi.” (Ebu Davut: 4/420, hn. 4880; Müsnedi Ahmed: 3/224, hn. 13364) Hadiste geçen “insanların etlerini yiyenler” hükmü aşağıdaki âyeti celilede geçmektedir: “Ey iman edenler! Zannın çoğundan kaçının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurunu araştırmayın. Biriniz diğerinizi arkasından çekiştirmesin. Biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz. O halde Allah’tan korkun. Şüphesiz Allah, tevbeyi çok kabul edendir, çok esirgeyicidir.” (Hucurat: 49/12) Yine bir hadisde Efendimiz (sas) buyurdular: “Ribânın en kötüsü (en çok günaha sebep olanı), haksız yere müslümanın ırzını (mânevî şahsiyetini) rencide etmektir.” (Ebu Davut: 4/420, hn. 4878: Müsnedi Ahmed: 1/190, hn. 1651) Sözün özü, İslâm, günah dahi olsa aleni işlenmeyen günahların peşine düşülmesini, araştırılmasını yasaklamıştır. Müslümanların birbirine güvenmesi esastır, bunu yok eden her girişim toplumu çürütür.