Vücudumuzun en sık yaralanan bölgelerinden biri de menisküslerimizdir.  . Dizdeki hareketleri kontrol eden menisküsler, bacağın üstündeki ve altındaki iki kemiğin hareketi esnasında birbiriyle sürtünerek aşınmasını önler.

Sporcu yaralanması olarak bildiğimiz menisküs yırtılması,  hemen her kesimden insanın belki de günün birinde karşılaşabileceği bir rahatsızlıktır. Basit bir zorlanma, düşme, çarpma gibi etkenler menisküs yırtığına neden olabilir. Bu bir spor müsabakasında olabileceği gibi düz zemindeki düşmelerle dahi oluşabilir.

Menisküs yaralanmasının sebepleri nelerdir?

Gençlerde ve ileri yaştaki bireylerde menisküs yırtıklarının oluş şekli farklıdır. Gençlerde, menisküsün yırtılması için çok ciddi travma gerekir. Dize gelen darbeler,  trafik kazaları, diz üzerine düşmeler, dize gelen tekmeler gibi nedenlerle menisküsler yırtılabilir. Dolaylı yaralanmalar ise bu genellikle sabit ayak üzerinde dönme hareketi sırasında oluşur. Futbol, basketbol, kayak gibi sporlarda oluşan yırtıklar buna örnektir. Yaş ilerledikçe menisküslerin esneklik ve hareketliliği azalır, menisküste aşınma olur. Aşınmış menisküsün yırtılması daha kolaydır. Yaşlılarda yürüme sırasında bir yere takılıp tökezleme, yere çömelme veya çömeldiği yerden kalkma sırasında menisküs yırtıkları oluşabilmektedir.

Menisküs  yaralanmasının belirtileri nelerdir?

Oturup kalkma, merdiven ve yokuş  iniş  çıkışlarında hafiften şiddetliye kadar değişen diz ağrıları,
Dizde şişme veya sertlik,
Çömelip kalkmalar sırasında ağrı ile birlikte dizde takılma hissi,
Dizin kilitlenmesi, dizin bükülü konumdan açık konuma geçememesi,
Dizin vücut ağırlığını taşıyamayıp boşalacakmış hissi uyandırması, diz hareketlerinde güvensizlik.

Tanı nasıl konur?

Menisküs yırtığı tanısı için hastanın sıkıntılarının dinlenmesi, ayrıntılı ve düzgün bir fizik muayene genellikle büyük oranda fikir sahibi yapar. Menisküs yırtığı röntgen filminde görülmez ancak kemik yapının değerlendirilmesinde faydalıdır. Menisküs yırtığının doğrulanması için MR ( manyetik rezonans görüntüleme ) tetkiki istenir. MR, teşhiste altın standarttır.
 
Menisküs yaralanmaları neden tedavi edilmelidir?

Dizde ağrı ve takılma yaptığı için günlük fonksiyonlarımızı engeller, yaşam kalitemizi düşürür.
Sportif faaliyetlerde performansımızı azaltır.

Diz içi pürüzsüz kıkırdak yüzeyin bozulmasına sebep olarak erken yaşta diz kireçlenmelerine neden olur.

Menisküs Yırtığı Nasıl önlenir?

Menisküs yırtığının oluşmasından kaçınmak için birtakım önlemler almak elimizde. Özellikle yaşlı grup insanlarda diz eklemi üzerindeki yükü azaltmak için kilo vermek, diz eklemi çevresindeki kasları kuvvetlendirerek dizin daha stabil hale getirilmesi menisküs yırtığına karşı koruyucu olabilir. Genç grup hastalarda menisküs yırtığının en önemli sebebi spor yaralanmaları olduğu için özellikle bu grupta spora başlamadan önce ciddi ısınma yapmak gerekir. Isıtılan kaslar diz ekleminin daha stabil olmasını sağlayacağından dolayı menisküs yırtığı riskini azaltır. Bunun yanında yaptığımız spora uygun ekipman kullanmak da çok önemlidir.

Tedavi

Menisküs yaralanmasının akut safhasında dizde ağrı ve şişlik belirgindir. Bu durumda şişliğin inmesi ve ağrıların azalması için aralıklı soğuk uygulama, bacağın altına yastık konularak hafif kaldırılması, hareket kısıtlaması ve ağrı kesiciler faydalı olacaktır.

Dizin yapısının bozulmadığı  durumlarda destekleyici bandaj, dizlik verilebilir ve sportif faliyetler bir süre kısıtlanabilir. Fizik tedavi ile uyluk kasları kuvvetlendirilerek dize binen yük dengelenebilir ve bu durum menisküslerin ileri hasarını önleyerek dokunun iyileşmesine fırsat verir.

Hastanın şikayetleri uygulanan koruyucu tedavi ile geçmiyorsa, yaşam kalitesi olumsuz yönde etkileniyorsa veya ani oluşan yırtık, şiddetli ağrı ile birlikte dizi  kilitlemişse cerrahi tedavi düşünülür. Cerrahi tedavi olarak hastaya diz artroskopi ameliyatı yapılır.

Artroskopi
 
Artroskopi eklem içerisine çok küçük deliklerden sokulan ışıklı bir optik sistem sayesinde,  eklem içinin muayenesinin yapılabilmesi, hastalıklarının teşhis edilebilmesi, teşhis edilmiş eklem hastalıklarının cerrahi olarak tedavi edilmesi esasına dayanır.

Menisküs yırtığında artroskopik olarak uygulanabilecek iki seçenek vardır.
 Menisküs Tamiri:  Her hasta tamir için uygun değildir. Artroskopik olarak tamir mümkündür ve sonuçları açık ameliyatlara göre daha iyidir.

Menisektomi:  Menisküsün yırtık kısmının çıkarıldığı yöntemdir. Artroskopik olarak yapıldığında çok hızlı bir iyileşme süreci vardır ve hasta aynı gün içerisinde ayağa kalkabilir.

Artroskopi ameliyatı hangi durumlarda yapılır ?

Menisküs yırtıklarının tedavisinde
Erken dönemdeki eklem kireçlenmelerinin temizlenmesinde
Eklem içerisindeki serbest kemik ve kıkırdak parçalarının çıkartılmasında
Ön ve arka çapraz bağları yaralanmalarında
Dizde enfeksiyon veya ödem durumlarında
Diz kapağı kemiğinin sorunlarında
Eklem kıkırdağı hasarlarının tedavisinde
Eklem içerisi kırıkların tedavisinde

Ameliyat sonrası dönem

Basit bir menisküs yırtığının artroskopik yöntemle tedavisi sonrasında iyileşme hızlıdır. Pek çok hasta koltuk değneğine ihtiyaç duymadan aynı gün içerisinde ayağa kalkıp artroskopi yapılan bacağı üzerine yük vererek yürüyebilir, ev içerisinde kendi işlerini görebilecek hale gelebilir. Birinci haftadan sonra ev dışında kısa yürüyüşler yapabilir, üçüncü haftadan sonra ise normal günlük yaşamına dönebilir.  Açık cerrahi ile karşılaştırılacak olursa oldukça kısa sürede iyileşme sağlanır.

Haftaya buluşmak üzere sağlıkta kalın…