Değerli okuyucularım, şu son yıllarda maalesef zihinsel engelli çocuklarımızın sayısında büyük bir artış var. Bu zihinsel engelin oluşmasında birçok nedenler var tabii ki ben bu yazımda bunlara değinmeyeceğim.


Daha önceki yazılarımda, bu konudan fazlasıyla bahsetmiştim. Bu haftaki yazımda daha çok hafif düzeyde zihinsel engele sahip çocuklarımızın eğitim hayatlarında karşılaştığı zorluklara değinmek istiyorum.
Hafif düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği; bireysel olarak uygulanan IQ testlerinden 75-90 arasında sonuç elde edilen yetersizliğe denir. Yaşıtlarına göre zihinsel geriliği 1 ya da 3 yaş kadar düşük seviyede olduğu görülür. Bu çocuklar, pek çok beceriyi normal yaşıtları gibi öğrenebilirler. Ancak öğrenmeleri yavaş olur ve biraz daha fazla zaman alır. Öğrendikleri bilgileri sık sık tekrar etmezlerse unutabilirler. Ayrıca dikkatlerini bir konu üzerinde yoğunlaştırmakta ve bir işi sonuna kadar sürdürmekte zorluk çekerler. Dikkatleri bir uyaranla hemen dağılabilir. Ayrıca ilgi süreleri akranlarına göre daha kısadır. Bu çocuklara zamanında teşhis konmazsa, sınıflarında tembel, geri zekalı gibi etiketler yapıştırılabilir. Böyle tembel diye etiketlenen çocuk da tabii ki kendini değersiz ve mutsuz hisseder. Kendini yaşıtlarından daha aşağı düzeyde görmeye başlar ve böylece hiç ders çalışmak, ödevlerini yapmak istemez. Bu çocuklar genelde öğretmen tarafından en arka sıraya konulurlar.
Hafif düzeyde öğrenme yetersizliğine sahip bireylerin eğitimi, zihinsel performansları çok düşük olmadığından, normale yakın olduğundan dolayı, normal sınıflarda “kaynaştırma programı” kapsamında yürütülür. Ancak bu kaynaştırma eğitimi, eğitim olmaktan çok, çocuğun boşu boşuna, zaman öldürmek için gittiği bir sınıf, bir eğitim ortamı olmaktan öteye gidemez çoğu zaman...
Hiç unutmuyorum, hatta şu an bu satırı yazarken bile gözlerim doluyor. Geçen yıl, çalıştığım Özel Eğitim ve Danışmanlık Merkezinde, bize devam eden iki öğrencimin gittikleri ve kaynaştırma eğitimi aldıkları okullarına ziyarette bulundum. Amacım, benim eğitimim altındaki iki öğrencimin sınıf öğretmeniyle konuşmak ve tanışmaktı. Ayrıca benim özel eğitim merkezinde verdiğim ödevleri, öğretmeninin sınıfta yaptırmasını sağlamaktı. Böylece eğitimde birlik sağlanacaktı, ayrıca bu öğrenciler sınıfta boş kalmayacaklardı. Ancak sınıfa girer girmez karşılaştığım manzara içimi çok acıttı. İki öğrencim de sınıfın en arkasına itilivermişlerdi.
Bu çocuklarımızın tabii ki normal öğrencilerle birlikte aynı sınıfta eğitim görmesi çok güzel bir şey. Ancak tam anlamıyla eğitim göremiyorlar ki. Öğretmen ister istemez diğer öğrencilerle ilgilenmekten bu çocuklara ders yaptıramıyor. Bu sorunu çözmenin bence tek yolu; hafif düzeyde zihinsel engelli öğrencilerin hem akranlarıyla eğitim görmesi hem de onlara özel bir kurs veya takviye bölümü açılması.
Bu soruna sahip öğrencilerimiz şu an hem özel eğitim merkezlerinde hem de kendi okullarında eğitim görüyorlar. Bu özel eğitim merkezlerinde eğitim ve servis hizmeti ücretsiz. Ama çoğu özel eğitim merkezlerinde, bu öğrencilerimiz sadece okuma-yazma ve matematik eğitimi alıyorlar. Bu soruna sahip öğrencilerin, mutlaka merkezin Psikoloğu veya Psikolojik Danışmanının muayenesinden geçmesi şart. Bir uzman tarafından, bu soruna sahip çocuklarımıza mutlaka Wisc-r zeka testi ve D2 dikkat testleri uygulanmalı. Böylece geri olduğu alanlar saptanıp, ona göre eğitim programı düzenlenmeli. Bu çocuklarımızın dikkatinin hangi alanlarda sıkıntıda olduğu saptanıp, ona göre dikkat geliştirici materyaller ile çalıştırılmalı. Hatta özel eğitim merkezlerinde çalışan Psikolojik danışmanlarca, öğrenciler her ay uzman kontrolünden geçirilmeli. Uzman; çocuk hakkında bulduğu bilgileri, hem okul öğretmeniyle hem de özel eğitim öğretmeniyle paylaşmalı.
Şimdi de, hafif düzeyde zihinsel engele sahip öğrencilerin eğitiminde dikkat edilmesi gereken noktalara az da olsa değinmek isterim;
-Ünite bütünlüğü içinde ele alınacak konular, kısa süreli zaman dilimleri içinde, küçük bölümler halinde işlenmelidir.
-Bu çocukların kavrayış düzeyleri, dikkate alınarak etkinlikler anlamlı parçalara bölünmeli, bölümler sırasıyla kavratıldıktan sonra devam edilmelidir.
-Sınıftaki çalışmalar düzeylerine uygun ve basit olmalı. Çocuğa mutlaka sınıf içinde, başarabileceği görevler verilmelidir. Doğru yanıtlayabileceği sorular sormalıdır. Bu çocukların başarılı çalışmaları, mutlaka zamanında görülmeli ve ödüllendirilmelidir. Öğrenci başarısız olduğu noktada bırakılmamalıdır. Gerekirse görevi yerine getirmesinde yardım edilmelidir.
-En önemlisi de hafif düzeyde zihinsel engele sahip öğrenciler mutlaka bir sosyal faaliyetle; spor, müzik, drama, el sanatları vb. gibi faaliyetlerle ilgilenmeli. Hayırlı, sağlıklı mutlu haftalar duasıyla Allah’a emanet olunuz.
PSİKOLOJİK DANIŞMAN
PSİKOTERAPİST KIVANÇ TIĞLI
DNŞ TEL: 0 212 503 79 95- 0 506 401 79 91