Türkiye’de bir “cumhur” var, bir de “cumhuriyetçi”ler!
Cumhur bildiğiniz halk. Eski türkçede “kara budun” denilen geniş kitle, yani “avam”.
“Cumhur”, yani “halk” cumhuriyetin sebebi, gerekçesi, öznesi. Görünüşte cumhuriyet onun için ilan edildi. Saltanattan o yüzden vazgeçildi...
Cumhuriyet, “halk idaresi”... Halk kendini yönetecek!
Cumhuriyet kurulduktan sonra halk kendini yönetti mi peki? Kendi seçimini yaptı mı?
1946’ya kadar Türkiye’yi seçimsiz cumhuriyetçiler yönetti. Onlar cumhuriyeti cumhur için değil, kendileri için ilan ettiler.
Cumhuriyetin ilanına değil halkın katılmasını, kendi seçtikleri vekillerin katılmasını bile uygun bulmadılar. Beş altı kişilik bir grup sofrada otururken, “yarın cumhuriyet ilan edeceğiz” denildi!
Cumhuriyetçilerin cumhuriyeti, çok partili hayata geçtikten sonra cumhurun cumhuriyeti olabilirdi.
Buna izin verilmedi. Cumhuriyetçiler yönetim haklarını siyaset dışı alanlarda kullanmaya devam ettiler. Onlar cumhuriyetin sahibi idi, seçimle iş başına gelenler, güvenilmez emanetçiler!
1960 darbesi tam bir “cumhuriyetçi darbe” idi.
Cumhurun tek hakkı, seçme hakkı Anayasa ile kısıtlandı. Hakimiyet kayıtsız şartsız milletin olmaktan çıkarıldı, kayıtlı kuyutlu bürokrasinin oldu. Silahlı bürokrasinin, kalemli bürokrasinin, cübbeli bürokrasinin...
Onlar hep cumhuriyetçi oldular.
Cumhurun ensesinde boza pişirdiler.
İkinci cumhuriyetçi darbe 1980 darbesidir.
Bu darbeden sonra da cumhur değil cumhuriyetçiler kazandı. Millet hakimiyeti prensibi daha da aşındırıldı. Anayasa Mahkemesi, HSYK, MGK gibi kurumlarla bu pekiştirildi.
Cumhuriyetçilerin son hamlesi 28 şubattı.
28 Şubatta cumhura alenen dendi ki, “cumhuriyetten uzak dur”!
“Onu kendi idaren yapmaya kalkışma.”
“Sen cumhuriyeti ne sanıyorsun. Onu biz kurduk. O cumhurun değil cumhuriyetçilerin cumhuriyeti! Bizim cumhuriyetimiz.”
“Yönetmek bizim hakkımız. Kuralları o yüzden biz koyarız. Kamusal alanımızda farklılık istemeyiz, görünürlük istemeyiz.”
“Bizim gibi giyineceksin! Bizim gibi içeceksin! Sen kendini ne sanıyorsun? Haddini bil!”
Cumhur, cumhuriyetçileri giderek daha fazla dinlememeye başladı. Cumhuriyete sahip çıktı. Kendisi olarak bütün mekanlarda görünürleşmeye başladı.
Bütün mesele bu: Cumhur cumhuriyetin sahibi olmaya yürüdü. Cumhuriyetin cumhurun idaresi olmasına az kaldı.
Cumhuriyetçilere, cumhuriyet tacirlerine alan kalmadı.
Kızgınlık bundan! Hiddet bu yüzden! Şiddet bu sebeple!