Kriz tüm ağırlığıyla dünyanın üzerine çöktüğünde vaveylacı koro, hükümeti tedbir almamakla, sanayici ve esnafı yalnız bırakmakla suçladı. Hatta, tedbir alınsa bile çok geç kalındığını ve alınacak tedbirin de fayda sağlamayacağını iddia etti. Oysa hükümet birkaç paket halinde açıkladığı tedbirlerle tüketim vergilerini düşürdü, yatırım teşviklerini devreye soktu. Tüketim ve yatırım harcamalarını canlandırıcı bu adımların yanı sıra, Merkez Bankası da piyasayı likidite ve fonlama açısından rahatlattı, banka kredilerinde ilk anlardaki panik havası dağıldı.
***
Mayıs ve haziran verileri, bu tedbirlerin işe yaramaya başladığını gösterdi. İmalat sanayinde, kapasite kullanımında, tüketici güveninde yılın ilk 3 ayına nispetle artışlar oldu. İşsizlik oranında nisbi azalma oldu. Bu tedbirlerin toplam büyüklüğü ise -MÜSİAD raporuna göre- GSMH’nın % 3.8’i düzeyinde... IMF, krizin etkilerini azaltmak için her ülkenin, kendi GSMH’sının % 2’si kadar bir kaynağı ekonomiye aktarmasını tavsiye etmişti. Türkiye bunun 2 katına yakın bir oranla ekonomiyi destekliyor.
***
Kriz, şiddeti ve etkisi ile uzun bir süre devam edecek. Haliyle bu tedbirlerin yanına yenilerini koymak gerekecek. Azalan yatırımları canlandırmak, işsizliği azaltmak için hükümetten başka destekler beklenecek. Artması kaçınılmaz olan bütçe açığını makul ölçülerde tutmak için, varlık barışının yanına 2B yasası, faizsiz borçlanma senetleri (sukuk) gibi başka tedbirlerin fonksiyonel hale getirilmesi gerekecek. IMF ile, iç talebe dayalı büyümeyi ve kamu yatırımlarını kısıtlamayan bir anlaşma yapılırsa, oradan sağlanacak kredi de bu kaynaklara ek olacak. Krizden çıkış için önümüzde hayli uzun bir yol var ama bu yolu kısaltmak veya yolun sarsıntısını azaltmak için tedbirler almaya, enseyi karartmadan çabalamaya devam edeceğiz. Yine MÜSİAD raporundan bir cümle ile; Türkiye doğru tedbirler alıp ikinci nesil AB reformlarını yaptığı takdirde, kriz sonrasının en parlak ülkelerinden biri olmaya adaydır.