Recep Garip

Recep Garip

Resmin Şiiri

Resmin Şiiri

Sanatta temel olan, yeni ve kişisel bir şey söylemektir. Büyük sanatçı bununla belli olur” Tolstoy
Sanat, insanın estetik bakmasını, estetik algısının gelişmesini ve estetik bir sevincin, mutluluğun cemiyete kazandırılmasını sağlar. Güzel sanatların en belirgin, en etkili ve ruhun inkılâbında katkısı olan sanat dalı, resim sanatıdır. Ressamın her bir fırça darbesinde yeryüzünden bir rengin, dokunun, anlamın, durumun, asaletin ve tedirginliğin yer aldığını ifade etmeliyiz. Resim, var olanı, gözükeni, dokunulanı yakalamanın ötesinde bir uğraş alanıdır ki toplumsal hafızanın kaybını önleyen belgeler niteliğindedir. Resminde kendisine özgü bir dili vardır. Bu dili yakalayabilen izleyici, resimdeki şiiri ve musikiye yakalar. O dili bulamayan ne resimden, ne musikiden ve ne de şiirden yeterince keyif almaz.

Ömrümüzce didinip durduğumuz uğraşlar içinde geleceğe kalacak olan en etkili eser sanat eserleridir. Sanat eserlerinin her geçen gün daha da anlaşılmaya başlaması, kadirşinas halkın hayattaki ihtiyaçlarının yükselmesiyle ve bu duruma paralel olarak insanların kendilerine, geleceklerine ve nesillerine yaptıkları en görkemli, en kalıcı, en etkili ve en çoğul emanet güzel sanatlarda üretilen ustalık eserleridir. Yüzyıllar öncesinden beri sürüp gelen bu alanda şaheserlerin varlığı, kıymeti her geçen gün daha da artmakta ve toplum bireylerini de etkilemektedir.

Ellerinden dökülüyor renklerin kalbi
Ellerin döndürüyor şu fırıldağı
Kuşlar uçuyor, parmakların arasından
Nazlı bir süvariye benziyor bakışın
Ağrısız bir başın baharına dokunuyor gözlerin
Sanki bir yılkı atları koşuyor şu karşı yamaç
Karşısında duran, sararmış bir alevi andırır
Saçların denizleri sular
Suya keser bakışların

Sanat, ruhtan sızan bir ışıktır. Işığın düştüğü mekân, eşyanın farklılaşmasını, değişmesini sağlamakla kalmaz estetik bir hale de dönüştürür. İç sezginin, iç ameliyenin ve içyolculuğun bir uğraşı olarak doğar sanat. Bu nedenledir ki resmin renklerle var olma tutkusu, konunun kendisini var etmesiyle de ifade edilebileceği gibi sıra dışı bir yakalayışla icra edilmesini sağlamış olur. Resmin dilinde var olan şiiri arayıp bulmak izleyicinin belleğine kalmıştır. 

Her izleyici kendince bakar, her bakanın bir şeyler görmesi ondan var olan bilginin, zenginliğin, kültürün görsel bir algıyla harekete geçirilmesine bağlıdır. Yoksa sadece bakılmış olur. Onda da yüzeysel bir kazanım söz konusudur. Bizim istediğimiz bireyin derinliklerinde var olan gizli gücü harekete geçirme fırsatını vermek ya da yakalatmaktır. 

Her an ve saniyede bu gizli varlık bir usta bakışa, bir usta dürtüşe, bir usta dokunuşa çoğunlukla ihtiyaç duyar.

Belleklerde buzlanmış, donmuş halde bulunan geçmiş deneyimlerle yeni deneyimler arasında birçakmaktaşı göreviyle birbirine dokundurarak kıvılcım çıkartılmasına zemin hazırlamaktır.

Sanatın işlevi, güzellikleri izleme imkânı sunmasındadır. Sanat hem göze, hem kulağa hem de kalbe hitap eder. Kalp ile gönül arasındaki ayrım üzerinde durulması gereken bir ayrımdır ki en önemli yönlerden birisi gönüldür. Gönle düşen ateş her şeyi altüst eder. Oysa kalbe ateş düşmez. Gönül gözü ve akıl gözü ile resme bakabilmeyiöğretmektir ressamın işi. Sanatın en önemli özelliği belki de bir mesaja sahip olmasındadır. Eserlerin var edilişindeki tema bütüne bakıldığında görülebilecekti. 

Resmin bütününden yola çıkarak iç okumalar yapabiliriz ancak. İnsanı düşündüren, arayıp bulduran, düşünceyi zorlayan sanat, üretici sanattır. Sanatkârın yüklediği anlamlarınötesinde anlam çözümlemeleriyle resmin zenginliği giderek büyüyecektir.

Sanatın insanı derleyen, toparlayan da bir yönü vardır. İnsanı disipline eder. Dağınıklıkları ortadan kaldıran sanat kendi iç dinamiğiyle ressamı derleyip toparlar. Bilinir ki resmin kendisinde var olan ilham, ressamı resme başlatıncaya kadardır. 

Ressamın elindeki fırça ya da ressamın kullandığı materyaller artık resmin eline geçmiştir. Resim kendisini tamamlatmak için elinden geleni yapar. Çoğunlukla böyle midir? Aslında çoğunlukla böyledir. Zaman zaman bunun dışındaki etkenlerle resmin ressam tarafından yapıldığını da söyleyebiliriz. 

Şiir kendisini nasıl yazdırıyorsa, resim de kendisini çizdirmekte, yaptırmaktadır.

Resmin şiirini şair yazar. Resmin müziğini de müzisyen gerçekleştirir. Burada idrak edilmesi gereken resmin içinde var olan şiiri okuyabilmektir. Resmin okunmasıyla ele geçirilebilecek olan şiir, şifrelere rastlar. Şifreleri ele geçiren izleyici şiirli resmi izlemekten zevk duyar. Eğer izleyici ressama soruyorsa bu resimde ne anlatmak istediniz diye?

Bu tür izleyicilere sorulması gereken soru şudur; siz bu elbiseyi niye giydiniz, ya da siz niçin üzerinize palto almadan bu kışta kıyamette yola çıktınız? Belki de şöyle olmalı; siz niçin âşık oldunuz, âşık olmasanız olmaz mıydı? 

Burada sorduğumuz soruların elbette bir sebebi vardır ve o söylenir. Lakin bütün sebepler onlar değildir. 
Türlücevaplar verilebilir bu tür sorulara. Kimi zaman cevap vermemek bile bir cevap haline gelir. 

Böyle sorular sormaktansa kişi kendi iç dünyasında var olan ve hareket ettirilmeyi bekleyen gizli gücüne dokunsa ve bir çaba, gayret içerisine girmiş olsa, belki de suyun berraklığı daha çok öne çıkacaktır.

Sürreal resim, bilinmeyenin resmidir. Bilinmeyene doğru yolculuk yapmak, hem endişe verici, hem sıkıntılı hem de tedirginlik uyandırıcıdır. 

Bilinmeyenle bir araya gelmek, bilinmeyen bir iklime ulaşmak ya da bilinmeyen bir sırrı ele geçirmek gibi bir 
şeydir mevcut olmayan bir resim, bir şiir. 

Sürrealist yani soyut bir çizginin, algının kavranışı ve söylenişi hiçte kolay değildir. Maddede metafizik bir alanı bulmak, eşya da fizik ötesi bir imge yakalamak hem şiir için hem de resim ve müzik için oldukça zordur. 
O nedenledir ki dünyanın bu gün en değerli resim sanatı sürrealist resimdir.

Şiirin soyutluğu ile resmin soyutluğu birbirine oldukça yakındır. Birisine kelimeler hükmederken diğerinde renklerle var edilen imgeler, kurgular, düşler ve eşyalardır. Sanatkârda içinde yaşanılan dünyadan, çevreden, iklimden, insandan faydalanmaktadır. Sanat bir arayıştır, kişinin kendisini arayışından başlayan bir arayış. Sanat, bu arayışta sanatkârını sonsuz güce ulaştırmak için katkıda bulunur.

 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Recep Garip Arşivi