Değerli okuyucularım günümüzde stresli olmamak mümkün değil... Stresli insan sayısı her geçen gün çığ gibi artıyor... Stresle başa çıkabilmek için en önemli adım; stres belirtilerinin neler olduğunu öğrenmektir. Böylece stres büyümeden kontrol altına alınabilir. Stres belirtileri fiziksel, duygusal, zihinsel ve davranışsal olarak 4’e ayrılmaktadır.

Stresin fiziksel belirtileri:

Baskı altında olduğunuz zaman baş ağrılarınızın sıklığı ve şiddeti artar. Özellikle başta, ensede, sırtta ve omuzlarda kas sertleşmesi stresin erken uyarı işaretidir. Bozuk bir mide, hazımsızlık ya da ülser başlangıcı gibi sindirim sistemi sorunları stresi iyi yönetemediğinizi gösterir. Kuru bir cilt ile lekeler ve kızarıklıklar da stresin fiziksel belirtilerindendir. Kalp çarpıntıları ve kalp ağrısı da stresle bağlantılıdır.

Stresin duygusal belirtileri:

Kolayca sinirlenme ve öfkelenmek kendinizi baskı altında hissettiğinizin belirtisidir. Hayata bakış açınızı etkileyen stresin doğal bir sonucu da depresyon ve genel bir isteksizliktir. Üzerinizdeki baskı, onu karşılayabilme kapasitenizden daha fazla ise kontrolü kaybettiğinizi düşünürsünüz, böylece kendinize güveniniz azalır. Heyecanınızı kaybettiyseniz ve kendinizi güçsüz hissediyorsanız, üzerinizde çok fazla baskı var demektir. Bu baskıları karşılayamamak bazen insanın her şeye karşı düşman olması sonucunu doğurur.

Stresin zihinsel belirtileri: 

Stres hafızaya da olumsuz etki yapar. Genel olarak hatırlamanız gereken olayları, kişileri ve yerleri unuttuğunuzu fark edersiniz. Karşınıza çıkan en basit konularda bile karar alamama stres belirtisidir. Konsantrasyon bozukluğu, genellikle kafanızda bir sorunun olduğunu gösterir. Ayrıca stres, doğru karar verme yeteneğinizi etkiler, yanlış karar almanıza, hata yapmanıza sebep olur. Kendiniz ve durumunuz hakkında sürekli olumsuz düşünmek, baskıları karşılayamadığınızın belirtisidir.

  Stresin davranışsal belirtileri:

İster uykusuzluk, ister çok uyumak isteği uyku düzenindeki bir bozukluktur. Stres altında olduğunuzun en kesin işaretidir. Her zamankinden çok sigara içmek, genellikle strese kısa dönemde çözüm bulma arayışıdır. Dostlarınızı, ailenizi görmek istememeniz, baskıya dayanamadığınızın göstergesidir. Rahatlayamıyor ve sürekli hareket ediyorsanız streslisiniz demektir. Cinsel faaliyetlerde durgunluk da stresin belirtisidir. Sıkıntılarınız artmıştır ve eşinizden uzaklaşmışsınız demektir.

  Stresin sosyal belirtileri:

İnsanlara karşı güvensizlik duyuyorsanız, başkalarını suçluyorsanız, verilmiş randevularınıza gitmiyor ya da çok kısa zaman kala iptal ediyorsanız, insanlara hata bulmaya çalışıyor ve onları sözlerinizle rencide ediyorsanız stres altındasınız demektir. Ayrıca insanlara karşı sürekli kendinizi savunuyorsanız, birçok kişiyle küs iseniz ve onlarla konuşmuyorsanız stres sizi esiri altına almış demektir. Değerli okuyucular, en basit soğuk algınlığı ve grip gibi hastalıklar bile stresle ilgilidir. Kişiler virüsü her zaman alabilir ancak normal koşullarda, bağışıklık sistemi harekete geçerek, vücudu virüslere karşı korur. Kişinin yaşadığı stres ve kaygılar, onun bağışıklık sistemini çökertirler. 1995 yılında yayınlana bir rapora göre, tıp doktorlarına yapılan şikayetlerin %75’inin psikolojik kökenli olduğu ortaya çıkmıştır.

Strese yatkın kişilik tiperinden birincisi olan; A tipi davranış biçimine sahip insanlar çok hareketilidirler. Başkalarını dinlemekten hoşlanmazlar, sözünü keserler, konuşmayı kendileri tamamlarlar. Cümleleri arasında güçlü nefes aralıkları bulunur. Kendileri için yüksek beklentiler ve idealler geliştirirler. İdeallerinin olmaması durumunda hayal kırıklığına uğrarlar. Daha çok eyleme yönelik insanlardır. Bu kişiler kendisi ve başkalarıyla sürekli yarış içindedir. Bunu zaptetmek için çaba göstermelerine karşın, öfke ve düşmanlık davranışları kolayca çıkabilir. Acelecidir, sabırsızdırlar. Devamlı olarak daralan bir zamanda her an daha fazlasına ulaşmanın çabası içindedirler. Bu tip kişiliğe sahip insanlar benmerkezcidirler. Aynı anda birden çok işe girişirler, bu yüzden enerjileri dağılır. Başkalarını bekletir, kendileri bekletilmekten hoşlanmazlar.

B tipi davranış biçimindeki insanlar daha yumuşakbaşlıdır. Başkalarıyla kolay iletişim kurarlar, planlı programlı çalışırlar. Başladıkları işi sonlandırmadan başka işe girişmezler. Sabırlı ve hoşgörülüdürler. Sakin ve yavaş bir ses tonuyla konuşurlar. Başkalarını dinlemeye anlamaya çalışırlar. Yaşamdaki küçük şeylerden zevk alırlar, yaşamı severler. Yarışmak, üstün olmak gibi özellikleri yoktur. Yaşamda gel-gitlerin olabileceğini bilirler. Değiştirebileceklerini değiştirirler, değiştiremeyeceklerini de kabul ederler. Zaman zaman yavaşlayarak varolmaya başlayabilirler.

Stresle başa çıkabilmenin en önemli yolu kişinin Yüce Yaradan’a sığınıp O’na kulluk etmesi ve şükretmesi, O’na dua etmesinden geçer. Ayrıca bunun dışında iyi, güvendiğiniz arkadaşlarınızla sorunlarınızı paylaşın. Bize şer, kötü gibi görünen bir olayın ardında bir hayır olduğunu unutmayın. Nitekim Kur’an’da şöyle buyurulmaktadır;

“Bir şey hoşunuza gitmediği halde sizin için hayırlı olabilir. Bir şey de hoşunuza gittiği halde sizin için kötü olabilir. Allah bilir, siz bilmezsiniz.”(Bakara Suresi, 216.ayet) Bu yüzden başına şer gelse de bil ki Allah senin hakkında bir hüküm içinde. O’ndan ne gelirse gelsin bırak, eyvallah de... Bunu tam olarak hissederek söyle... Ve sonra arkasını düşünme. Allah’tan zarar gelmez. O’na bıraktıktan sonra göreceksin, zamanın akışında karşına gelecek her ne ise seni huzurlu kılacaktır. Güzel düşünün ve güzel görün, böylece hayattan lezzet alın. Sizi çok kızdıran kişileri affedin, onlara kin beslemeyin. Bilin ki o insan size kötülük yaparken, sizin amel defterinizdeki bazı günahlarınızı, kendi amel defterine geçirme zerafetinde bulunuyor olmaktadır. Böyle düşününce insan kime kızabilir veya kin besleyebilir?

Uykunuza, beslenmenize ve diyetinize dikkat edin. Düzenli nefes almayı desteklemek için gevşeme tekniklerini uygulayın. Düzenli spor yapın ve insanlara iyilik yapın. Bakın o zaman kendinizi ne kadar iyi hissedeceksiniz.

Stresle başa çıkamıyorsanız bireysel veya grup psikoterapisi desteği alın. Stressiz, sağlıklı günler duasıyla Allah’a emanet olun.

Not: Değerli okuyucularım yazılarıma, bu yazıyla birlikte ara veriyorum. Ekim ayında yepyeni yazılarla görüşmek üzere tüm okuyucularımın Ramazan Bayramı’nı kutluyor, hayırlı mutlu tatiller diliyorum.

DNŞ TEL: 0 212 503 79 95-0 506 401 79 91