Şair Seyrani yolda giderken âmâ bir dostuna rastlar.

"- Ne var ne yok?" diye hatırını sorar. Âmâ dostu, şikayet eder bir edâ ile:

"- Ne bileyim, bende artık dünyayı seyredecek göz kalmadı ki" der. Onu mahzun etmemek için Seyranî:

- Esef etme hiç, onda zaten bakılacak yüz kalmadı, der.

İçinde yaşadığımız zaman diliminde de mel'unlaşan tavrıyla, ayetlerde de beyan buyurulduğu gibi hayvanlardan aşağıya düşen vasıfsızlığıyla dünyada bakılacak yüz bırakmadı. Zifiri karanlıklara boğulan dünyayı Kur'ân ve Sünnet nuruyla aydınlatacak gerçek Müslümanların varlığının hayâlini yaşıyor dünya. Ey Müslüman bu vazife senin, benim ve hepimizin... Aldatılmaktan, kandırılmaktan zevk alma. Televizyonun karşısına geçerek merakla aldanışını seyretme. Yok olanı var kabul edip varlığından ve varedenden uzaklaşma...

Şöyle bir kıssa anlatılır:

Rivayete göre, Hz. Musa (a.s.) bir köyden geçerken, harmanı süren âleti çeken öküzün yanına câzibeli bir zencinin koşulduğunu görür. Bu zencinin yanına yaklaşır, tesellide bulunur. Onun yanından ayrılacağında şöyle der:

- Eh! Sabır et bakalım. Harman sonunu bekle, der. Sonra da zencinin yanından ayrılarak yoluna devam eder.

Aradan zaman geçer. Köle harman sonunu bekler. Fakat daha ağır işlere mâruz bırakılır. Kendi kendine:

- Musa Peygamber harman sonunu bekle, dedi. Kurtulacağım hakkında keramet gösterdi zannettim, diye şüpheye düşer.

Bir kaç mevsim sonra Hz. Musa (a.s.) o köye tekrar uğrar. Zenciyi sorar. Derler ki:

- O zencinin efendisi öldü. Hanım da köle ile evlendi. Şimdi konakta yaşıyor. İşin de başına geçti, diye cevap verirler.

Hz. Musa (a.s.) zenciyi bulur. Zenci kendisini itibarla karşılar. Hz. Musa'ya der ki:

- Ya Musa! Sen bana harman sonunu bekle, dedin. Fakat ben, kaç harman sonu zahmetleri çektim. Bilsen ki, ne zahmetler çektim. Ancak kurtulalı üç-beş ay oldu, der. Hz. Musa (a.s.) zenciye şu cevap ile mukabelede bulunur:

- Ben sana harman sonu, dedim. Bu senin öküzle çift sürüp harmanı dövelediğin o mevsimin sonu değildi ki!

Her toplumun, her insanın hayatının bir devresi vardır. Orada harman olmuş gerçekler ve hâdiseler yığılır.

Harman sonu; bâzı insan ve toplumlarda acı ve ıstırap hâlinde, bâzılarında saltanat hâlinde gelir.

Sana gelince... Şimdi harmanın idaresini ele almışsın. Dikkat et! Harman sonu kaybedenlerden değil kazananlardan ol!.. der.

Kıssadan hisse denir ya! Bizim de bundan alacağımız hisse olsun.

İnsan harmanın başına geçtiği zaman sorumluluğunu bilmeli, kazanç budur. Dünya bir harmandır. İnsan için bu harman yeri imtihan sahnesidir. Asıl mesele, bu imtihanı kaybetmemektir. Peygamberimizin şu beyanı meseleyi net ifade eder:

"Âhireti için onda rızık hazırlayıp Rabb'ini memnun eden için dünya ne güzel yurttur."

Söz buraya gelmişken, Aziz Mahmud Hüdâyî rahmetu'llahi aleyh hazretlerinin Yalan Dünya" başlıklı dörtlüklerini buyrun birlikte okuyalım:

Yalancı dünyaya aldanma yâhû

Bu dernek dağılır divan eğlenmez.

İki kapılı bir viranedir bu,

Bunda konan göçer, konuk eğlenmez.

Bakma bunun karasına ağına,

Gönül verme bostanına bağına,

Benzer hemân çocuk oyuncağına,

Burda aklı olan insan eğlenmez.

Varını isal et Mevla yoluna,

Bunda ne eylersen onda buluna,

Bir gün sefer düşer berzah iline,

Otağı kalkacak sultan eğlenmez.

Sen ey gafil ne sandın rûzigârı,

Durur mu anladın leyl-ü nehârı,

Yükün yeynildi gör evvelden bârı,

Yoksa yolcu gider kervan eğlenmez.

Doğrusuna gidegör bu yolların,

Geçegör sarpını yüce bellerin,

Dünya zindanıdır, mü'min kulların,

Zindandan olan kul kolay eğlenmez.

Ömür tamam olup defter dürülür,

Sırat köprüsü ve mizan kurulur,

Hakkın dergâhında elbet durulur,

Buyruğu tutulur, ferman eğlenmez.

Hüdâyî n'oldu bu kadar peygamber;

Ebû Bekr u Ömer Osman u Haydar,

Hani Habibullah, Sıddık-ı Ekber,

Bunda gelen gider bir can eğlenmez.