Sudan’da seçim sonuçları açıklandı. Yapılan açıklamaya göre Ömer Hasan el-Beşir ülke genelinde oyların % 68’ini alarak yeniden başkan seçildi. Fakat güney bölgede özerk yönetimin başkanlığını da Sudan Halk Kurtuluş Cephesi’nin adayı Salva Kiir Mayardit kazandı. Üstelik Mayardit % 92 gibi ezici bir çoğunluğun oylarını alarak bölge başkanlığı koltuğuna oturma hakkını elde etti.
Seçim sonrasında yapılan açıklamalarda, suçlamalar reddedilerek seçimlerin son derece dürüst olduğu dile getirildi. Sonuçların da bu açıklamaları teyit ettiğini söylemek mümkündür. Çünkü Güney bölgede Sudan Halk Kurtuluş Cephesi adayının bu kadar ezici bir farkla kazanması seçimlere hile karıştırılmış olabileceği ihtimalini ortadan kaldırıyor. Çünkü açıklanan sonuçlar, eğer ki iktidardaki güçler gerçekten hile yapsaydı bu bölgede de hile yapar SHKC adayının kazanmasını engellemeye veya en azından onun gücünü daha düşük göstermeye çalışabilirdi kanaatine yöneltiyor. El-Beşir’in ülke genelinde % 68 oy alması da normaldir. Çünkü muhalefetin ileri gelenleri başkanlık seçimlerine katılmamayı tercih etti. Dolayısıyla onların boykot çağrılarına müspet cevap verenlerin oylarının devreden çekilmesi muhalefetin oy oranında düşme anlamına gelir. Öte yandan uluslararası platformda el-Beşir’e karşı bir cephe oluşturulmasının ülke içinde onun arkasında dayanışmayı güçlendirmiş olması muhtemeldir.
Fakat el-Beşir için asıl önemli olan merhale bundan sonraki merhaledir. Belki muhalefetin seçimlerle ilgili iddiaları artık çok fazla ikna edici olamayacağı için kitlelerin harekete geçirilmesine sebep olmayacaktır. Yönetim adına yapılan açıklamalarda bu tür tepkilere izin verilmeyeceğinin dile getirilmesi de muhalif unsurları geri adım atmaya yöneltebilir. Ama şimdi Güney Sudan’ın statüsünün belirlenmesine dair referanduma hazırlanılıyor.
Sudan Halk Kurtuluş Cephesi’nin bölgedeki başkan adayının aldığı oylar bu partinin o bölgede güçlü bir kitlesel desteğe sahip olduğunu ortaya çıkardı. Dolayısıyla referandumun sonuçlarını da o partinin vereceği karar belirleyecektir. Eğer parti bağımsızlıktan yana oy verilmesini talep ederse referandumun sonucu bağımsızlık yönünde çıkacaktır.
Söz konusu partinin kararında ise iç pazarlıklardan ziyade uluslararası güçlerin vaatlerinin ve yönlendirmelerinin etkili olması ihtimali yüksek. Yıllarca Güney’in bağımsız olması için savaşan sonra da Sudan yönetiminin belli bir geçiş döneminden sonra bölge halkına bağımsızlık ile Hartum’a bağlı kalma arasında tercih yapma imkânının verilmesi için referanduma gidilmesini kabul etmesi üzerine silahı bırakan Sudan Halk Kurtuluş Cephesi’nin bugün amacını siyasi yollarla gerçekleştirme fırsatını kaçırmak istemeyeceği tahmin ediliyor. O yüzden yorumcular referandumun sonucunun bağımsızlık yönünde çıkabileceği tahmininde bulunuyorlar. Böyle bir sonucun ise sadece Sudan’ı değil bütün bir Afrika’yı etkileyebileceği düşünülüyor.
Burada zihinlere takılan soru şu: “Acaba Güney’deki ayrılıkçıların silahlarını bırakmaları için referandum şartını kabul eden Hartum yönetimi anlaşmanın şartlarına bağlı kalarak sonucu belli bir referandumu gerçekleştirir mi yoksa siyasi birtakım gerekçeleri kullanarak önünü kapatır mı?”
El-Beşir’in seçim sonrasında yaptığı açıklamalarda anlaşmaya bağlı kalacağını ve referandumu gerçekleştireceğini dile getirdiği bildirildi. Siyasi şartlar da bunu gerektiriyor. Çünkü referandumu gerçekleştirmemesi ayrılıkçı hareketin yeniden silaha sarılması ve bugün Darfur meselesinden dolayı zaten başı ağrıyan Hartum’un Güney yarasının yeniden kanamaya başlaması sonucunu doğuracaktır.
Bu durumda Güney’de geniş tabanlı kitlesel desteğe sahip Sudan Halk Kurtuluş Cephesi’yle pazarlık yaparak, ayrılma yerine federal yapıya benzer bir ittifakla tek devlet halinde devam etmeye ikna için çalışacaktır. Ama bunda ne derece başarılı olabileceğini bilmiyoruz.
Güney bölgesi Sudan açısından birçok yönden önem arz ediyor. Bunların başında bölgenin sahip olduğu petrol rezervleri zikrediliyor. Bu rezervler iktisadi açıdan büyük önem taşımakla birlikte oranın statüsünün Darfur’un durumunu da ciddi şekilde etkileyeceği tahmin ediliyor. Sudan’ın iktisadi ve coğrafi yönden küçülmesi dış güçlerin baskılarının biraz daha etkili olmasına imkân sağlayabilir. Dolayısıyla Güney halkının referandumda vereceği karar Sudan’ın siyasi hesaplarını da ciddi şekilde etkileyecektir.
11 Nisan seçimlerinden çıkan sonuçlarda el-Beşir başkanlığı yeniden kazanmış olmakla birlikte sonuçlar ülkenin zor bir merhaleye girdiğini de gösteriyor.