Ebu Hureyre ve Ebu Saîd el-Hudrî radıyallahu anhumâ’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Bir kimse geceleyin karısını uyandırır da beraberce veya her biri kendi başına iki rekât namaz kılarlarsa, Allah’ı çok anan erkekler ve Allah’ı çok anan kadınlar arasına yazılırlar.”[1]

Açıklama:

Biz Müslümanların en çok ihmal ettiği o zaman dilimi için sahabeler şöyle derlerdi; ‘ gece olunca bayram ederdik. Havalar aydınlanınca da kalbimize hüzün çökerdi.’ Gecenin karanlığında ve nefsin ‘hadi yat’ dediği o saatlerde Allah ile buluşmak sahabelerin en çok arzuladığı anlardı.

Gece, gündüze oranla daha az olmasına rağmen pirim olarak gündüzden daha kıymetlidir. Gece yapılan bir ibadetle gündüz yapılan bir ibadetten alınan tat da aynı değerde olmaz.

Ebu Hureyre ve Ebu Saîd el-Hudrî radıyallahu anhumâ’dan rivayet edilen bu güzel hadisimiz bizlere çok güzel dersler verir. Şimdi alacağımız dersleri maddeler halinde görelim;

1.Takvada yardımlaşmak

Gece ibadetleri normal şartlarda kimsenin haberi olmadan sessizce bir köşede riyadan uzak bir şekilde kılınacak olması hasebiyle kişiye güzel bir huzur verir. Sen ve rabbin… Üçüncü kişi yok…

Fakat hadisimizde gece ibadetleri için eşinin de kaldırılması tavsiye ediliyor. Burada eş yerine başka kimseler olsaydı riya endişesi kokabilirdi. Kişi eşine kolay kolay riya yapmak istemeyeceği için sanırım bu sebepten izin verilmiş olabilir. Allah’u âlem.

Kişi ve eşinin gece namaz kılmaları hayırda yardımlaşmayı tetikleyeceği için gündüz vaktinde herhangi bir hayır işinde karşılıklı destekler çıkılır.

2. Sorumluluk erkektedir.

“Bir kimse geceleyin karısını uyandırır da…” Evin çobanı hükmünde olan erkek sorumluluk sahibidir. Bu sorumluluk sahibi olması ibadetlerde de kendisini hissettirir. Kendisi kalkar ve eşini de kaldırır.

3. Uyku namaza tercih edilmemeli. Hadisimizi dikkatli okuduğumuzda “eşiniz kalkmazsa zorlamayın” denmediğini görürüz. Gece vakti Allah’a olan sevgilerin ispat vaktidir. En değerli vakitlerdir. O vakitlerde ışığı yanan ev ne kadar da azdır:(

4. İster cemaatle ister yalnız başına kılınmasına izin verilmesi:

 “beraberce veya her biri kendi başına iki rekât namaz kılarlarsa…”

Hadisimizi dikkatli okuduğumuzda ister iki eş cemaatle isterse de ayrı ayrı kılabileceğine cevaz verildiği görürüz. Cemaatle ya da ayrı… Neden illa da cemaatle denmemiş? Bu sorumuzun cevabı elbette ki Allah’u âlem’dir ama biz yine de bu cevazdaki hikmetlere bir bakalım.

a- Hani olur da ağlayarak namaz kılmak istersiniz ve bu ağlamayı eşinizle paylaşmak istemeyebilirsiniz.
b- Siz iki rekâtı uzun kılmak istersiniz. Olur da buna eşiniz dayanamaz.
c- Siz ya da eşiniz hastadır. Birinizin hastalığı diğerinin ibadetini yavaşlatmamalı.
d- Az da olsa riya endişesi hissederseniz bunun önüne geçmek için eşinizi kaldırıp başka bir odada yalnız kılabilirsiniz.
e- Önceliğin beraberce denmesi cemaatle namaz kılmanın öneminden bahseder.

5. “…Allah’ı çok anan erkekler ve Allah’ı çok anan kadınlar arasına yazılırlar.”

Gece kılınacak iki rekâtlık bir namaz Allah’ı en çok ananlar listesine kaydettiriyorsa eğer-ki kaydettiriyor- bu namazın ve gece vaktinin değerlendirilmesi için çok güzel bir teşviktir.

Hadisimizin ravilerinden olan Ebu Hureyre bakın geceyi nasıl değerlendiriyor;

Ebu Osman en-Nehdi anlatıyor; “Ebu Hureyre’ye (r.a.) yedi gece misafir oldum. O, hanımı ve hizmetçisi geceyi üçe böler nöbetleşe ibadet ederlerdi. Gecenin üçte birinde biri namaz kılar, sonra diğerini kaldırır, kalkan kılar, ardından da O, diğerini uyandırırdı.[2]

[1] Ebu Dâvûd, Tatavvu 18, Vitir 13. Ayrıca bk. İbni Mâce, İkamet 175

[2] Zehebi, a.g.e.., II, 609.