Günümüzde prostat erkeklerin önemli sağlık sorunlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ben de bu haftaki yazımda sizlerle konunun uzmanı olarak, Yenimahalle Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden üroloji uzmanı Op. Dr. Osman Gül’ün prostat hastalığı ile ilgili yazısını paylaşmak istiyorum.

Prostat Nedir?

Prostat erkeklerde idrar kesesinin çıkışında, idrar yolunun etrafında bulunan kestane şeklinde bir bezdir. Ortalama 18-20 gram büyüklüğündedir .40 yaşından itibaren ortalama her 4 erkekten 3’ünde prostat kaybolurken her 4 erkekten 1’inde tam aksine büyüyerek idrar yolunu daraltmakta yada tamamen kapatarak idrar yapmayla ilgili şikayetlere yol açmaktadır. Kimlerde prostatın küçülüp kaybolacağını, kimlerde de büyüyeceğini önceden tespit ve tahmin etmek bugün için mümkün değildir. Tamamen genetik ve hormonal faktörlerin neden olduğu bu süreci etkilemek, dolayısıyla prostat büyümesini engellemek mümkün değildir. Doğuştan testislerden erkeklik hormonu salgılayamayan ya da ergenlik öncesi hadım edilenlerde prostat gelişmemektedir.


 

 Prostat hastalıkları nelerdir?

 Üç gruptan oluşmaktadır.

1-İyi huylu prostat büyümesi

2-Prostat kanseri

3-Prostatın iltihabi hastalıkları

Bunların en sık görüleni iyi huylu prostat büyümesidir ve toplumda yaygın olarak görülende budur.
Bu üç grup prostat hastalığı tamamen birbirinde bağımsız hastalıklardır. Prostat büyümesi zamanında ve doğru tedavi edilmezse prostat kanserine döner düşüncesi yanlıştır. Hasta ya iyi huylu prostat büyümesidir ya da prostat kanseridir. Prostatın iltihabi hastalıkları olan prostatitler ise daha çok bekar genç erkeklerde görülen ama aynı prostat büyümesi gibi belirtiler veren tedavi şekilleri ise ayrı olan bir hastalık gurubudur.

Prostat şikayetleri nelerdir?

İdrar yapmaya hemen başlayamama

Çatallı işeme    

İdrar yaparken kesik kesik yapma

İdrar yapma süresinin uzaması

İdrar yaptıktan sonra boşalamama hissi

İnce ve ayak dibine doğru ileri atım yapamadan idrar yapmak

Sık sık ve  aciliyet hissi ile tuvalete gitme

İdrar bittikten sonra damlama

İdrar yolu enfeksiyonu olması

İdrarda kanama olması ya da tamamen idrar yapamama

Mesanenin dolarak şişmesi ve idrar yapamama sonrası şiş bir karınla hastaneye gitme

Prostat şikayetiyle gelen hastalar nasıl değerlendirilir?

40 yaşından sonra her erkek yılda bir kez prostat yönünden değerlendirilmelidir. Prostat hastalarının doktora başvurmalarını büyük oranda engelleyen parmakla makattan muayene bugün ileri teşhis yöntemleri sayesinde artık her hastada uygulanma zorunluğu olmayan bir muayene yöntemidir. Ancak prostat kanseri şüphesi varsa yapılmaktadır. Her hastada yapılan 4 temel tetkik yöntemi büyük oranda yeterlidir.

Bunlar; Üriner ultrasonoğrafi, işeme hızı ölçümü, tam idrar tetkiki, kanda prostat spesifik antijen (PSA) bakılmasıdır. Ancak bunlarda şüpheli durumlar varsa ileri tetkikler (sistoskopi, prostat biyopsisi) yapılmalıdır.

İyi huylu prostat büyümesi nasıl tedavi edilir?

Yukarıda anlatılan tanı yöntemleriyle tedaviye ihtiyacı olan prostat tanısı konulunca (burada en önemli kriter hastanın şikayetlerinin ciddiyeti ve işeme hızının düşük olmasıdır) öncelikle en az 3 ay tekli ya da ikili ilaç tedavisi başlanır. Prostat ilaçları sayesinde hastaların çok azı ameliyat olmak zorunda kalmaktadır. İlaç tedavisinden fayda görmeyen, sık idrar yolu enfeksiyonu olan, idrarda kanama olan, mesane taşı gibi ilave hastalıkları olan ya  da tamamen tıkanarak sondalı yaşamak zorunda kalanlar ameliyat edilmektedir. Bunun dışında kalanlar ömür boyu ilaçla tedavi edilebilmektedir.

Prostat ameliyatları nelerdir?   
İki tip prostat ameliyatı vardır.

Kapalı prostat ameliyatı
Açık prostat ameliyatı
 

Dünyada katarakt ameliyatından sonra en sık uygulanan cerrahi yöntem kapalı prostat ameliyatı olan TUR-PROSTAT ameliyatıdır. Kabaca küçük prostatlarda kapalı, büyük prostatlarda açık ameliyat tercih edilmektedir. Her iki yönteminde avantajı ve dezavantajı mevcuttur. Hangi yöntemin uygulanacağına hasta ve hekim birlikte karar vermelidir. Kapalı prostat ameliyatlarından sadece biri olan GREEN-LİGHT LASER ameliyatı ülkemizde tamamen reklam ve ticari amaçlı sanki tek yöntemmiş gibi lanse edilmektedir. Bu oldukça yanlıştır. Kuşkusuz bu yönteminde uygun olduğu hasta grubu da vardır. Ama asla tek ve alternatifsiz bir yöntem değildir.

Haftaya buluşmak üzere sağlıkta kalın…