Bir yıl önceydi... Sık sık İran’a giden dostumla konuşuyoruz. Kendisi Amerikan şirketlerinin lobi faaliyetlerini yürütüyor. İran’a gidişi de bundan.

Ambargo sonrası Türk şirketlerinin İran’da sağlayacağı avantajları sordum. “Bitti o iş” dedi. Anlamadım. “Amerikan şirketleri istedikleri anlaşmaları yaptılar, Türkiye fırsatı kaçırdı”... 

Günün en önemli ekonomi haberi, “İran’la yapılan nükleer anlaşma” görünüyor. Resmi ifadeyle, “İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ve Almanya’dan oluşan P5+1 ülkeleri arasında süren nükleer müzakerelerde anlaşmaya varıldı”.

Ekonomik ambargoyu resmen kaldıracak bir adımdır bu. Bir yıl önceki sohbetimize bakılırsa, daha önce yapılan bağlantıların resmi açıklaması, şeklinde de okuyabilirsiniz bunu...

Herkes olumlu bakıyor da... Dünya nefes aldı ama İran göbek atıyor. 

Türk Dışişleri’nin sitesine baktım. “Anlaşmanın güven verici bir anlayışla kesintisiz biçimde ve tam olarak uygulanmasının bölge barış, güvenlik ve istikrarı bakımından da hayati önem taşıdığını bu bağlamda vurgulamakta yarar görüyoruz” ifadeleriyle memnuniyetini belirtmiş.  

Diplomatik bir dil kullanılmış ama içimizdeki şüpheleri de eklemeyi unutmamışız. 

Olumlu hava, ilk petrol fiyatlarında kendini gösterdi. 

Nükleer anlaşmaya varılmasının ardından, Türkiye’nin de akaryakıt fiyatlarını belirlemede ölçüt olarak kullandığı Brent petrolünün varil fiyatı yaklaşık 1 dolarlık düşüşle 57 doların da altına indi.

OPEC’in en büyük ikinci üreticisi İran’ın anlaşmaya varması ülkenin petrol ihracatını artıracağı spekülasyonlarını alevlendirdi.

Zengin kaynaklara sahip İran, Türkiye haricinde doğru dürüst doğalgaz satamıyordu. Bu kapı açılacak. Yeni bir pazar açılabilir ve ticarette rekabet kızışacak. 

Serbest rekabet içindeki bir ticari ortamı herkes için savunmalıyız. Haksız rekabet oluşturan kısıtlamalar, korumalar ve sübvansiyonlar en çok güçsüz ve gelişmekte olan ülkelere zarar veriyor. 

İster nükleer anlaşma, isterse Gümrük Birliği gibi kısıtlamalar P+1 veya G8 ülkelerinin işine yarayacak veya onlara avantaj sağlayacak şekilde dizayn edilmemeli. 

Bu anlaşmanın nükleer ve ekonomi ile ilgili olduğunu düşünmüyorum. Siyasi bir anlaşmadır ve Ortadoğu halkları için hayırlar getireceğini sanmıyorum. “Güven verici bir anlayışla kesintisiz biçimde ve tam olarak uygulanmasının” mümkün olduğuna da inanmıyorum. 

Yine de, bir bayram arefesinde iyi sonuçlar doğurmasını temenni ediyorum. 

Bu anlaşmanın Suriye’deki çatışma ve belirsizliğin sona ermesine hızla katkıda bulunması en büyük duamızdır. Türkiye’nin ticarette güney sınırlarını açan bir adım olmasını arzu ediyorum. 

Bu anlaşmanın, bütün dünya ülkelerinin terörist gruplara silah aktardığı bir yapıyı sonlandırmasını istiyorum. Kökü, kaynağı, elemanları, bağlantıları ve zihniyetleri bilinmeyen onlarca örgütün bizim ve komşu topraklarından defolup gitmesini bekliyorum. 

Komşu bütün ülkeler birbiriyle rahatça gidip gelebilmelidir. Bu anlaşmanın, sorunları kenara bırakmalı, hem ticarette, hem turizmde hem de diğer alanlarda yeni adımlar atmasına sebep olmasını diliyorum.

Ortadoğu’da başta Suriyeliler olmak üzere 5 milyonu aşkın insan sığınmacı, kaçak, göçek yaşamaktadır.  Bu anlaşmanın her biri için evlerine dönüş, çoluk çocuk ve akrabalarına kavuşma, topraklarında huzurla yaşamaya vesile olmasına dua ediyorum. 

Bayramda hepimizin olumlu haberlere ihtiyacı var. Bu anlaşma da bunlardan biri olur inşallah...