Aşûre, on mânâsına gelen "aşr" kelimesinden alınmıştır. Hicrî senenin birinci ayı olan Muharrem ayının onuncu gününe: Aşûre günü denilmiştir ki, 16 Aralık 2010 Perşembe günüdür. Muharrem ayının onuna rastlayan aşûre gününün fazileti de o günde cereyan edegelmiş olaylardan kaynaklanmaktadır ki, Cenâb-ı Hak, bu mübarek günde on peygamberine on büyük ihsanda bulunmuştur. Şöyle ki:

1- Hz. Adem (A.S.)ın tevbesi bugün kabul edilmiştir.

2- Hz. Nûh (A.S.)ın gemisi bu günde, Cudî dağının üzerine, karaya oturmuştur.

3- Hz. İbrahim (A.S.) bu günde dünyaya gelmiştir.

4- Hz. Yakub (A.S.)ın gözleri aşûre günü tekrar görmeye başladı.

5- Hz. Yunus (A.S.) balığın karnından bugün kurtulmuştur.

6- Hz. Yusuf (A.S.) kuyudan aşûre günü çıkarılmıştır.

7- Cenab-ı Hak, Musa (A.S.)a aşûre gününde mucize ihsan etmiş, denizi yararak Firavun ve askerlerini sulara boğmuştur.

8- Hz. Davud (A.S.)ın tevbesi bugün kabul buyrulmuştur.

9- Hz. İsa (A.S.) aşûre günü doğmuş ve o günde de göklere kaldı-rılmıştır.

10- Hz. Peygamber (S.A.V.) Efendimizin tasavvur edilebilen gelmiş geçmiş bütün günahları aşûre gününde afv edilmiştir.

Ayrıca, Hz. İdris (A.S.)'ın göklere kaldırılışının, Hz. Eyyüb (A.S.)'ın hastalıktan kurtuluşunun ve Hz. Süleyman (A.S.)'a saltanatının ihsan edilişinin de aşûre gününde vaki olduğu rivayet edilmektedir.1

Aşûre günü orucu

Muharrem ayının onuncu günü olan Aşûre günüyle beraber ya ondan bir gün evvel ya da ondan bir gün sonra yani Muharrem'in 9 ve 10 veya 10 ve 11 (yani 15 ve 16 Aralık Çarşamba ve Perşembe veya 16 ve 17 Aralık Perşembe ve Cuma günü olmak üzere iki gün oruç tutulur ki sünnettir.2 Büyük mükafatı vardır. Ebû Katade (R.A.)den rivayete göre Hz.Peygamber (S.A.V.) efendimiz: "Aşûre günü orucunun, önceki yılın günahlarına keffaret olacağını ALLAH Teâlâ'nın rahmetinden umarım."3 buyurmuşlardır.

Abdullah b. Abbas (R.A.) şöyle demiştir: Hz.Peygamber (S.A.V.) efendimiz; Medine-i münevvereye geldiğinde Yahudilerin aşûre günü oruç tuttuklarını gördü de:

"Bu ne orucudur? diye sordu. Yahudiler:

- Bu gün, iyi bir gündür. Bu gün, ALLAH Teâlâ'nın İsrail oğullarını düşmanlarından kurtardığı bir gündür. Hz. Musa (A.S.) bu ilâhî lütfa bir şükür olarak bugün oruç tutmuştur, dediler. Resûlullah (S.A.V.):

"Biz Hz. Musa (A.S.)'ya sizden daha fazla müstehakız, buyurdu da, Mekke-i mükerremedeki gibi o günü oruç tuttu ve sahabelere de bu orucu tutmalarını emir buyurdu..." 4

Tabii ki, Ramazan orucu farz kılınınca bu emir muhayyerliğe dönüşmüştür. Abdullah b. Abbas (R.A.)dan rivayete göre Hz.Peygamber (S.A.V.) efendimiz:"Aşûre günü oruç tutunuz ve o hususta Yahudilere muhalefet edin. Binaenaleyh aşûreden bir gün önce veya bir gün sonra da oruç tutun, buyurmuşlardır."5 Bu bakımdan sadece aşûre günü oruç tutmak: Mekruhtur.6 En az iki gün (9 ve 10 veya 10 ve 11) tutmak gerekir.

Yine dinimiz İslâmiyet; güneş doğarken, zevalde (tam tepede) iken ve batarken, ateşe karşı namaz kılmayı yasaklamıştır. Bunun sebebi de, güneşe tapan ve ateşe tapınan milletlere benzemememizi temin etmektir.7 Bakınız, dinimiz ibadet hususlarında bile gayr-ı müslimlere benzemeye müsaade etmemektedir. Peki onlara şahsî, ev veya iş hayatımızda benzemeye hiç musaade eder mi? Elbette etmez.

Dinimiz; kâfirlere, munafıklara, batıl din ve ideoloji mensuplarına muhalefet etmeyi emretmiş ve onlara benzemeyi kesin bir şekilde haram kılmıştır. Çünkü dış görünüş itibarıyla onlara benzemek, neticede ahlakî değerlerde, kötü ve çirkin işlerde ve hatta inançta onlara benzemeye se-bep olur. Gerçekten giyimde, sözde, davranışta ve işlerdeki benzeşmeler kalplere tesir ederek onlara karşı sevgi ve saygı meydana getirir. Kısacası gayrimüslimlere benzemenin haram olduğunda icma vardır.8

Aşûre günü, ziyafet hazırlamak, aile halkını sevindirmek, sene boyunca bereketlere vesile olur. Ebû Saidi'l-Hudrî (R.A.)den rivayete göre Hz.Peygamber (S.A.V.) efendimiz: "Aşûre günü, aile efradına yeme-içmesini bol yapan kimseye, Cenâb-ı Hak sene boyunca rızkını genişletip bollaştırır,"9 buyurmuşlardır.

Süfyan-ı Sevri der ki: Biz bunu denedik ve öyle bulduk. Münavi: O günde Hz. Nûh Aleyhisselâm'ın ve yanındakilerin, Tufan'dan kurtulmuş olarak ilk defa karaya indiklerini, selamet ve bereket içinde, ailelerinin geçimliklerini hazırlamakla emr olunduklarını, böylece bu günün geçim vazifelerinde bir genişlik ve bolluk günü olduğunu, bu bolluğa her sene katılmanın bir sünnet kılındığını, selef-i salihinden naklen belirtir. O gündeki bolluk ve bereketin tecrübeyle sabit olduğunu birçokları söylemiştir. Hz. Cabir (R.A.) bunlardan biridir. İbn-i Uyeyne: "Biz bunu elli veya altmış yıl denedik" diyerek te'yid etmiştir.10

Aşûre Tatlısı

Aşûre günü, bir de aşûre isimli bir tatlı pişirilir. Menşei şöyle rivayet edilir: Hz. Nuh (A.S.)ın gemisi, aşûre günü Cudi dağının tepesine oturunca, gemidekiler tufandan kurtuluş gününü kutlamak istemişler ve geminin ambarında arta kalan erzakı karıştırıp bir yemek pişirmişler. İşte aşure pişirme adeti buradan kalmıştır.

1- Ayni, Umdetü'l-Kari, Savm: 69, 8/233.

2- Alemgir, el-Fetava'l-Hihdiyye. 1/202

3- Tirmizi. Savm: 48

4- Buhari, Savm: 69; Müslim; Sıyam: 127; Ebu Dâvud: Sıyam: 64; İbn-i Mâce; Sıyam: 41; Darimi; Savm: 46; A.b. Hanbel; 1/291, 310, 336, 340

5- A.b. Hanbel, 1/241, Beyheki, Şuabu'l-iman, 3/365

6- Alemgir, el-Fetava'l-Hihdiyye. 1/202

7- Alemgir, el-Fetava'l-Hindiyye, 1/52.

8- İskilipli Mehmet Atıf, Frenk Mukallitliği ve Şapka, 4

9- Beyhaki, Şuabu'l-İman, 3/366

10- Münâvi, Feyzu'l-Kadir Şerhu Camiis-Sagir, 6/235