Değerli okuyucularım, öncelikle Kurban Bayramınızı en içten dileklerimle kutluyor, bayramınızın ve günlerinizin mutlu, huzurlu geçmesi duasıyla yazıma başlıyorum.

Hepimizin çevresinde şu sözleri velilerden duyarız; “Oğlum / kızım çok geç öğreniyor, öğrendiğini çabuk unutuyor, dikkatini derse veremiyor, çalıştığı halde sınavlardan zayıf not alıyor.” İşte bu sözler, öğrencide öğrenme güçlüğünden şüphelenmemiz gerektiğini bize bildirir nitelikte sözlerdir.

Öğrenme güçlüğü; kişinin yaşı, zeka düzeyi ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda, okuma, matematik ve yazılı anlatımının beklenenin önemli ölçüde altında olması durumudur. Bu bozukluk; okuma, matematik veya yazılı anlatım bozukluğu olmak üzere üçe ayrılmıştır.

Öğrenme yetersizliği olan çocukların gösterdiği tipik davranışlar şöyledir: İçgüdüsel hareket, dikkat dağınıklığı, dikkat süresinin kısalığı, yönergeleri izleyememe, aşırı hareketlilik veya durgunluk, aynı işi tekrarlama, genel beceriksizlik, sağ veya sol elin belirsizliği, diğer çocuklarla anlaşmazlıklardır. Her öğrenme yetersizliği gösteren çocukta bu sayılan özelliklerin hepsi görülmeyebilir.

Şimdi de bu tipik davranışları kısaca örneklerle açıklamak isterim.

İçgüdüsel hareket: Okul öncesi çocukları genelde sonucun ne olacağını düşünmeden ani tepkilerde bulunurlar. Planlamada tehlikeyi görmezlik, umursamazlık, kararlarda zayıflık genellikle bu çocukların özelliklerindendir. Okul öncesi eğitim kurumunda eğitim gören bir öğrencinin merakı, kendini zor durumlara sokabilir. Örneğin yakınında bulunan bir oyuncağı almak için arkadaşlarının bloklarla yaptığı şekillere vurarak onları yıkabilir

Dikkat dağınıklığı: Okul öncesi eğitim çocukları yaptıkları işe dikkat etmeleri gerektiği halde önemli olmayan bir görüntü veya söz, onların dikkatini dağıtır ve onlar dikkatini tekrar asıl işleri üzerinde toplayamazlar. Örneğin, Aslı okulda, gördüğü her şeye bakıyordu ve onun dikkatini her şey kolaylıkla çekiyordu. Eğer bir arkadaşı kalemini düşürse o hemen yapmakta olduğu işini bırakarak o ses yapan eşyayı bulmaya çalışıyordu. Dışarıdan geçen bir araba sesini dinlemek için okuduğu cümleyi ortasında kesiyordu.

Dikkat süresi kısa olan okul öncesi çocukları, bir iş veya faaliyet üzerinde aynı yaştaki diğer çocuklar kadar uzun süre dikkatlerini devam ettiremezler. Sık sık bir faaliyetten diğerine geçerler ve hiçbirinden de doyum sağlamış gibi görünmezler. Çok kere işi yarım bırakırlar ve sık sık gündüz uykusuna dalarlar.

Talimatları izlemede beceriksizlik: Öğrenme yetersizliği olan bazı çocuklar, talimatı dinlerler ve aynı yaştaki diğer çocuklar gibi istenileni yaparlar. Bazen de ne söylendiğini anlamayabilirler. Diğer taraftan bazı çocukların hafızası, su tutmaz sepet gibidir. Bu çocuklar söyleneni çok iyi anlayabilirler ama hemen unuturlar. İşte Dilara’nın hafızası da böyledir; Dilara okulda çoğu kez talimatları unutur görünmektedir. Bir şey almak için başka bir odaya gönderildiğinde o şeyi almadan gelir ve ne alacağını sorar. Aynı zamanda kendine söylenen karışık yönergelerin sırasını unutur ve yerine getiremez.

Heyecansal rahatsızlık (Aşırı hareketlilik): Aşırı derecede hareketli olan okul öncesi çocukları akranlarına göre genelde etrafta daha çok dolaşırlar ve daha çok konuşurlar. Bu çocuklar en basit bir konu üzerinde bile dikkatini toplayamaz. Böyle bir çocuk yürüyen radar gibidir. Bu çocuklar için önemli olmayan konu veya sesleri bir tarafa atmak mümkün değildir.

Durgunluk: Durgun olan bir çocuk ekseriyetle uykulu, tembel ve ağır hareket eden bir görünüm içindedir. Örneğin, Ali isteksiz, canı sıkılmış bir çocuk görünümündedir. O, tüm fiziki faaliyetlerde çok yavaştır. Ceketini yerine asma bile onun için büyük bir iştir. Müzik ve eğlence saatinde hiçbir faaliyete katılmaz. Herkes dans edip eğlenirken, o koltuğuna adeta yığılmış, gözlerini havaya dikmiş dalmış bir vaziyetdedir.

Tekrarlama: Tekrarcı çocuklar, yapmaya başladıkları işi tekrar tekrar yaparlar ve aynı işi yapmaktan kendilerini alıkoyamazlar. Yapmakta oldukları işin bitip bitmediğini bilemedikleri için sık sık bozarlar. Onları öğretmeninin durdurması gerekir.

Genel beceriksizlik: Bu özelliğe sahip çocuklar, diğer yaşıtlarına göre daha hantal ve kabadırlar. Bunların hem kaba hem de ince hareket becerilerinde zorlukları olabilir. Bu çocuklar sık sık eşyalara ve insanlara çarpabilir ve eşyaları devirebilirler.

Öğrenme bozukluğu olan ilkokul dönemi çocukları da okurken harf atlama, hece veya kelime atlama gibi hataları sıklıkla yaparlar. Kelimeleri başka bir kelimeye benzetebilirler. Yazılı anlatım bozukluğu olan çocukların ise, dikte edilen bir paragrafı nasıl yazdıkları incelenmelidir. Çocuğun zeka düzeyine göre çok yüksek oranda yanlış yazma, ters yazma veya harf atlama bulunması da tanı koymak için çok önemlidir.

Bu çocuklara teşhis koyarken, zeka-dikkat ve nöropsikolojik testlerin mutlaka çocuğa uygulanması ve çıkan sonuçlaara göre tedavi planı çizilmesi önemlidir.

Çocuklarımızın kolay öğrenebilmesi duasıyla Allah’a emanet olunuz.

(*) PSİKOLOJİK DANIŞMAN-PSİKOTERAPİST

DNŞ TEL: 0 212 503 79 95-0506 401 79 91