İslam İşbirliği Teşkilatı'nın (İİT) bir alt kuruluşu olan ‘İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik, Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi’ nine (SESRIC), 24-25 Kasım 2015 tarihlerinde İstanbul’da düzenlediği “Kudüs'ün Turizm Potansiyeli Çalıştayı” nda katılımcı olarak bulundum. 

İki gün boyunca Kudüs’ün çeşitli boyutlarıyla ele alındığı çalıştayın ilk gününde İslam ülkelerinden temsilcilerle birlikteydik. Mescid-i Aksa ile ilgili İsra Suresi (1-10) ayetlerinin okunmasından sonra açış konuşmalarında SESRIC Genel Direktörü Musa Kulaklıkaya, Filistin Büyükelçisi Fuad Mustafa, İslam İşbirliği Sekreteri (OIC) Hameed A. Opeloyeru, Milli Eğitim eski Bakanı Vehbi Dinçerler, TC Kudüs Konsolosu Mustafa Sarnıç, Ürdün Turizm Bakanı Nayef el Fayez ve Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez’i dinledik.

Kudüs’ün turizm potansiyelinin ele alındığı çalıştay İsrail’in davranışlarıyla ilgili yapılan tenkitler kültür temelleri olan Kudüs’ün bugünkü durumu ve gelecekte olması muhtemel gelişmeler masaya yatırılırken çalıştayda iki gün boyunca anlatılanların bir rapor halinde üye ülkelerin temsilciliklerine gönderileceği de belirtildi.

Kudüs bağlamında ele alınan çalıştayda Filistin meselesinin ön planda tutulması normaldi. O nedenle açış konuşmasında Milli Eğitim eski Bakanı, Filistin Koordinatörü Vehbi Dinçerler ’in konuşması önem arz ediyordu. Verdiği güzel ve yerinde örneklerle uluslararası arenada Türkiye’nin aldığı görevi de hatırlatan Dinçerler’in uluslararası deneyimini kürsüde de göstermesi dikkat çekicidir. Açık ve net ifadelerle bugünkü Kudüs’ün işgaline değinen Vehbi Dinçerler’in alınacak kararların İsrail’in lehine çıkmaması durumunda işlerin hal olmayacağının bilinmesi gerekir mealindeki kısa konuşmasının yazılı metin olarak rapora girmesi talebi hoştu.

Konusu Kudüs olan her toplantının hayırlı ve bereketli olduğunu belirten Diyanet İşleri Başkanını dinlerken üstadımız Nuri Pakdil’in

Tûr Dağını yaşa

Ki bilesin nerde Kudüs

Ben Kudüs’ü kol saati gibi taşıyorum

Ayarlanmadan Kudüs’e

Boşuna vakit geçirirsin

Buz tutar

Gözün görmez olur

Gel

Anne ol

Çünkü anne

Bir çocuktan bir Kudüs yapar

Adam baba olunca

İçinde bir Kudüs canlanır

Mısralarını düşünmeye başladığımda Mehmet Görmez hocamız, Müslümanların kalben ve ruhen Kudüs’e bağlı olduklarını vurgulayarak, “Modern zamanlarda mana ve muhtevası değişen ‘turizm’ kavramının, Kudüs ziyaretini ifade edemeyecek kadar anlam çerçevesi küçülmüştür. Kudüs ziyareti sıradan bir turistik seyahat değildir. Kudüs ziyareti, iki milyarı bulan Müslümanın inanç özgürlüğüyle, ibadet özgürlüğüyle ilgili bir konudur. Kudüs ziyareti, çok daha büyük anlamları olan dini bir vazifedir.” hatırlatmasını yapıyordu kürsüden. Bugün, bütün insanlığın bir merhamet sözleşmesine ihtiyacı olduğunu, merhamet sözleşmesinin imzalanacağı yerin ise Kudüs olduğunun altını çizen Görmez, konuşmasında bütün dünya dinlerinin temsilcilerinin Kudüs’te toplanmasını önererek, “Bir merhamet sözleşmesi metni üzerinde çalışalım. Bu merhamet sözleşmesi, birlikte yaşama ahlakı ve hukukunun kriterlerini ortaya koysun. Bu kriterlere de biz ‘Kudüs Kriterleri’ adını verelim” sözleri salonda alkışlarla cevaplayıvermişti.

Çalıştayda özellikle Umre ziyaretine gidecek olan Türklerin Ürdün bağlantılı olarak Kudüs üzerinden seyahat etmeleri önerisi de tartışılırken turizm firmalarının bu konuda destekleyici ve diğer özendirme işlerinin de ayrı düşünülmemesi kararı verildi.

Kudüs Başkonsolosumuz devletin konuya bakışını dış politikamızın diliyle ifade ederken lobi faaliyetlerinin önemine dikkat çekti.

Katılımcıların bilgi alışverişleri ve birbirleriyle tanışmalarıyla Kudüs’le ilgili yapılacak etkinliklerin daha iyi nasıl olur kısmı kafalarda yer alırken, önümüzdeki günlerde ülkeler arasında yapılacak faaliyetlerde konunun sıcak tutulması talebi katılımcılar tarafından olumlu karşılandı. Yapılan etkinliğin salt turizm potansiyeli açısından ele alınmadığının altını çizerken devletimizin hassas zemindeki konuyla ilgili aldığı ve bundan sonra alacağı kararlarla ilgili düşüncelerinin de farklılaşacağını düşünürken yazımı rahmetli hocam Mehmet Akif İnan’ın mısralarıyla noktalarken benim gibi Kudüs’ü görmeyenlere de en kısa zamanda ziyaret imkânı vermesini diliyorum.

Mescid-i Aksa’yı gördüm düşümde

Götür müslümana selam diyordu

Dayanamıyorum bu ayrılığa

Kucaklasın beni İslâm diyordu