Kalp Krizi Nedir?

Kalp krizi, dünyada tüm diğer hastalıklardan daha fazla can almaktadır. Dünya genelinde her yıl yaklaşık 17 milyon kişi kalp ve damar hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Bu can kayıplarının 7 milyonu kalp krizi nedeniyle yaşanmaktadır.

Kalbin yeteri kadar oksijen alamayarak ölmesine kalp krizi (miyokard enfarktüsü) denir. Kalp krizinin daha az görülen bir diğer nedeni ise koroner arterde meydana gelen ani kasılmalardır. Damar kasıldığında kalbe kan akışı durur ve bunun sonucunda kalp krizi yaşanabilir.

Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?

Kalp krizi çoğu kez sessiz gelişir.

Kalp krizinin ilk ortaya çıkış şekli göğüs ağrısı ve kalp krizinin kendisidir. Bazı kişilerde hafif göğüs ağrıları ileride oluşabilecek kalp krizinin habercisi olabilir. Özellikle eforla gelen, yürümek veya merdiven çıkmakla olan göğsün ortasında baskı ve yanma tarzındaki ağrılar kalp krizi habercisi olabilir. Ancak çoğu kişide kalp krizi habersiz ortaya çıkar.

Kalp krizinin en önemli belirtisi göğüs ağrısıdır. Kalbe, yani koroner damar tıkanıklığına bağlı ağrı genellikle göğsün ortasındadır. Ağrı, yanma veya baskı şeklindedir. Ağrı   saatlerce sürebilir, genelde dinlenmeyle geçmez. Ağrı, şiddetli ve künt vasıftadır. Şıkıştıran, baskı yapıcı tarzda olabilir. Fakat keskin veya belirsiz de olabilir. Sol kola, bazen de sağ kola, çeneye veya sırta da yayılabilir. Ağrı eforla yani hareketle kötüleşir. Ağrıya çoğu zaman mide bulantısı, terleme ve ölüm korkusu eşlik eder.

Kriz özellikle yaşlı hastalarda, nefes darlığı ile ortaya çıkabilir. Nefes darlığının ani artışı akciğerden çok kalp hastalığını düşündürür. Yatarken gelişen nefes darlığı daha çok sol kalp yetersizliği veya mitral kapak hastalığı olan kişilerde görülür.

Kalp hastalıklarında görülen öksürük, yorulmakla ilişkili ve kesik kesiktir. Hırıltılı solunum, çarpıntı ve nefes darlığı da birlikte olabilir. Geceleri uykudan uyandıran ve kalkıp oturmakla geçen öksürük, kalp yetersizliği belirtisidir.

Koroner arterlerinde yaygın daralmalar ve tıkanıklıklar olan hastalarda da, eforla birlikte ciddi yorgunluk, halsizlik hissi olur.

Kalpte çarpıntı olur. Bazen çarpıntılar krizler halinde gelir. Krizler kendiliğinden geçebildiği gibi, çok uzun sürebilir.

Göğüs ağrısıyla birlikte bayılacakmış gibi hissedebilirsiniz ve başınız dönmeye başlayabilir.

Mide bulantısı ve kusma olabilir.

Kriz anında yaşanan ağrılar mideye inebilir ve mide yanmasına, reflü belirtisine benzer ağrılar yaşanabilir.

Solunum güçlüğü çekilir. Derin nefes almaya çalıştığınız zaman bunu yapmak mümkün olmayabilir. Herhangi bir neden olmaksızın aniden kaygılı bir ruh hali yaşanabilir.

Yukarıda listelenen belirtilerden birini veya bir kaçını yaşıyorsanız 5 dakikayı geçmeden acil yardım servisini aramalısınız.

Kalp kriziyle ilgili en önemli nokta, krize ne kadar çabuk müdahalede edilirse yarattığı hasarın o kadar az olmasıdır.

Kimler Risk Altındadır?

Ailede kalp hastalığı öyküsü

Sigara kullanımı, fazla alkol tüketimi,

Yüksek tansiyon,

Hiperkolesterolemi, düşük HDL-kolesterol değeri,

Aşırı kilo,

Sağlıksız beslenme,

Fiziksel aktivite eksikliği,

Yüksek kan şekeri,

Yaş erkeklerde 45, kadınlarda ise 55 yaş sonrası kalp krizi riski yükselmektedir,

Doğum kontrol hapı kullanımı ( sigara içiliyorsa),

Menopoz, özellikle erken menepoz da kalp krizi riski artmaktadır.

Kalp Krizinden Korunmak İçin Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Sağlıklı beslenme, kalp ve damar sağlığının korunması için çok önemlidir. Hazır, konserve gıdalar ve trans yağ içeren fast-food yerine daha çok meyve, sebze tüketmelisiniz.

Satın aldığınız süt ve süt ürünlerinin yağsız ya da az yağlı olmasına özen gösterin.

Aşırı kiloluysanız bir uzman kontrolünde zayıflayın.

Mümkün olduğunca hareket edin. Düzenli olarak yapacağınız egzersizler kalbinizi güçlendirir ve kan dolaşımını düzenler.

Sigara içiyorsanız bırakın.

Yüksek tansiyon, şeker ve yüksek kolesterol gibi sorunlarınız bulunuyorsa bunları ihmal etmeyin ve doktorunuzun önerilerine kulak verin.

Stresten uzak durun gerekirse bunun için bir profesyonelden yardım alın .

Eğer kalp krizi için bir ya da daha fazla risk faktörü taşıyorsanız kalp krizini engellemeye yardımcı olması için aspirin alıp almamanız konusunda doktorunuza danışın.

Bir kişi kalp krizi geçirdiğini düşündüğünde ilk olarak ne yapmalı?

Kalp krizi geçirdiğinizi düşünüyorsanız ilk olarak kendinizi güvenli bir konuma alın. Araba kullanıyorsanız hemen arabanızı kenara çekin. Kontrolünüzü kaybederek kendinize ve etrafınızdakilere zarar vermemenizi sağlamalısınız. Ayakta iseniz, oturabileceğiniz bir pozisyona geçiniz. Sonra da size yardım edebilecek etrafınızdaki kişilere durumunuzu bildiriniz. Eğer yakınınızda size yardım edebilecek veya yardım isteyebilecek kişiler yoksa 112 acil hattını arayınız. Kalp atışlarınızda düzensizlik, hızlanma veya aşırı yavaşlama hissederseniz öksürerek kalp atışlarınızı düzene sokmaya ya da normalleşmesini sağlamaya çalışın. Eğer aspirin alma şansınız var ise 1 adet aspirini çiğneyebilirsiniz. Unutmayın ki kalp krizi sırasında aspirin çiğnenmesi ile kalp krizinden ölümler %23 oranında azalmıştır. Kalp krizinde dil altı almak kalp krizini önlemese de kan akışının artmasına neden olmaktadır.

Kriz anında ambulans çağırmak hayat kurtarır

Kalp krizi anında yapılması gereken tek şey, kişiyi bir an önce acil servise ulaştırmaktır. Çünkü kalp krizi kalbin durmasıyla sonuçlanabilir. Kriz esnasında hasta taksi veya arabadaysa gerekli müdahale yapılamaz ama ambulansta defibratörlerle müdahale edilebilir.

Kalp Krizi Nasıl Tespit Edilir?

Hastanın şikayeti önemlidir. Bunu esas itibarıyla göğüs ağrısı oluşturur.

EKG (elektrokardiyogram): kalp krizlerinin büyük bir çoğunluğunda EKG'de kalp krizine özgü değişiklikler olur. Bu değişiklikleri saptamak için sık aralıklarla EKG alınır.

Laboratuvarda yapılan kan testleri: Kalp kriziyle birlikte kana karışan bazı enzimlerin (CPK, CPK-MB, Troponin T ve I, myoglobin) düzeyi ölçülerek tanı kesin olarak konur.

Kalp krizi tedavisi

Aslında kalp krizi acil bir durumdur, hastaneye yatmayı ve yoğun bakımı gerektirir. Çünkü ölümcül ritim bozuklukları (aritmiler) kalp krizinin ilk bir kaç saatinde ölümün başlıca sebebidir. Genel olarak kalp krizinin tedavisi, kanı sulandırıcı ilaçlar verilerek, tıkanan kalp damarının baloncuk veya stent yardımıyla açılmasıyla veya kan pıhtısını önleyici ilaçlar verilerek yapılır. Diğer yönden kalp krizinin tedavisi ağır ameliyatlar gerektirebilmektedir. Bütün bu durumlarda değişmeyen olgu ise hastanın yoğun bakıma muhtaç olması ve beslenme rejimine dikkat etmesi zorunluluğudur.

Haftaya buluşmak üzere sağlıkta kalın…