Ne sizi doğru dürüst uyutuyor, ne de yakınlarınızı. Aynı odada yatan için bir işkence.

Horlama, boğaz ve geniz bölgesinde, uyku esnasında gevşemiş olan yumuşak dokuların, solunumla oluşan hava akımı tarafından titreştirilmesi ile oluşur. Uyku derinleştikçe yumuşak damak, dil ve gırtlak kasları gevşeyerek hava yolunu daraltırlar. Hava yolu daraldıkça solunum için sarf edilen çaba artar. Buna bağlı olarak doku titreşimi de artar ve horlama daha gürültülü olur.

Erişkin insanların %45 i zaman zaman % 25 i sürekli horlar. Horlama erkeklerde ve şişman kişilerde daha sık olmakla beraber her insanda görülebilir . Yaşla birlikte horlama sıklığı artar. Bu kişilerin çoğunda, horlama, ciddi sağlık problemlerine yol açmayan, basit horlama şeklindedir. Bununla birlikte 100 kişiden yaklaşık 5’inde şiddetli horlama ile birlikte uykuda 10 saniyeden fazla nefes durması, dolayısıyla uyku-apne sendromu adı verilen hastalığın var olduğu öngörülmektedir.

Horlama nedenleri nelerdir?

Uzun süre sigara kullanmak

Yumuşak dokuların gevşemesi

Antidepresan, antispsikotikler gibi ilaçların yan etkileri,

Alt, üst çene ve ağızdaki anatomik bazı bozukluklar,

Şişman olmak,

Burnun orta bölgesindeki eğrilikler ve burun eti büyümeleri,

Geniz etinin özellikle de çocukluk çağında arka burun deliklerini tıkayarak burundan hava geçişini engellemesi,

Yumuşak damak ve küçük dilin ileri derecede sarkık olması,

Bademciklerin çok büyük olması.

Dilin büyüklüğünün normalden fazla oluşu,

Horlama ciddi bir sorun mudur?

Horlama aile yaşamını ciddi bir şekilde tehdit eder. Ailenin diğer bireyleri için uykusuz gecelerin sorumlusu tutulur. Horlayan kişi tatil ve iş gezilerinde istenilmeyen oda arkadaşı olur. Aşırı horlayan kişilerde yüksek tansiyon horlamayan kişilere göre daha sık görülür.

Horlamanın en ağır formu “tıkayıcı tipte horlama hastalığıdır.” “Uyku apnesi” diye bilinen bu hastalıkta şiddetli horlama nefessiz kalınan bir dönemle kesilmektedir. Bu sırada solunum tam durmuştur. 10 saniyenin üzerindeki nefessiz kalma nöbetlerinin bir saat içinde 7 den fazla görülmesi yaşamı ciddi şekilde tehdit eder.  

Uyku Apne Sendromu belirtileri

Yüksek sesli horlama,

Horlamanın zaman zaman kesintiye uğraması ve ardından derin, gürültülü bir solunum ile birlikte horlamanın devam etmesi,

Dinlendirici uyku uyuyamama,

Sabah yorgun kalkma,

Gün içerisinde uyku hali konsantasyon güçlüğü, unutkanlık,

Sabah başağrısı,

Epileptik nöbetlerde şiddetlenme,

Beyin damarları tıkanıklığı,

Beyin kanaması riskinde artış,

Tansiyon yüksekliği,

Kalp ve akciğer yetmezliği,

Kalp kirizi riskinde artma,

Kalpte ritim bozuklukları,

Gece sık tuvalete gitme,

Çocuklarda horlama, nefes alma güçlüğü, çocuklarda büyüme geriliği,

Huzursuz uyuma, gündüz hiperaktivite ve okul başarısında düşüklük,

Horlamayı azaltmak için neler yapılmalı?

Zayıflama üst hava yolu açıklığında artma sağlayarak horlamanın azalmasını sağlar.

Alkol kaslarda gevşemeye neden olarak horlama ve apne şiddetinin artmasına neden olur.

Sırtüstü pozisyonda uyumak gevşeyen kasların ve dilin arkaya doğru kaymasına neden olur. Bu durum üst hava yolunu daralttığı için yatağın baş kısmının yükseltilmesi ve yan pozisyonda yatma tavsiye edilir.

Başınızı yüksekte tutacak ve horlamayı önleyecek bir horlama yastığı kullanmayı tercih edebilirsiniz
Tenis topu tedavisine şans verin. İçinde tenis topu olan bir bel çantası takın ve sırtınızın boşluğuna getirin ya da katlanmış bir çift çorap da işinizi görebilir. Bu yöntemle her sırtüstü döndüğünüzde rahatsız olup yan yatarsınız.

Yatak odanızda temiz hava akışı olduğundan emin olun. Oda sıcak ve kuruysa burun geçitleri uyku sırasında tıkanır ve bu genellikle horlamaya yol açar. Pencerelerinizi açık tutun ve gerekirse genzinizi nemli tutmak için nemlendirici kullanın.

Sigaranın hava yollarında ödeme neden olarak horlama şiddetini artırması nedeniyle bırakılması önerilir.

Uyku verici ya da sakinleştirici özelliği olan ilaçların da horlama ve apne şiddetinde artmaya neden olması nedeniyle doktor kontrolünde kullanılması gerekir.

Evde horlamayan kişilerin sizden önce uykuya geçmeleri için onlara süre tanıyın.

Varsa akciğer, mide ve barsak sorunlarının düzeltilmesi gerekir.

Nasıl teşhis edilir?

Tanı koymak için en önemli basamak ayrıntılı ve tam kulak burun muayenesinin yapılmasıdır. Tüm bunlar değerlendirildikten sonra uyku laboratuvarlarında bir gece uyutularak, uyku sırasında birtakım parametreler ölçülerek uyku testi yapılmalıdır. Uyku laboratuvarı sonuçlarına göre kişinin horlamasının yaşamı için bir tehdit oluşturup oluşturmadığı anlaşılabilir.

Tedavi

Genellikle horlayan kişi horlamasından rahatsız olmadığı için doktora kendi isteği ile başvurmaz. Bu nedenle horlamanın bir hastalık olduğunu kabul etmek, tedavi ve çözüm yollarını aramak tedavide ilk basamaktır.

Şiddetli ve sürekli horlaması olan, yakınları tarafından uykuda nefesinde durma fark edilen, yeterli süre uyumasına rağmen gündüz uykusuzluk, yorgunluk ve sabah baş ağrısı olan hastalar doktora başvurmalıdır.

Cerrahi dışı tedavi

Bazı durumlarda basit önlemlerle horlamanın giderilmesi mümkün olabilir. Kilo verme, akşam yemeğini erken ve hafif yeme, alkol almama, sırtüstü yatmama vb. Bazen diş protezi uzmanı tarafından hazırlanan ve hastanın uyuyacağı sırada taktığı, alt çeneyi öne çekici protezler de sorunun çözümü olabilir. Hastanın hayatını tehdit edecek seviyede  uykuda solunum duraklamaları varsa , bu durumda ilk seçenek pozitif basınçlı hava sistemi (CPAP) olacaktır. Bu sistemde kişi uyurken burundan maske aracılığı ile sürekli hava verilir. Bu tedavinin, belli bir disiplinle sürekli kullanımı gerekir.

Radyo frekans dalgaları ile tedavi

Radyo frekans dalgaları ile küçük dil, yumuşak damak ve dil kökü müdahaleleri, bu alanda geliştirilmiş en yeni tekniklerden biridir. Bu yöntem genel anestezi gerektirmez ve yumuşak damak fonksiyonlarında herhangi bir kayba yol açmaz. Ayrıca tedavi sonrasında herhangi bir boğaz ağrısı da görülmez. Yapılan muayene ve tetkikler sonucunda sarkık ve ince yapılı yumuşak damak horlamaya sebep oluyorsa, bu hastalarda radyo frekans ile tedaviye adaydır.

Lazerle tedavi

Lazer ile yapılacak bir cerrahi işlem ile horlama sorununuzdan kurtulabilirsiniz. Kısaca LAUP adı verilen bu işlem, lokal anestezi altında yapılır. Lokal anestezi sonrası uvula denilen yumuşak damağın sarkan parçası (küçük dil) lazer ile kesilerek yeniden şekillendirilir. En fazla yarım saat süren bu işlem sonrası hastanın hastanede yatması gerekmez.

Cerrahi tedavi

Lazer ve radyo frekans tedavisine uygun olmayan hastalar için farklı tedavi seçenekleri de uygulanmaktadır. Gerektiğinde tedavi için burun tıkanıklığını giderici bir cerrahi işlem yapılmaktadır.

Eğer dil kökü aşırı büyükse küçültülmeye ya da öne çekmeye yönelik operasyonlar uygulanır.

Uykuda solunum duraklamaları olan bir hastanın alt ve üst çenesinde yapısal bir problem varsa, bunun giderilmesine yönelik (çenenin öne çekilmesi gibi) operasyonlar yapılabilir.

Haftaya buluşmak üzere sağlıkta kalın…