Oruç İbadetinin Meşru Kılınmasındaki Hikmetler

Oruç ibadetinin temel hedefi: İnsanları, ALLAH Teâlâ'nın emirlerini tutmak ve yasaklarından sakınmaktan ibaret bulunan takvaya eriştirmektir. Çünkü oruçtan hasıl olan itaat sebebiyle, ALLAH Teâlâ'nın çizdiği hak yolda mü'minin dosdoğru gitmesi sağlanır. Bu, bizzat oruç ayet-i kerimesinde:

"Ey iman edenler! Oruç tutmak, sizden önceki ümmetler üzerine yazılıp farz kılındığı gibi sizin üzerinize de yazılıp farz kılındı. Bu, öteden beri uygulanan ilâhi bir kanundur. Ta ki oruç sebebiyle günahlardan sakınmanızı, müttekî olmanızı ümid edebilesiniz. Oruç sayesinde nefsinize ve şehvetlerinize hâkim olma alışkanlığını elde ederek günahlardan, tehlikelerden sakınıp takva mertebesine erebilesiniz."13 şeklinde ifade edilmektedir.

Bu ayet-i kerimelerden anlaşılıyor ki: Bütün ibadetlere ve bilhassa oruca devam, sahibine takva yani ALLAH Teâlâ korkusu, ALLAH Teâlâ saygısı kazandırır. O halde ibadetsiz kişilerden takva beklenemez. Zira takva, ibadetin mahsulüdür. Takvayı kazandıramayan oruç ve diğer ibadetler ALLAH Teâlâ katında makbul değildir.

Orucun farz olmasının şartları

Bir kimseye Ramazan orucunun farz olmasının şartları şunlardır:

1- Müslüman olmak. Kâfirler herşeyden önce iman ile mükelleftirler.

2- Akıllı olmak. Oruç, delilere farz değildir. Bir delinin deliliği sürdükçe kendisine oruç farz olmaz Meselâ Ramazan ayının ilk on gününde deliren birisi, on günün sonunda normale dönse, geri kalan günlerde oruç tutmakla mükellef olacağı gibi geçen günleri kaza etmekle de mükellef tutulur. Fakat Ramazan ayının tamamını deli olarak geçirip Bayram ve Bayram'dan sonraki günlerde normale dönen kimse Ramazan orucunu kaza etmez. Baygınlar, komada olanlar ve bitkisel hayata girenler deli gibidirler. Ramazandan önce komaya veya bitkisel hayata giren hastalar, Ramazanı bu şekilde geçirip ancak Ramazan'dan sonra ayıldıklarında, o Ramazan orucunu kaza etmezler.

3- Erginlik, buluğ çağına ermek. Erginlik çağına ulaşmayan çocuklara oruç farz değildir. Fakat onları da güçleri ölçüsünde yavaş yavaş oruca alıştırmak, heveslendirmek lâzımdır.

4- Kâfirler diyarında yeni Müslüman olmuş olan kimsenin orucun farz olduğunu bilmesi.

Orucun edasının farz olmasının şartları

Bir kimseye, Ramazan orucunun edasının farz olmasının şartları:

1- Sıhhatli olmak. Hasta olanlara da oruç farzdır. Fakat hastalıkları oruç tutmalarına mani ise, iyileştikten sonra gününe gün kaza ederler.

2- Kadınlar hayız yani aybaşı, adet veya nifas yani loğusa halinde olmamalıdırlar. Bu halde olan kadınlar oruç tutamaz, namaz da kılamaz. Temizlendikten sonra sadece oruçlarını kaza ederler, namazlarını kaza etmezler.

3- Mukîm olmak. Ramazan ayında seferî olan kimselere de oruç farzdır. Fakat Ramazanda her halükârda oruç tutmaları gerekmez. İmkân bulurlarsa tutarlar, bulamazlarsa Ramazandan sonra kaza ederler.