İran’da; Amerika başta olmak üzere, Batı ile yakınlaşmaya karşı çıkanlar seslerini yükseltmeye başladılar. İslamcı muhafazakarlar; yeni politikalardan duyulan rahatsızlıklarını ABD elçiliğinin kuşatılmasının yıldönümünde eski elçilik binası önünde gerçekleştirdikleri büyük gösteride ortaya koymuşlardı.

Gizli pazarlıkların ve yeni dış politikaların; İran İslam inkılabının kuruluş felsefesi ve ruhuna aykırı olduğu ısrarla belirtilerek; Cumhurbaşkanı Ruhani ve ılımlı politikacılar uyarıldı.

Tahran’da gerçekleştirilen o miting; son yıllarda yapılan ABD karşıtı gösterilerin en büyüğü olmuştu. 

Böyle bir miting düzenlenmesinin en önemli sebebi ise; Rehberin desteği ile Cumhurbaşkanı Ruhani’nin başlattığı ilişkiler ve pazarlıklardan duyulan rahatsızlıktı. Binlerce ABD karşıtı İranlı, eski Amerikan büyükelçiliği binası önünde Amerikan bayrağı yakarak Batı ile yürütülen pazarlıkları protesto etmişti. 

Ama tartışmalar ve protestolar bu mitingle bitmedi. İran’ın yeni politikalarına destek verenlerle karşı çıkanlar arasında tehditlere varan suçlamalar ile tartışmalar gün geçtikçe artmaktadır. 

DEVRİM MUHAFIZLARININ UYARISI TAHRAN’I SARSTI

Şimdiye kadar “yeni dış politika”yı gönüllü teşekküller protesto ederken, bu sefer rejimin en muhafazakâr kanadı olan İran İslam Cumhuriyeti’nin silahlı kuvvetlerinin en büyük kolu olan İslami Devrim Muhafızları Ordusu’ndan uyarılar adı altında tehditler geldi.

Başkent Tahran bu uyarıyla sarsıldı desek yeridir. Bu uyarı İran’ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney’i bile düşündürmektedir. Çünkü kendisine bağlı olan Devrim Muhafızlarının kendisine danışmadan ve müsaade istemeden böyle bir uyarıda bulunması gerçekten çok ciddi ve açık bir tehdittir. 

İran Devrim Muhafızları Komutanı Tümgeneral Muhammed Ali Caferi’nin Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin politikalarındaki yanlışlara dikkat çekerek uyarı adı altında tehditlere varan açıklamalarının siyasi ve askeri literatürdeki karşılığının ne olduğunu doğrusu bilen yok.  

Diğer yandan; İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, yaptığı açıklamada, ülkede etkin askeri güç olan Devrim Muhafızları’nı siyasete karışmamaya çağırmıştı. Tüm bu olanlar karşısında İran’ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney’den cevap gelmemesi endişeleri artırıyor. 

İSRAİL DÜŞMAN MI, DEĞİL Mİ?

Şimon Peres’e sorulan “İran Cumhurbaşkanı ile görüşür müydünüz?” sorusuna beklenmedik bir cevap verdi: “Ben hazırım. Benim düşmanım yok. İran’ı düşman olarak görmüyoruz” şeklindeki cevabı gerçekten çok şaşırtıcı oldu. 

Ancak Tahran’dan tam tersi bir cevap geldi. İran Devrim Muhafızları ordusuna bağlı Besic birliklerinin komutanı Tuğgeneral Muhammed Rıza Nagdi, İran İslam Devrimi’nin kurucu lideri Ayetullah Humeyni’nin “İsrail, düşmandır ve yeryüzünden silinene kadar mücadelemiz sürecektir” sözlerini hatırlatarak kendine bağlı birliklerin Humeyni’nin koyduğu hedeflere bağlı olduklarını söylemesi yeni tartışmaları beraberinde getirdi. 

Tahran’da “İsrail düşman mı? Değil mi?” Sorusuna cevap aranırken
İranlı komutan, Tuğgeneral Muhammed Rıza Nagdi,  Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye meydan okurcasına  “Müslüman topraklarını işgalcilerden geri almadığımız ve Kudüs’te namaz kılmadığımız müddetçe Amerika ve Siyonistlerle mücadeleden vazgeçmeyeceğiz” şeklindeki açıklaması İran’da yetki ve hiyerarşi tartışmalarına sebep oldu.

AVRUPA PARLAMENTOSU İRAN’A HEYET GÖNDERİYOR

İran’da Amerika ve AB ile başlatılan görüşmelere taraf olanlar ile karşı tavır alanlar arasında restleşmeye varan tartışmalar devam ederken Avrupa Parlamentosu çeşitli komisyon başkanları ve üyelerden oluşan heyeti, ikili ilişkileri geliştirmek için Tahran’a gönderiyor. 

İran Parlamentosu’nu ziyaret edecek olan heyet içinde yer alacak bayanların ziyaret esnasında başlarını örtmeleri istendi. Heyetin bu karara saygı göstereceği bildirildi ve başörtüsü siparişi verildi bile…

Ancak bir diğer sorun; heyetin sivil toplum kuruluşları ile de bir araya gelme isteği… Bu görüşmelerde insan hakları ihlalleri ve idamların gündeme getirilecek olmasından İran tarafı rahatsızlık duymakta… Tartışmaların sürdüğü bir dönemde İran’ın içişlerine müdahale olarak değerlendirileceği ve yeni politikalara karşı olan tarafın eline koz verileceği endişesi var. 

Kısacası: İran’da değişim ve dönüşüm sancıları yaşanıyor. İran, yaptırımlarla sıkışan ekonomisini kurtarmak ve yeni siyasi hamleler gerçekleştirmek amacıyla rehber destekli Cumhurbaşkanı Ruhani, gerçekten çok zor durumda. 

Bir yanda Amerika öncülüğündeki Batının beklentileri diğer yandan içteki muhafazakârların sert uyarıları arasında sadece Cumhurbaşkanı Ruhani değil aynı zamanda rehber  Ayetullah Ali Hamaney de sıkışmış durumda…

İranlı siyasiler ve yetkilileri muhafazakarların “Amerika hâlâ büyük şeytan mı? İsrail düşman mı?” Sorularına net cevap vermekte zorlanıyorlar. 

Ne diyelim… İran İslam Devriminin en temel politikası ve varlık sebebi gösterilen politikaların değiştirilmesi o kadar kolay olmayacağı hesaplanmalıydı…