Az-çok kazanmaya gücü olan her müslüman için dilenmek haramdır. Bir müslüman, yüksek himmet sahibi bulunur, onun ruhu, dilenciliğe tenezzül etmez.

Enes b. Mâlik (R.A) den rivayete göre Ensar’dan bir adam Hz.Peygamber (S.A.V.) efendimize dilenmeye geldi. Bunun üzerine Hz.Peygamber (S.A.V.) efendimiz:

“Evinde hiç bir şeyin yok mu?” diye sordu. Adam:

- Hayır, bir şeyim yok ancak bir çul var ki, bir kısmını giyiyor, diğer kısmını da altımıza seriyoruz. Bir de su içtiğimiz bir bardak var, dedi. Hz.Peygamber (S.A.V.) efendimiz:

“Onları bana getir.” buyurdu. Adam da getirdi. Resûlullah (S.A.V.) efendimiz onları eline aldı ve:

“Bunları kim satın alır?” buyurdu. Bir adam:

- Ben onları bir dirheme alırım, dedi. Hz.Peygamber (S.A.V.) efendimiz iki veya üç defa:

“Kim bir dirhemden fazla verir?” buyurdu. Bir başka adam:

- Onları ben iki dirheme alırım, dedi. Bunun üzerine Hz.Peygamber (S.A.V.) efendimiz o adama verdi ve iki dirhemi aldı. Ensârî’ye verdi ve şöyle buyurdu:

“Birisiyle yiyecek satın al da ailene götür ver. Diğer dirhem ile de bir keser satın alıp bana getir.” Ensârî keseri getirdi. Resûlullah (S.A.V.) efendimiz ona eliyle bir sap takdı ve Ensârî’ye buyurdu ki:

“Git, odun topla ve sat. Seni on beş güne kadar görmeyeyim.”

Adam gitti odun toplayıp sattı. On beş gün sonra on dirhem biriktirmiş olarak geldi. Onun bir kısmı ile elbise, bir kısmı ile de yiyecek satın aldı. Bunun üzerine Resûlullah (S.A.V.) efendimiz:

“Bu senin için kıyamet gününde yüzünde dilencilik lekesi ile gelmenden hayırlıdır. Dilencilik ancak şu üç kişi için caiz olabilir: Şiddetli fakirlik çeken, çok ağır bir borç altında bulunan, can yakıcı kan diyetini ödemeyi yüklenen.” buyurdu.

Demekki, başkan ve buna benzer yetkililer, maiyetlerinde bulunanlara çalışarak kazanmayı teşvik etmeleri ve yol göstermeleri, mesela dilenene balık vermeleri değil, balık tutmasını öğretmeleri gerekir.

Bu hadis-i şerif ayrıca artırma usulüyle satışın caiz olduğunu, dilenciliğin, hem dünya hem de âhiret açısından kötülendiğini ifade etmekle birlikte, fukaralık probleminin çözümünde en müessir, en muteber yolu da göstermiştir: En zaruri eşyalardan bile olsa ucuz-pahalı satıp basit bir sermaye teşkil edip, bu parayı meşru olan bir iş, bir ticarete sermaye yapmak. Bu tarzda hiçbir kimseye minnet mevcut değildir. Kişi ailesi içerisinde daha sade, maddî teçhizattan daha mahrum bir vaziyette yaşayabilir. Başkasına borç pahasına lüks hayatı Resûlullah (S.A.V.) efendimiz tavsiye etmemektedir. Zahmetli bile olsa çalışarak kazanmak, minnetli yaşamaktan pek çok evladır.

1- Ebu Davud, Zekat:26, No:1641; Tirmizî, Büyû:10, No:1218; İbn-i Mace, Ticârât:25, No:2198