Fertler ve toplumlar için hayat, bir düz çizgiden ibaret değildir. Zik-zakları, pürüzleri, yazı-kışı, hastalığı-sağlığı, gençliği-ihtiyarlığı vardır. Pek karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu sebeple fırsat elde iken yapılabilecek faydalı işleri ertelemek, akıllıca bir davranış değildir. Zira hadîs-i şerîfte sayılan yedi engelleyiciden birine veya birkaçına birden takılmak kaçınılmazdır. O halde bunca engelleyici hayat sahnesinde ilk fırsatta iyi işler yapmaya çalışmak bilinçli bir uyanıklık ve akıllılıktır.

Hayat gerçekleri göz önüne alınınca, hadis-i şerifimizin ne kadar gerçekçi olduğu anlaşılacaktır. Hadis-i şerifte sayılan yedi engelleyicinin özellikleri pek dikkat çekicidir:

Bütün bunlar üzerinde yeterince düşününce, insanın kötülük yapmak şöyle dursun; iyiliklere, hayırlara koşması pek tabiî değil midir? Hayra koşmakta, bu tür ihtimalleri daima hesap etmek gerekir. İstesen de bir şey yapamayacağın günler gelmeden, iş işten geçmeden önce, birşeyler yapmak lâzımdır. Kısacası:

Birtakım engeller çıkmadan önce iyi işler yapmaya gayret etmek lâzımdır. Sağlığı ve boş zamanı en büyük fırsat bilmeli, bunları âhirete yatırım yaparak değerlendirmelidir.

İnsanı hayır yapmaktan alıkoyan engellerin başında aşırı derecede fakirlik, zenginlik, hastalık ve ihtiyarlık gelmektedir. Henüz bunlarla imtihan edilmeyenler, zamanlarını iyi kullanmalıdır. Ölümden kurtuluş olmaması, ibret almak için yeterli bir sebeptir.

Deccâl'ın ortaya çıkışı, kıyamet alâmetlerindendir.

Kıyametteki elem ve acı, dünyadakilerden çok çok şiddetlidir. Deccâli ve kıyameti görmek imtihanların en çetinidir. Bunların her an gelmesi de mümkün olduğuna göre, oyalanmaktan vazgeçmelidir.

Faydalı işlere karşı tembel davranmamak ve sonunda da pişman olmamak için, "hayra koşma"yı bir alışkanlık haline getirmek lâzımdır. Bu hem fertlerin hem de ümmetin kalkınma ve kurtulma çaresidir.

Ebû Hüreyre (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz şöyle buyurdu:

"Yararlı işler görmekte acele ediniz. Zira yakın bir gelecekte karanlık geceler gibi birtakım fitneler ortalığı kaplayacaktır. O zamanda insan, mü'min olarak sabahlar, kâfir olarak geceler; mü'min olarak geceler, kâfir olarak sabahlar. Dinini küçük bir dünyalığa satar."