Afrika’nın, gerek iç çatışmalar ve gerekse komşu ülkeler arasındaki anlaşmazlıklar sebebiyle bölgesel sorunları olduğu gibi tüm kıtayı etkileyen genel sorunları da var. 11. Afrika Birliği Zirvesi’nde bu sorunlar üzerinde de duruldu.
Ele alınan genel sorunların başında gıda ve su yetersizliği geliyordu. Bilindiği üzere son dönemde gıda yetersizliği tüm dünyada tartışılan ve endişe uyandıran sorunlar arasına girdi. Yapılan yorumlara göre asıl mesele ise ihtiyaç duyulan gıda maddelerinin azalmasından değil karaborsacılığın da globalleşmesi neticesinde birtakım gıda kaynakları üzerinde karanlık işler çevrilmesinden ileri geliyor. Afrika kıtası aslında gıda kaynakları yönünden kendine yetersiz değil. Ama modern sömürgeciliğin kurumları haline gelen büyük sermayeli global firmalar bu kıtadaki kaynakların birçoğunu bloke etmiş durumdalar. Dolayısıyla gıda sorunu da en fazla Afrika’yı etkiliyor.
Bu kıtada gıda sorununun etkili olmasının sebeplerinden biri de kuraklık. Kuraklık ve su kaynaklarının azalması beraberinde bir su sorunu da ortaya çıkarmış durumda.
Afrika Birliği Zirvesi’nde her ikisi de tartışıldı ama sorunların üzerine gidilmesi için çözüm sayılabilecek nitelikte formüller ortaya konabilmiş değil. Modern sömürgeciliğin mafya çeteleri olarak çalışan büyük sermaye kuruluşlarının piyasaları kuşatma politikalarının üzerine gidilmediği takdirde etkin bir çözüm formülü üretilmesi de pek mümkün görünmüyor.
üzerinde durulan konulardan biri de insan ticaretiydi. Görünüşte köle ticareti ve insanların parayla alınıp satılması yasaktır. İnsan ticaretinin engellenmesi için uluslar arası hukuktan ve bu hukuku uygulamakla görevli uluslar arası kurumlardan yararlanıldığı söyleniyor. Ama insan ticareti yine bir şekilde devam ediyor. Bu sadece Afrika kıtasına has da değil. Ama bu kıtada diğer bölgelere nispetle daha yaygın.
üzerinde durulan sorunlardan biri de işsizlikti. İnsan ticaretinin Afrika’da bu derece etkili olmasının arkasında duran en önemli etkenlerden biri de işsizlik sorunudur.
Ele alınan en önemli sorunlardan biri de salgın hastalıklardı. AIDS başta olmak üzere birtakım salgın hastalıklar Afrika’daki bazı ülkelerin en önemli problemleri arasında yer alıyor. Bazı ülkelerde bu hastalıklar yüzünden yaş ortalaması 45’e kadar düştü. Oysa o ülkelerde yaş ortalaması yakın zamana kadar 65 civarındaydı. Avrupa’da yaş ortalamasının yükselmesi sebebiyle emeklilik yaşı yükseltilirken Afrika’da yaş ortalaması düşüyor. çocuk ölümlerinde büyük oranda artış gözleniyor.
Bu sorunların çözümüyle ilgili muhtelif projeler üzerinde duruldu. Ancak projelerin uygulamaya geçirilmesinde başarılı olunsa bile köklü çözümler getirmesi pek mümkün görünmüyor. Ayrıca bazı formüller de sadece tavsiyelerden ibaret kaldı.
Sömürgeci güçlerin Afrika üzerindeki sinsi oyunları ve baskı politikaları sona ermiş değil. Afrika Birliği’nin bir güç ittifakına dönüştürülmesinin engellenmesinde de bu baskı politikaları birinci etkendir. Bir güç ittifakının ortaya çıkarılamaması sebebiyle çözüm formüllerinin pratiğe dönüştürülmesinde ve yakın takibe alınmasında yeterince başarılı olunamıyor.
Afrika’nın genel sorunları hakkında bu özet bilgileri verdikten sonra bir önceki yazımızda da vurguladığımız üzere Moritanya’da son günlerde yaşanan siyasi krizden kısaca söz etmek istiyoruz.
Bu ülkede muhalefet sadece iki aylık geçmişe sahip olan, Yahya Veled el-Vâkıf başkanlığındaki hükümet aleyhine gensoru vereceğini duyurdu. Bunun için 95 üyeli parlamentoda en az 32 üyenin talepte bulunması, oylamada da en az 48 üyenin hükümet aleyhine oy kullanması gerekiyordu. Muhalefet 39 kişiyi toplayıp gensoru vereceğini bildirince cumhurbaşkanı Sidi Muhammed Veled eş-Şeyh Abdullah parlamentoyu dağıtabileceği tehdidinde bulundu. Bu, parlamento üyelerinin tepkisine yol açtı. Meclis başkanı da gensoru işini geciktirmek amacıyla oturumu erteledi. Bu arada hükümet kendi isteğiyle istifa etti ve cumhurbaşkanı yine Yahya Veled el-Vâkıf’ı yeni hükümeti kurmakla görevlendirdi. Böyle bir siyasi oyun muhalefeti kızdırdı ve anlaşıldığı kadarıyla kriz çözülmüş değil biraz daha derinleştirilmiş oldu. Şimdilik bu bilgileri aktarmakla yetinelim, inşallah daha sonra gelişmelerin genel bir değerlendirmesini yapmaya çalışırız.
Moritanya’da Muaviye Veled et-Tayi’ sultasına son verilmesi ve ardından genel seçimler gerçekleştirilmesi suretiyle sivil yönetime geçilmesi süreci hakkında sizi bilgilendirecek yazılarımızı Web sitemizde (www.vahdet.com.tr) bulabilirsiniz.