Ergenlikte depresyon
Hale 16 yaşında, lise 1.sınıf öğrencisi. Kendisinden iki yaş büyük olan ve üniversitede öğrenim gören bir abisi var. Annesi diş hekimi, babası muhasebeci. Yaklaşık bir yıl önce başlayan; hayattan zevk almama, karamsarlık, sıkıntılı ve kaygılı olma hali ile kollarını kesme ve kafasını duvara vurma şeklinde kendine yönelik zarar verici davranışları olan Hale, bir kez intihar girişiminde bulunmuştur. Yaşadıklarına ilişkin yorumu; “Bu hayat bana yük geliyor, artık yaşamanın bir anlamı yok” şeklindedir. Hale’nin annesiyle ilişkisi oldukça karmaşık nitelik taşımakta, sıklıkla annesi ile tartışan, kavga eden danışanım, gene de pek çok şeyi annesi ile paylaştığını ifade etmektedir. Hale’nin babası da depresif, eşiyle mutlu olamayan ve her şeye hemen sinirlenen bir beydi. Hatta uzun bir dönem ilaç tedavisi görmüştü. İşiyle ilgili ciddi problemleri vardı. İşindeki sıkıntılarından dolayı kızına zaman ayıramıyordu. Kişilik olarak da soğuk, mesafeli, sevdiğini belli edemeyen birisiydi. Hale ile yapılan terapi seanslarında, babasından ilgi ve sevgi göremediğini, bu yüzden her şeyi annesinden beklediğini anlattı. Annesinin de, yoğun çalıştığı ve mesleki seminerlere, kurslara devam ettiği için kendisine yeterli zamanı ayıramadığından şikayetçiydi.
Hale’ye yapılan “Rorschach testi” sonuçlarına göre bulunan sonuçlar şöyle idi; Yıkıcı dürtülerin yoğun şekilde konulduğu kartlarda, yanıtların sürekli olarak “ölüm dürtüsü” etrafında döndüğü dikkati çekmekteydi. Yanıtlarda saldırgan nitelikli hareket yanıtları, danışanın kendine yönelik zarar verme davranışlarını da açıklar özellikteydi. Verdiği yanıtlarda yoğun kaygı, sıkıntı ve yetersizlik duyguları yaşadığı anlaşılan danışanın bu duygularla baş edemediği ve bunun sonucunda saldırgan dürtülerin ve ölüm dürtüsüne ait yanıtların ortaya çıktığı görülmekteydi... Değerli okuyucularım, ergenlik dönemi risklerle doludur. Yaptıkları ve yapacakları ile dünyada ben de varım diyerek meydan okumaya çalışan ergen için riske girmek hiç de zor değildir. Bu devrede genç ailesinden çok arkadaşlarıyla beraber olmak ister. Bu yüzden gencin kimlerle, nasıl kişilerle arkadaşlık kurduğunu takip etmek gereklidir. Anne–baba da ergene her zaman yanında olduğunu ve onu çok sevdiğini hissettirmelidir.
Depresyon yaşayan genç, üzgün ve içine kapanık olmak yerine, daha alıngan, asabi ve agresif olabilir. Bu genç size artık mutlu olmadığını söyleyebilir ama büyük olasılıkla üzgün olduğunu söylemez. Bunu size davranışları söyleyecektir. Depresyonda görülen davranış sorunlarının içinde yaramazlık veya söz dinlememe, aşırı risk alma veya kendine zarar veren, çoğunlukla kazalara ve olası intiharlara sebep olan davranışlar yer almaktadır. Sosyal geri çekilme sıkça görülür ve genç kendini ailesinden, arkadaşlarından veya her ikisinden de soyutlayabilir. Zamanının çoğunu odasında, televizyon önünde veya bilgisayar başında tek başına geçirebilir. Sıkıntılı olan gencin okul performansı düşer; sadece konsantre olmakta çektiği zorluk değil, derslere olan ilgisini yitirmesi de buna neden olur. Okul performansındaki düşüş depresyonun ilk işaretlerinden biridir. Genç daha kendini üzgün ve bitkin hissetmeden notları düşebilir, ödevlerini düzensiz ve yarım verebilir veya derslerle “başa çıkmamaktan” şikayet edebilir. Depresyonun fiziksel semptomları içinde düşük enerji düzeyi, bitkinlik, uykusuzluk, iştah değişimi, baş–mide ağrıları ve kronik ağrılar gibi çeşitli rahatsızlıklar bulunur.
Depresyon yaşayan genç çözümü intihar etmekte bulabilir. “Psikanaliz” ergenlikte intihar girişimini şöyle açıklar; Ergenliğin uğraşı bedeni sahiplenmedir. Bedene sahip çıkmak demek, yeni bedenin zihinsel bir tasarımına sahip olmak demektir. Düşüncede yeni bedene ait yeni bir tasarım oluşturmak. Çocuksu beden tasarımı yerini, erişkin beden tasarımına bırakmalıdır. Çocukken kız ya da erkek olmanın farkı penisin olması ya da olmaması iken ergenlikte erkek -kadın farklıdır. Dünya, bir penisin varlığı ya da yokluğu değil artık kadın ve erkeklerin hepsinin de bir şekilde eksik olduğu bakış açısına sahip olmak demektir. Ve bunun kanıtı da bedenidir. Ancak bedenleri artık geri dönülmez olmuştur. Ergenler bedensel değişikliği reddettiklerinde beden ergenin tüm kinini üstüne çekmektedir ve intihar girişimleri de bu nefretin tanığıdır. İntihar girişimleri bedene saldırıdır.
Ergenlik döneminde zaman zaman gençler yalnız kalmayı tercih ederler. Sık sık yalnız kalmak isteyecek olan çocuğunuza anlayış göstermelisiniz ancak onun yalnız kaldığında çok üzüntülü olduğunu gözlemlemişseniz mutlaka onu bir psikoloğa yönlendirmeniz gerekecektir.
Psikoloğun yaptığı psikolojik testler sonucunda, gencin bilinçaltında ne tür kaygı, duygu, korku ve düşünce yaşadığı ortaya çıkacaktır. Böylece aileye genç hakkında bilgi verilip anne-baba çocuğunu daha iyi tanımış olacaktır. Ayrıca anne-baba olarak ergene karşı açık olunmalı ve istek ve beklentilerinizi açıkça ifade etmelisiniz. Yıldırma, korkutma ve sindirme yoluyla ergenin davranışlarını kontrol altına almamalısınız. Bu, ergenin sizden gizlice bir şeyler yapmaya teşvik edecek ve aranızdaki güveni tamamen ortadan kaldıracaktır.
Gençlerimizi anlayabilmek ve onları koşulsuz sevebilmeniz duasıyla Allah’a emanet olunuz.
DNŞ TEL: 0 212 503 79 95-0 506 401 79 91
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.