Değerli okuyucularım, son zamanlarda dikkat eksikliği moda haline geldi; “Benim çocuğum dikkatini derse veremiyor, öğretmeni de bir psikoloğa baktırın dedi” lafı sıklıkla söylenir oldu.
Neredeyse her çocuğun dikkatinde problem var veya her çocukta hareketlilik var. Oysa bu teşhisin konması için aşağıda sıralayacağım üç kriterin de var olması ve bu sorunun çocuğun işlevsel yetilerini ciddi bir şekilde etkiliyor olması gereklidir.
ADHD’nin temel belirtileri şunlardır;
*Hiperaktivite(aşırı hareketlilik)
*Dikkat eksikliği
*İmpulsivite (dürtüsel ataklık)
ADHD olan çocuklar yaşıtlarına göre daha hareketlidirler ve dikkatlerini yoğunlaştırmada güçlük çekerler. Esas güçlük, okula başladıklarında daha belirgin hale gelir. Bu çocuklar, okulda sıklıkla sıralarında oturamayan veya otursalar bile uzun zaman orada kalamayan çocuklardır. Sürekli konuşan, bağıran başkalarını rahatsız eden ve herkesi işten alıkoyan çocuklardır genelde bu öğrenciler... Bu sorunu yaşayan öğrenciler, bu olumsuz hareketleri yüzünden genelde sınıflarda öğretmenleri tarafından yaramaz, tembel damgası yerler. Böylece sınıfta kendini diğer öğrencilerden farklı, ezik görür ve kendine güveni azalır. Bu kendine güven azlığı ile beraber öğrencide bezginlik oluşur; “Nasıl olursa olsun ben ne yapsam zaten öğretmenim beni suçluyor. Bir şey yapmasam, ders çalışmasam da olur” deyip her şeyi boşlar hale gelirler. ADHD olan çocuklar düzensizdirler, eşyalarını unutma ve kaybetme eğilimindedirler. Öğretmenler de bu davranışlara sinirlenirler. İlk zamanlar, çocuğun arkadaşları başlangıçta bu durumu kabul ederler ve eğlendirici bulurlar. Ancak zamanla ADHD’li olan çocuk özelliği gereği onlara dürtüsel bir şekilde saldırmaya ve öğrenmeden alıkoymaya başlayınca onlar da bu çocukları rahatsız edici itici bulmaya başlarlar.
ADHD’li çocuklar dürtüseldir;
Yani yaptıklarına dürtüleri yön verir. Davranışlarının sonuçlarını düşünmeden hareket ederler. İsteklerini erteleyemez, atakdırlar. Yolda dikkatlerini çeken bir şey olduğunda trafiğe dikkat etmeden karşıdan karşıya geçmek isteyebilirler. Dikkat çekmek arzusu ile başkalarının sözüne karışırlar, söz keserler. Düşünmeden konuşup yanlış şeyler söylemeleri sosyal alanda sorunlara yol açar ve umutsuzca arkadaş edinmeye çabalayan çocuğun dışlanmasına neden olur.
ADHD’li çocuklar dikkat etme ve dikkatlerini sürdürme konusunda zorluk çekerler;
Yani dürtüsel ve hareketli davranışları nedeni ile, akranları arasında sivrilip göze çarparlar ama “öğrenmek” onlara çok zor gelir. Öğrenme güçlüğü sadece ders alanında değildir. Yüzmeyi, bisiklete binmeyi öğrenmek gibi motor becerileri kazanmalarında da zorluk çekerler. En önemlisi de konuşmada, sohbetlere ve grup faaliyetlerine katılmada rastlanılan sorunlardandır. Bu tür güçlükler dikkatlerini yoğunlaştıramamalarından kaynaklanır. Oysa çoğunlukla bu becerileri öğrenebilecek yetenektedirler. Arkadaş bulma konusunda da güçlük çekerler ve çoğunlukla bulduğu arkadaşlar “yanlış kişilerdir”. Çocuklar çoğu zaman bunun farkındadırlar, üzülürler ve nasıl değiştirileceğini bilseler değiştirmek için ellerinden gelen her şeyi yaparlar.
ADHD’li çocukların çoğu öğrenme güçlüğü çekerler;
Bu öğrenciler çok parlak değillerse sınıfın gerisinde kalırlar. Özellikle okuma yazma konusunda çok sıkıntı çekerler. Kendi akran grupları kadar uzun süre dikkatlerini yoğunlaştıramazlar. Çevredeki sesler ve hareketler zihinlerini kolayca dağıtır, öğretmenin verdiği önemli bilgileri yakalayamazlar. El yazıları oldukça düzensizdir. Bu çocukların kırılmamış oyuncağı yoktur neredeyse. ADHD olan çocukların genellikle diğerlerinden daha az uykuya ihtiyaç duymaları, herkesin kronik yorgunluk çekmesine ve anne-babanın yeterince vakit ayıramamasına neden olur. Gevezelik, gürültü, hareket, ağız dalaşları, ve eşyalara zarar verme aile tablosunun ayrılmaz bir parçası olmuştur. Televizyonda, bir çizgi filmi başından sonuna kadar izleyemezler ve oyuncakları ile tek başına uzun süre oynayamazlar.
Değerli okuyucularım, bu konuda sorun yaşayan çocuklarınıza karşı sabırlı ve anlayışlı olmak zorundasınız. Çocuğun davranışları , anne babayı kızdırmak için bilerek yapılmış yaramazlık olarak değil, bir rahatsızlık belirtisi olarak algılanmalıdır. Davranış olduğu anda yanıt veriniz. ADHD’li çocuklar diğer çocuklardan daha fazla ve daha çabuk ödüllendirmeye ihtiyaç duyar. Önemli olan ödülün, davranışın hemen ardından gelmesidir. Olumsuzdan çok, olumlu yanıt kullanınız. Bu çocuklar, o kadar çok yanlış yaparlar ki eğer, dikkatinizi yanlışlar üzerine yoğunlaştırırsanız onları sürekli cezalandırmak zorunda kalırsınız. Orta düzeydeki cezalar (yalnız bırakma, ara verme, küçük bir ödülü iptal etme)son çözüm olarak yararlı olabilir. Fakat bunlar, az ve dikkatli bir şekilde sürekli bir ödül programıyla birlikte kullanılmalıdır.
Eğer bu tür çocuklara ilgi ile, sabırla ve sevgiyle yaklaşılırsa ve çocuğun çabası (çok az bile olsa) fark edilirse çok güzel sonuçlar alınabilir ve problem ile başa çıkılabilir.
Tedavide mutlaka Psikiyatrist ve Psikolog işbirliği çok önemlidir. Sağlıklı, hayırlı günler dileğiyle Allah’a emanet olunuz.
DANIŞMA TEL :0 212 503 79 95-0 506 401 79 91