Bu hafta köşemde sizlerle konunun uzmanı olarak, Yenimahalle Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden genel cerrahi uzmanı Op. Dr. Saadet Doğrusöz  Akturan’nın  meme ağrısı ve tedavisine yönelik yazısını paylaşmak istiyorum.

Ağrı insanoğlunun yakından tanıdığı, rahatsız edici ama en çok görülen sıkıntılarındandır. Meme ağrısı özellikle doğurganlık çağında olan kadınlarda oldukça sık görülen bir rahatsızlıktır. Meme ağrılarının altından çoğu zaman iyi huylu meme hastalıkları veya hastalık dahi sayılmayacak türden sebepler çıkar (fibrokistik değişiklikler, kistler ve iltihaplar). Ağrı genellikle hafif düzeydedir ancak etkilenen kadınların %11' i orta ya da şiddetli düzeyde ağrıdan şikayet ederler.

Erkeklerde görülen ağrının genel olarak nedeni ise memede büyüme olmasıdır. Tıpta jinekomasti olarak isimlendirilen meme büyümesi tek taraflı ya da çift taraflı olarak görülebilen bir sorundur. Sebebi ise erkeklerin meme bölgesinde gereğinden fazla miktarda yağ oluşmasıdır.

MEME KANSERİ RİSKİ

Meme ağrısı nadiren meme kanserinin tek belirtisi olarak ortaya çıkar. Meme kanseri olan hastaların çok azında ağrı şikayeti vardır. Meme kanseri kadınlarda çok sık görülen kanser türüdür ve kanserden ölüm nedenidir. Kadınlar gibi erkekler de meme kanserine yakalanabilir. Üstelik erkeklerde meme dokusu bulunmadığı için kanser hücreleri vücutta daha hızlı çoğalır ve çok geç fark edilir.

MEME AĞRISININ TİPLERİ

Meme ağrısı dönemsel (2/3) ya da dönemsel olmayan (1/3) ağrı şeklinde olabilir.

Dönemsel ağrı genellikle adet döngüsündeki hormonal değişikliklere bağlı olarak gelişir ve adet kanamasından önceki  iki haftada başlar. Adetin başlamasıyla ağrının şiddeti giderek azalır. Sıklıkla her iki memede görülür ve meme dokusunun yoğun olduğu üst dış kadranlarda daha şiddetlidir. Ağrı koltuk altı bölgesine, kola hatta dirseğe yayılabilir. Dönemsel  meme ağrısı basit bir hassasiyet şeklinde olabileceği gibi, sütyen giyilmesinin ağrıyı şiddetlendirdiği, yüz üstü yatmanın bile dayanılmaz ağrılara neden olduğu durumlar yapabilir. Meme ağrısına genellikle meme şişliği eşlik eder.

Dönemsel olmayan ağrı adet döngüsü ile ilişkisi olmayan, sıklıkla tek taraflı ve memenin farklı lokalizasyonlarında oluşabilen klinik tablodur. Bu ağrı tipinin çeşitli nedenleri olabilir. Büyük ve sarkmış memede memenin asıcı bağlarında gerilmeye bağlı ağrı gelişebilir. Bu durumda meme ağrısına genellikle boyun ve sırt ağrısı da eşlik eder. Yağdan zengin beslenme, kahve tüketiminin aşırı olması, sigara kullanımının da meme ağrısına neden olabileceğini düşündüren çalışmalar mevcuttur.  Bu tip meme ağrıları genellikle 40 yaşından sonra ortaya çıkar. Ağrılar düzensiz aralıklarla oluşur ve meme dokusunun bir bölümünde olabileceği gibi tüm memeye, koltukaltı bölgesine veya kola yayılabilirler. Bu tür ağrılar başladıktan sonra, 2-3 yıl daha devam edebilir. Kadınların yarısında ağrılar bir süre sonra hafifleyerek kendiliğinden geçer.

Mastit ve meme apseleri, en sık emziren annelerde ve doğumu takip eden ilk ay içinde görülür. Şiddetli ağrı ve enfeksiyon bulgularının birlikteliği tanı koydurucudur. Ancak inflamatuar meme kanserinde de benzer bulgular olabileceği unutulmamalıdır.

MEME DIŞI NEDENLER

Bazı hastaların memede tanımladıkları ağrı aslında meme dışı nedenlerden kaynaklıdır. Meme dışı ağrı nedenleri arasında  göğüs duvarı, kas iskelet ağrıları, tromboflebit, omurilik ve çevresi problemler ve travmaya bağlı ağrılar sayılabilir. Bunun yanında safra yolları, akciğer, yemek borusu ve kalp problemleri hasta tarafından meme ağrısı olarak değerlendirilebilir. Bazı depresyon ilaçları, kalp ilaçları, doğum kontrol hapları, infertilite tedavisinde kullanılan ilaçlar da meme ağrısına neden olabilir.

TANI

Meme ağrısı olan kişi bir genel cerrahi uzmanı tarafından muayene edilmelidir.

40 yaş altı kadınlarda meme ultrasonu ve 40 yaş üzerinde mamografi ve meme ultrasonu yapılır. Mamografi memenin röntgen (X-Ray) filmidir. Meme kanseri taraması için en önemli tetkiktir. Kırk yaş ve üzerinde her yıl bir kez mamografi çektirilmesi şarttır.

TEDAVİ

Tedavide öncelikle kadının kendi meme ölçü ve şekline uygun sütyen kullanması son derece önemlidir.

Diyetteki yağ oranını azaltmak, içinde kafein, teofilin bulunan kahve, çay ,çikolota ve kola içeren içecekleri tüketmemek faydalı olmaktadır.

Hekim tavsiyesi  ile ağrı kesici  ilaçlar ilk basamak tedavide kullanılabilir.

Hormon tedavisi yan etkileri nedeni ile dikkatli ve seçici olarak kullanılır.

Son yıllarda uygulamaları çoğalan fitoterapatik ajanların meme ağrısı tedavisinde etkin sonuçları bildirilmekte ve kullanımı giderek artmaktadır.

Haftaya buluşmak üzere sağlıkta kalın…