1992-1995 yılları arasındaki savaşı bitiren Dayton Anlaşması’nın tüm siyasî sisteminin üç ana etnik grup üstüne kurulduğu, Bosna-Hersek’te, 22 yıl sonra ilk kez nüfus sayımı yapılıyor.

Bosna-Hersek’te son nüfus sayımı 1991 yılında yapılmıştı. O zamanki sayımda; Ortodokslar Sırp seçeneğini, Katolikler Hırvat seçeneğini işaretlerken, ülkenin çoğunu oluşturan Boşnakların milli kimliğini unutturmak adına sadece din kimliği üzerinden kendilerini tanımlama imkanı verildi. Sayımda Boşnak hanesi yoktu. tek bir seçenek vardı, o da Müslüman’dı.

Boşnak kimliğinin yok sayıldığı 1991 yılındaki sayımda Boşnaklar kendilerini sadece Müslüman olarak tanımlamak zorunda kalmışlardı. Sayım sonucuna göre Müslümanlar ülkenin % 43,47’sini oluşturuyorlardı.

1991 sayımı öncesi her on yılda yapılan sayımlarda hem Bosna Hersek nüfusunda hem de o nisbette müslüman Boşnak kimliğinde artış olduğu halde, bilinçli bir şekilde müslüman Boşnak kimliği sürekli düşük gösterilmiştir.

1971 yılında yapılan nüfus sayımına göre 3,7 milyon,
1981 yılında 4,1 milyon ve 1991 yılında 4,4 milyon nüfuslu ülkeydi Bosna Hersek.
Bosna Hersek’te iç savaş çıkmamış olsaydı uzmanların öngörüsüne göre bugün Bosna Hersek 5 milyon nüfuslu ülke olurdu ve müslüman Bosnalıların sayısı %50 üzerinde olurdu.

OSMANLILAR SONRASI MÜSLÜMAN
BOŞNAKLAR GÖÇE ZORLANDILAR
VE ASİMİLE EDİLDİLER

Osmanlı sonrası başta Arnavutlar ve Boşnak müslümanlar olmak üzere Balkan Müslüman toplulukları Sırp ve Hırvat saldırılarına maruz kalmışlardır. Özel mülkleri devletleştirilerek veya zorla işgal edilerek ellerinden alındığı gibi; göçe zorlama ve zorla Hristiyanlaştırma politikalarına tabi tutuldular.
Endülüs Müslümanlarından sonra etnik ve dinsel arındırmaya tabi tutulan Balkan müslümanları hala ağır baskılarla karşı karşıyadırlar. 1992-1995 yılları arasında Bosna Hersek’te ve sonrasında Kosova Arnavutlarına yönelik “Balkanları müslümanlardan arındırma politikası” en acımasız şekilde uygulandı.
Bosna Hersek iç savaşında 250 bin müslüman Boşnak katledildi. 26 bin kişi ölü mü, yaşıyor mu bilinmediği için kayıplar listesine alındı. Ve halen bir milyon müslüman Boşnak ülke dışında çeşitli ülkelerde mülteci durumundadır.

Bir soykırım sonucu öldürülenler ve kayıplar ile ülke dışına kaçmak zorunda kalan müslüman Boşnaklar ülkedeki sayının düşmesine sebep oldu.

Dayton antlaşmasında; “Herkes savaş öncesindeki yerleşim yerlerine geri dönecek. Geri dönüş esnasında yaşanacak zorluklar BM Barış gücü ve AB heyetleri tarafından aşılacak ve Uluslararası Toplum adına geri dönüş hem desteklenecek hemde denetlenecek“ ibaresi parafe edildiği halde, Hırvat ve Sırplar bu bağlamda tam bir destek alarak evlerine ve yurtlarına geri dönerken müslüman Boşnakların geri dönüşüne sembolik olarak bazı yerlerde destek verilmiş ancak bilinçli olarak engeller getirilmiştir.
Halen onbinlerce müslüman Boşnak evlerine ve yurtlarına dönememiştir. Hedef bu dönüşü engelleyip Bosna Hersek’teki müslüman nüfusu azaltmaktır.

HEDEF: MÜSLÜMAN BOŞNAKLARI
AZINLIK DURUMUNA DÜŞÜRMEK

Şimdi 22 yıl aradan sonra 1 Ekim’de başlayan ve 15 Ekim 2013’e kadar sürecek sayımın sonuçları merak ediliyor. Eğer Müslüman Boşnaklar % 10 altına düşerse kendi vatanlarında “Azınlık“ statüsüne düşecekler.

Göçe zorlamalar, asimilasyon politikaları ve iç savaşlarla sayıları azaltılan Müslüman Boşnaklar şimdi sayımda bir oyunla karşı karşıyadırlar.
1991 sayımında milli kimlikleri yok sayıldığı için onlar için “Müslüman“ hanesi seçenek olarak bırakılmış.

Bosnalı müslümanların kendi kimlikleriyle kendilerini tanıtmaları resmen uzun yıllar yasak olduğu için kimlikleri sorulduğunda “Müslümanım” cevabını veriyorlardı.
1992’de ilan edilen bağımsızlık sonrası rahmetli Aliya İzzetbegoviç önderliğinde siyasi ve milli kimlik haklarına kavuşan müslüman Boşnaklar bundan sonra; dinimiz İslam, Milliyetimiz Boşnak ve biz Müslümanız diyerek kendilerini tanıtmaya başladılar.
Bugün ise 1991 sayımında kimlik olarak ‘Müslüman’ seçeneğinin yerini ‘Boşnak’ seçeneği aldı. Ancak bir çok müslüman Boşnak eski alışkanlıkların devamı olarak kendini ‘Müslüman’ veya ‘Bosnalı ve Hersekli’ olarak tanımlayacaktır.
Bu seçenekler Boşnak hanesine değil, “Diğerleri“ hanesine yazılacağından Bosna Hersek’teki müslümanlar olduklarından daha az görünmüş olacaklar.
Bu seçenek oyunu tıpkı Osmanlı sonrası başlatılan “Balkanları Müslümanlardan temizleme” politikalarının bir devamıdır. Bu politikalar yerel güçler tarafından uygulanırken “Tek dinli, tek kültürlü bir Avrupa” hayali peşinde koşan Avrupalı siyasiler ve kiliseler tarafından da gizlice desteklenmektedirler.

Bu arındırma politikaları Endülüs’de 200 yılda tamamlandı. Balkanlar’da Osmanlı sonrası başlatıldı ve bu gün 100 yılını tamamladı. Bu yüzyıl içinde Avrupa kıtasındaki Müslüman nüfus; saldırı, savaş, işgal ve göçe zorlamaların yanında baskılar ve asimilasyon politikalarıyla hızla azaltıldı.

Tarihin derinliklerinden gelen politikaların bir parçası olan sayımda “Müslüman Boşnakları azınlığa düşürme“ oyununa gelinmemeli.